بازدید از خانه های تاریخی تبریز: جاذبه‌های فرهنگی این شهر

شهر تبریز، مرکز استان آذربایجان شرقی، یکی از شهرهای مهم ایران است که به دلیل موقعیت جغرافیایی در مسیر جاده ابریشم اهمیت داشته است. این شهر دارای تعدادی از خانه‌های تاریخی است که بخشی از تاریخ و فرهنگ آن را نشان می‌دهند. خانه‌ های تاریخی تبریز شامل بناهایی مانند خانه مشروطه، خانه استاد شهریار، خانه بهنام و… هستند که هرکدام با معماری و پیشینه خاص خود شناخته می‌شوند. در ادامه، به معرفی و بررسی این خانه‌های تاریخی پرداخته می‌شود.

خانه مشروطه تبریز

خانه مشروطه یکی از برجسته‌ترین خانه‌ های تاریخی تبریز است که با تاریخچه‌ای خاص و معماری دوران قاجار شناخته می‌شود. این خانه متعلق به حاج مهدی کوزه‌کنانی، از بازرگانان تبریز، بود که پس از به توپ بستن مجلس شورای ملی توسط محمدعلی شاه، آن را در اختیار مشروطه‌خواهان قرار داد. این مکان به پایگاهی برای جلسات و تصمیم‌گیری‌های مهم انقلاب مشروطه تبدیل شد و نقش مهمی در تاریخ معاصر ایران ایفا کرد.

این خانه در دو طبقه ساخته شده و ویژگی‌هایی مانند درهای چوبی منبت‌کاری‌شده، شیشه‌های رنگی و سقف‌های کلاه‌فرنگی دارد. در حیاط، حوضی بزرگ قرار دارد که فضای سنتی خانه را تکمیل می‌کند. از سال ۱۳۵۷، این بنا به موزه مشروطه تبدیل شده و آثاری همچون وسایل شخصی ستارخان، دستگاه چاپ اعلامیه‌ها، تصاویر و اسناد انقلاب مشروطه، و تندیس برخی از شخصیت‌های برجسته مشروطه‌خواه در آن به نمایش گذاشته شده است.

• آدرس خانه مشروطه تبریز: در تبریز: خیابان تربیت، بازار تبریز، محله راسته کوچه در بخش غربی بازار، در مقابل مسجد جامع تبریز
• ساعات بازدید: نیمه اول سال در ساعت 9:00 تا 19:30، نیمه دوم سال در 9:00 تا 17:30
• هزینه ورودی: 3.000 تومان بازدید کنندگان داخلی و 20.000 تومان بازدید کنندگان خارجی

خانه استاد شهریار تبریز

خانه استاد شهریار یکی دیگر از خانه‌ های تاریخی تبریز است که به دوران زندگی این شاعر بزرگ تعلق دارد. این خانه که در محله مقصودیه، از مناطق قدیمی تبریز، قرار گرفته، محل زندگی محمدحسین شهریار، شاعر برجسته معاصر ایران، بوده است.

پس از درگذشت استاد شهریار در سال ۱۳۶۷، شهرداری تبریز این خانه را خریداری و آن را به موزه‌ای برای نگهداری آثار و یادگارهای او تبدیل کرد. این خانه در سال ۱۳۸۶ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید و امروزه بازدیدکنندگان می‌توانند بخشی از زندگی شخصی و هنری او را از نزدیک مشاهده کنند.

در این خانه، اشیای شخصی استاد شهریار مانند لباس‌ها، دست‌نوشته‌ها، سه‌تار معروفش، لوح‌های تقدیر، کتاب‌ها و حتی وسایل روزمره او به نمایش گذاشته شده‌اند. فضای خانه، از جمله آشپزخانه و زیرزمین، حس و حال زندگی در دوره پهلوی دوم را به بازدیدکنندگان القا می‌کند.

• آدرس خانه استاد شهریار تبریز: منطقه مقصودیه، خیابان ارتش جنوبی، کوچه مقصودیه، پلاک 21
• ساعات بازدید: ساعت 7:30 تا 14:30، ساعت 15:00 تا 19:00
• هزینه ورودی: 4000 تومان

خانه پروین اعتصامی تبریز

خانه پروین اعتصامی که محل تولد و دوران کودکی این شاعر بزرگ ایرانی بوده، در محله ششگلان تبریز، واقع شده و از بناهای به‌جامانده از دوره پهلوی اول محسوب می‌شود. این خانه زیبا با مساحت ۱۳۰۰ مترمربع، شامل ۹۰۰ مترمربع حیاط و ساختمانی دوطبقه به همراه یک زیرزمین است. فضای داخلی بنا، شامل بهارخواب بزرگ، آب‌انبار، چندین اتاق با پنجره‌های چوبی و تنور پخت نان، حس و حال زندگی در گذشته را به بازدیدکنندگان منتقل می‌کند.

در حیاط این خانه، حوض آبی دیده می‌شود که با درختان و فضای سبز اطراف آن، جلوه‌ای آرامش‌بخش ایجاد کرده است. پروین اعتصامی تا سن ۷ سالگی در این خانه زندگی کرد. او با سرودن اشعاری که درون‌مایه ظلم‌ستیزی و حمایت از مظلومان داشت، یکی از چهره‌های برجسته شعر فارسی شناخته می‌شود.

امروزه این خانه به سازمان ارشاد اسلامی واگذار شده و گاهی نمایشگاه‌های هنری و صنایع‌دستی در آن برگزار می‌شود. بازدید از این خانه فرصتی است برای علاقه‌مندان به تاریخ و ادبیات تا با بخشی از زندگی و محیط زندگی این شاعر نامدار آشنا شوند.

• آدرس خانه پروین اعتصامی تبریز: خیابان چای کنار، نرسیده به پل شهید بهشتی، جنب مسجد میرآقا، کوچه‌ ساوجبلاغی‌ها (کوچه پروین اعتصامی) ، پلاک ۶
• ساعات بازدید:  ساعت 9:00 تا 17:00
• هزینه ورودی: 4000 تومان

خانه تاریخی ستارخان، بزرگ مرد تبریز

خانه تاریخی ستارخان یکی از مهم‌ترین و ارزشمندترین خانه‌ های تاریخی تبریز است که با نام سردار بزرگ مشروطه، ستارخان، گره خورده است. این خانه که به دوران قاجار تعلق دارد، به محلی برای زندگی و مبارزات ستارخان تبدیل شد و نقشی اساسی در تاریخ معاصر ایران ایفا کرده است.

پس از درگذشت ستارخان و تخریب خانه توسط نیروهای روسی در زمان اشغال تبریز، بنای آن در دوران پهلوی اول بازسازی شد. به همین دلیل، معماری فعلی خانه عمدتاً مربوط به دوران پهلوی است، هرچند که رگه‌هایی از معماری قاجاری هنوز در برخی بخش‌های ساختمان مشهود است.

یکی از ویژگی‌های برجسته این خانه، درب چوبی ورودی آن است که با آجرکاری‌های زیبا، هویت تاریخی این بنا را به نمایش می‌گذارد. حیاط‌های اندرونی و بیرونی، مطبخ و اصطبل این خانه نیز زمانی در معرض حملات سپاهیان تزار و تخریب قرار گرفتند. با این حال، آنچه از این تاریخ پرچالش باقی مانده، درهای چوبی رنگ و رفته و فضاهایی است که داستان‌های تلخ و شیرین گذشته را به یاد می‌آورد.

• آدرس خانه تاریخی ستارخان تبریز: خیابان شمس تبریزی، کوچه امیرخیز، کوچه ستارخان غربی، پلاک ۲۱
• ساعات بازدید: از ساعت 8:00صبح تا 14:30 بعد از ظهر
• هزینه ورودی: رایگان

خانه امیر نظام گروسی تبریز

خانه امیر نظام گروسی، یکی از باشکوه‌ترین خانه‌ های تاریخی تبریز، در محله ششگلان واقع شده و از آثار برجسته دوران قاجار به شمار می‌رود. این خانه در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار به دستور امیر نظام گروسی، دیپلمات و نویسنده مشهور آن زمان، ساخته شد و اکنون به‌عنوان موزه قاجار پذیرای بازدیدکنندگان است.

این عمارت زیبا دو طبقه دارد و ایوان آن با ۱۶ ستون بلند و سرستون‌های جذاب، جلوه‌ای خاص به بنا بخشیده است. شیشه‌های رنگارنگ، حوض بزرگ در حیاط، آینه‌کاری‌ها، و گچ‌بری‌های هنرمندانه، از دیگر ویژگی‌های کم‌نظیر این خانه قاجاری هستند که فضایی دلنشین و چشم‌نواز ایجاد کرده‌اند.

خانه امیر نظام گروسی امروزه میزبان تالارهای متعددی است که هر یک به نمایش آثار خاصی اختصاص دارند. در طبقه اول تالارهایی مانند تالار چینی، تالار سکه، تالار آبگینه، تالار موسیقی و تالار خاتم وجود دارند. در زیرزمین نیز تالارهایی همچون تالار رجال، تالار سنگ، تالار اسلحه و تالار قفل و فانوس به نمایش اشیاء تاریخی و فرهنگی می‌پردازند.

• آدرس خانه امیر نظام گروسی تبریز: محله ششگلان، جنب بیمارستان کودکان، پشت مدرسه شیخ عطار
• ساعات بازدید: از شنبه تا جمعه در ساعات 9:00 تا 18:00 
• هزینه ورودی: 5000 تومان

خانه بهنام، از خانه های تاریخی تبریز

خانه بهنام یکی از جذاب‌ترین خانه‌ های تاریخی تبریز است که قدمت آن به اواخر دوران زندیه و اوایل قاجار بازمی‌گردد. این بنای زیبا با معماری اصیل ایرانی، نمونه‌ای برجسته از هنر آن دوران است. اگرچه وسعت آن نسبت به سایر خانه‌های قاجاری کمتر است، اما جزئیات چشمگیری همچون نقاشی‌های دیواری، گچ‌بری‌های هنرمندانه و پنجره‌های ارسی دارد که شکوه خاصی به آن بخشیده‌اند.

این خانه شامل بخش‌های مختلفی مانند اندرونی، بیرونی، حیاط با حوضی دلنشین، زیرزمین، و اتاق‌های نقاشی‌شده است. در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار، این عمارت بازسازی شد و تزئینات قجری به آن اضافه گردید. از ویژگی‌های برجسته خانه می‌توان به تراس تابستانی و نقاشی‌های زیبا بر دیوارها و سقف‌ها اشاره کرد. این خانه در محله مقصودیه، نزدیک میدان ساعت قرار دارد و برای ورود به آن باید از دالانی کوچک عبور کنید.

• آدرس خانه بهنام تبریز: میدان ساعت، خیابان مقصودیه، کوچه مشیردفتر
• ساعات بازدید: ساعت 10:00 تا 14:00، ساعت 16:00 تا 18:00
• هزینه ورودی: هزار تومان گردشگران داخلی و 35 هزار تومان گردشگران خارجی

خانه حریری تبریز

خانه حریری یکی از زیباترین خانه‌ های تاریخی تبریز است که با معماری خاص قاجاری و نقاشی‌های دیواری خود شناخته می‌شود. این بنا که در دوران قاجار ساخته شده، از دو ساختمان اصلی و یک حیاط بزرگ در میان آن‌ها تشکیل شده است. حیاط این خانه با باغچه‌ای زیبا جلوه‌ای دلنشین به محیط داده و فضای آرامش‌بخشی را ایجاد کرده است.

یکی از شاخص‌ترین بخش‌های این خانه، شاه‌نشین و اتاق طنبی است که با نقاشی‌های زیبا و پرجزئیات بر دیوارها و سقف‌ها مزین شده‌اند. این نقاشی‌ها تصاویری از طبیعت، گل‌ها، افسانه‌های ایرانی مانند یوسف و زلیخا، و داستان‌های اساطیری را به نمایش می‌گذارند. سبک نگارگری این آثار، نمونه‌ای از هنر برجسته دوره قاجار است و جذابیت خاصی به این بنا بخشیده است.

امروزه بخشی از این خانه به موزه هنر مکتب تبریز اختصاص یافته و فضایی برای نمایش خوشنویسی و نگارگری فراهم کرده است. خانه حریری در خیابان تربیت واقع شده و در سال ۱۳۷۷ به فهرست آثار ملی ایران اضافه شده است.

• آدرس خانه حریری تبریز: خیابان تربیت، کوچه نور هاشمی، پلاک ۱۳۲
• ساعات بازدید: از 9 صبح تا 7 عصر 
• هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست

خانه گنجه ای زاده در تبریز

خانه گنجه‌ای زاده یکی از شاخص‌ترین خانه‌ های تاریخی تبریز است که معماری آن ترکیبی از سبک‌های دوران قاجار و پهلوی را به نمایش می‌گذارد. این خانه با مساحتی حدود ۴۰۰۰ مترمربع متعلق به رضا گنجه‌ای زاده، نماینده مجلس و روزنامه‌نگار برجسته آن دوره بوده است.

این عمارت شامل دو بخش اصلی است: ساختمان شرقی که در دوران قاجار به صورت سه‌طبقه ساخته شده و با طراحی سنتی ایرانی شناخته می‌شود، و ساختمان غربی که در دوره پهلوی با معماری مدرن سه‌طبقه تکمیل شده است. از ویژگی‌های شاخص این بنا می‌توان به ایوان‌های ساده، پنجره‌های چوبی بدون رنگ، و فضای وسیع آن اشاره کرد.

امروزه این خانه تاریخی به دانشگاه هنر اسلامی تبریز اختصاص یافته و برای بازدید عموم نیز قابل دسترسی است. ترکیب معماری سنتی و مدرن در این بنا، آن را به یکی از جذاب‌ترین نمونه‌های خانه‌ های تاریخی تبریز تبدیل کرده است که ارزش دیدن را دارد.

• آدرس خانه گنجه ای زاده در تبریز: محله نوبار، بلوار ملاصدرا، خیابان طالقانی، خیابان ارک جدید در محله مقصودیه
• ساعات بازدید: از ساعت 9 صبح الی 4 بعد از ظهر
• هزینه ورودی: 4.000 تومان

خانه حیدرزاده تبریز

یکی از زیباترین خانه‌ های تاریخی تبریز، خانه حیدرزاده است که قدمتی حدود ۱۳۰ سال دارد و در محله قدیمی مقصودیه واقع شده است. این خانه با معماری چشم‌نواز قاجاریه و استفاده از تزیینات هنرمندانه، یکی از نمونه‌های برجسته معماری ایرانی به شمار می‌رود.

خانه حیدرزاده شامل دو حیاط مستقل اندرونی و بیرونی است و در میان این حیاط‌ها ساختمان اصلی قرار دارد. تالارهای این خانه با پنجره‌های چوبی بلند و شیشه‌های رنگی طراحی شده‌اند که با نورپردازی طبیعی، فضایی دل‌نشین را ایجاد می‌کنند. از دیگر ویژگی‌های این عمارت می‌توان به آجرکاری‌های ظریف، حوض بزرگ با فواره، و باغچه‌های سبز آن اشاره کرد.

این خانه تاریخی در گذشته متعلق به حاج حبیب لک بوده و در برخی منابع نام حاج قلی خان سرتیپ نیز به عنوان مالک ذکر شده است. امروزه این بنا به عنوان مرکز اطلاع‌رسانی گردشگری استان آذربایجان شرقی و نمایشگاه آثار تاریخی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بازدید عموم از آن آزاد است.

• آدرس خانه حیدرزاده تبریز: میدان ساعت، بخش جنوبی ساختمان شهرداری، کوچه مقصودیه
• ساعات بازدید: در ساعات اداری (معمولا ساعت 8:00 تا 14:00)
• هزینه ورودی: رایگان

خانه شربت اوغلی تبریز

یکی از خانه‌ های تاریخی تبریز که جلوه‌ای از شکوه معماری دوران قاجار را به نمایش می‌گذارد، خانه شربت اوغلی است. این بنا با مساحت کلی ۱۵۰۰ مترمربع و زیربنای ۱۳۰۰ مترمربع، در محله‌ای قدیمی از تبریز قرار دارد.

خانه شربت اوغلی دارای دو حیاط اصلی شمالی و جنوبی است. ورودی اصلی آن از سمت شمال است و بازدیدکنندگان پس از عبور از یک هشتی زیبا به بخش‌های داخلی خانه راه پیدا می‌کنند. حیاط جنوبی، با دالان‌های آجری و طاق‌نماهای ظریف، از دیگر بخش‌های برجسته این بنا است.

ساختمان سه‌طبقه این عمارت شامل اتاق‌های تو در تو و یک تالار مرکزی در طبقه اول است که با تزیینات خاص خود، حس و حال گذشته را زنده می‌کند. امروزه این خانه تاریخی به‌عنوان فرهنگسرای تبریز استفاده می‌شود و در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

• آدرس خانه شربت اوغلی تبریز: تبریز، درب سرخاب، کوچه ۸ متری فرهنگسرای تبریز
• ساعات بازدید: از روزهای شنبه تا چهار شنبه در ساعات 10:00 تا 14:15 و در روزهای پنجشنبه در ساعت 10:00 تا 13:15 از این مکان دیدن کنید.
• هزینه ورودی: رایگان

خانه اردوبادی تبریز

در میان خانه‌ های تاریخی تبریز، خانه اردوبادی به‌واسطه معماری خاص و نقش تاریخی خود جایگاه ویژه‌ای دارد. این بنا که یکی از جاهای دیدنی تبریز است، در زمینی به مساحت ۱۶۰۰ مترمربع، ابتدا توسط پزشکی به نام موسی بیگ ساخته شد. برخلاف دیگر خانه‌های قدیمی این شهر که بیشتر از خشت و آجر ساخته شده‌اند، در این خانه ترکیبی از سنگ و آجر به کار رفته است که آن را از دیگر بناهای هم‌دوره خود متمایز می‌کند.

خانه اردوبادی در ابتدا به‌عنوان کنسولگری عراق استفاده می‌شد اما با اشغال تبریز توسط نیروهای روسی در جریان جنگ جهانی دوم، این نقش پایان یافت. پس از جنگ، این خانه توسط دکتر اردوبادی به کلینیکی برای درمان بیماران روانی تبدیل شد و بعدها در دهه ۱۳۵۰ به خانواده علمیه واگذار شد که از آن به‌عنوان محل سکونت و چاپخانه استفاده کردند. از سال ۱۳۷۱ تاکنون، این خانه به‌عنوان مرکز اسناد ملی شمال غرب کشور فعالیت می‌کند.

• آدرس خانه اردوبادی تبریز: خیابان ارتش جنوبی، پلاک ۸۴
• ساعات بازدید: بازدید برای عموم بدون هماهنگی میسر نیست
• هزینه ورودی: رایگان

خانه‌ لاله‌ای تبریز

خانه لاله‌ای یکی از بناهای تاریخی و زیبای تبریز است که مربوط به دوران پهلوی اول می‌باشد. این خانه ابتدا توسط «فتح‌الله اوف» ساخته شد و بعدها به خانواده‌های مختلفی تعلق گرفت. پس از آن که در سال ۱۳۵۰ به مالکیت حاج حسین لاله‌ای درآمد، این خانه به شهرت رسید و از آن زمان به عنوان خانه لاله‌ای شناخته می‌شود.

این خانه در دو طبقه طراحی شده و در محله‌ای به نام خیابان ارتش جنوبی، کوچه صدر واقع شده است. یکی از ویژگی‌های بارز این خانه، حیاط بزرگ و گل‌کاری شده آن است که در مرکز آن حوضی مستطیل شکل قرار دارد و اطرافش با لاله‌های رنگارنگ احاطه شده است. این لاله‌ها به خانه ویژگی منحصر به فردی بخشیده و دلیل نام‌گذاری آن به “خانه لاله‌ای” شده است.

در این خانه دو ایوان بزرگ، چندین اتاق و یک سالن وسیع در طبقات مختلف آن وجود دارد که با پنجره‌های چوبی و گچ‌بری‌های هنرمندانه تزئین شده‌اند. این بنا با ۹۰۰ متر مربع مساحت، ترکیبی از زیبایی‌های معماری سنتی ایرانی و فضای دل‌انگیز حیاطی با گل‌ها و درختان است.

در حال حاضر، این خانه تاریخی به عنوان دفتر پژوهش‌های تاریخی استاد یحیی ذکا، یکی از شخصیت‌های برجسته تاریخ‌شناسی و باستان‌شناسی کشور، مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این مکان، علاوه بر مشاهده آثار هنری و معماری، می‌توانید مجموعه‌ای از کتاب‌ها و مستندات ارزشمند استاد ذکا را مشاهده کنید.

• آدرس خانه‌ لاله‌ای تبریز: خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ صدر
• ساعات بازدید: از ساعت 9:00 صبح تا 17:00 عصر
• هزینه ورودی: رایگان

دیگر خانه های تاریخی در تبریز

• خانه حاج رضا صادری (خانه تاریخی معبودی) تبریز
  آدرس خانه حاج رضا صادری تبریز: در تبریز، میدان منجم، خیابان شهید سلمانپور، پلاک ۹ واقع شده است.
  ساعات بازدید: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  
• خانه حاج ارفع الملک جلیلی تبریز
  آدرس خانه حاج ارفع الملک جلیلی تبریز: در ابتدای دالان میرزا رضا در میدان ساعت
  ساعات بازدید: به صورت 24 ساعته
  هزینه ورودی: رایگان
  
• خانه ختایی تبریز
  آدرس خانه ختایی تبریز: آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان ارتش جنوبی، کوچه‌ی صدر، بن بست ختایی ها
  ساعات بازدید: از شنبه تا پنجشنبه در ساعت‌های ۸ صبح تا ۲ بعدازظهر
  هزینه ورودی: رایگان
  
• خانه کلانتری تبریز
  آدرس خانه کلانتری تبریز: خیابان عباسی شهر تبریز، کوچه هاشمی، پلاک ۲۳ 
  ساعات بازدید: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  
• خانه مستشارالدوله تبریز
  آدرس خانه مستشارالدوله تبریز: خیابان تربیت، کوچه نور هاشمی، پلاک ۱۳۲ 
  ساعات بازدید: ساعت 10:00 تا 14:00 و از ساعت 16:00 تا 18:00 
  هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  
• خانه سرخه ای تبریز
  آدرس خانه سرخه ای تبریز:  در تبریز، خیابان ثقةالاسلام، نرسیده به درب قدیمی سرخاب قاپوسی واقع شده است.
  ساعات بازدید: در حال حاضر تبدیل به یک بوتیک هتل شده است.
  
• خانه سلطان القرایی تبریز
  آدرس خانه سلطان القرایی تبریز: در محله دوه‌چی، خیابان مفتح، بن بست کوزه گر قرار گرفته است.
  ساعات بازدید: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست.
  
• خانه صرافلار تبریز (موزه و خانه سفال)
  آدرس خانه صرافلار تبریز: در تبریز، خیابان شمس تبریزی، روبه‌روی ایستگاه گرو، خیابان شهید نوروزی، کوچه صرافلار، خانه علوی و پلاک 100 واقع شده است.
  ساعات بازدید: این خانه در تعطیلات رسمی سال، تعطیل است و بقیه روزها از ساعت 9 صبح تا 5 بعد از ظهر به فعالیت میپردازد.
  هزینه ورودی: اطلاعاتی در دسترس نیست.

رزرو هتل های تبریز از های هتل

برای رزرو هتل‌ های تبریز از های هتل، شما می‌توانید از دو روش تلفنی و آنلاین استفاده کنید. این سایت پشتیبانی 24 ساعته از زمان رزرو تا اقامت در هتل را ارائه می‌دهد و در مناسبت‌های خاص تخفیف‌های ویژه‌ای برای مسافران در نظر گرفته است. با استفاده از های هتل، می‌توانید هتل‌های مناسب در نزدیکی خانه‌ های تاریخی تبریز پیدا کنید و تجربه‌ای راحت و بی‌دغدغه از اقامت در این شهر تاریخی داشته باشید.