راهنمای تور یا تورلیدری یکی از مشاغل پرطرفدار این روزهاست . این شغل علاوه بر ماجراجویی و شغلی شاد ، بسیار سخت و مستلزم فراگیری مهارت‌های زیادی می باشد هر ساله افراد زیادی به عنوان فراگیر در کلاس‌ها مختلف تورلیدری (از جمله: راهنمای ایرانگردی و جهانگردی (فرهنگی)، طبیعت‌گردی و راهنمای تور یا تورلیدری … شرکت میکنند و کارت لیدری دریافت میکنند اما در برگزاری تور شکست می‌خورند یا اصلا در خود توانایی برگزاری تور را نمی‌بینند و تنها مدرک آن را در میان مدارک دیگر خود بایگانی میکنند اما از طرفی راهنمای تور یا تورلیدری های دیگری هم هستند که به قدری موفق و سرشان شلوغ می‌شود که پیشنهادهای زیادی در برگزاری اجرای تور دارند.
فهرست مطالب
تورلیدر کیست؟
تورلیدر کسی است که سرپرستی و مدیریت اجرایی یک برنامه سفر را بر عهده دارد. تورلیدر تصمیم‌گیرنده نهایی هر سفر خواهد بود و تمام مسئولین اجرایی دیگر ازجمله راننده، پشتیبان‌های فنی، لیدر های محلی و… زیر نظر ایشان عمل میکنند. لیدر علاوه بر قدرت تصمیم گیری، باید مورد تایید همه اعضای یک گروه باشد که قدرت مدیریت، اطلاعات و سابقه او این کاریزما را به وی می‌دهد.
ویژگی‌های عمومی یک تور لیدر چه هستند؟
- توانايي جذب مسافران
- شناخت منطقه
- دانستن زبان محلي
- دارای علم روانشناسی قوی
- محکم و با اعتماد به‌نفس باشد.
- شیوایی گفتار و بازی با واژگان را خوب بداند.
- عاشق کار و قانون‌پذیر و وقت‌شناس و خستگی ناپذیر
- نوشتن گزارش وگوشزد کردن نکات مهم به آژانس کارگزار را فراموش نکند.
- قدرت نه گفتن به‌جا را داشته باشد.
- از ابتدا تا انتهای سفر هرگز مسافران را به حال خود رها نکند.
- با گویش‌ها و لهجه‌های مناطق مختلف حتی به صورت اندک آشنا باشد. هرگز معنایی از بی‌تفاوتی به مسایل را در تور نشان ندهد.
- خوش لباس و مرتب باشد.
سخنور مسلط و مدیر شرایط بحران باشد. - در توصیف مکان‌های دیدنی خلاقیت گفتاری و فن بیان لازم را داشته باشد.
- شخصیت فردی جذاب و مهارت‌های برقراری ارتباط (کلامی و نگاهی) را خوب بداند.
- نگاه وکلامش را به طور مساوی بین تمام مسافران منتقل کند.
- اشتیاق را در جمع ایجاد کند و از کودکان و سالمندان جمع غافل نشود.
- با تغییر تن صدا پیام خود را زیباتر منتقل کند.
- دانش لازم جهت کمک‌های اولیه را بداند.
- ارتباط موثری با راننده در سفرهای زمینی داشته باشد .
- به‌موقع تصمیم صحیح بگیرد و هم نماینده آژانس کارگزار باشد و متعهد به کارفرمایش باشد .
- راهنما میزبان همیشگی مسافران است و رعایت مهمان‌نوازی شیرین‌ترین قسمت داستان است که خوشبختانه از خلقیات برجسته‌ی ایرانیان محسوب می‌گردد.
- این که بتوانیم حس همسفری را القا کنیم و مسافران را نادیده نگیریم و به همه یکسان و یک دید نگاه کنیم قسمت اصلی قضیه است.
- نگاه یک راهنما به مسافرانش باید نگاه مدیر میزبانی باشد که قرار است هم اطلاعات درست ارائه دهد.
تورگردانی در ایران
درباره شغل تورلیدری در کشورمان صحبت کنیم، اول باید بدانیم اساسا چه تورهایی در ایران فعال هستند که نیاز به تورلیدر هم دارند. واقعیت این است که ۲ شاخه مهم گردشگری در ایران، تورهای طبیعت‌گردی و تورهای فرهنگی هستند. با این حال اگر از بعضی مؤسسات گردشگری بپرسید، برایتان منوی هیجان‌انگیزی از تورهای بسیار گران‌قیمت رو میکنند که شاید فقط مختص ۵درصد از کل جامعه کشور باشد
تورهای گردشگری در ایران شامل:
۱-تورهای طبیعت‌گردی
تورهای طبیعت‌گردی حدود ۱۲- ۱۰سالی می‌شود که پایشان به ایران باز شده و به نسبت تورهای فرهنگی جای کار بیشتری دارند. طبیعت‌گردی در اصل ترجمه اکوتوریسم ( Eco tourism ) است که هم به محیط زیست و هم به گردشگری اشاره دارد و در واقع طبیعت‌گردها، همان دوستداران طبیعت هستند که به جاهای دست‌نخورده و دنج می‌روند و مراقب محیط‌زیست هم هستند. بیشتر تورهای طبیعت‌گردی ایرانی هدفشان این است که مسافر را ببرند جایی که کمتر شناخته شده و بکر است و به‌علت موانع طبیعی معمولا کسی تنهایی نمی‌تواند برود و نیاز به یک تورلیدر است.
۲-تورهای فرهنگی
همانطور که از اسم این تور مشخص است، این نوع سفرها به‌طور خاص به مقاصد فرهنگی و اماکن تاریخی و بناهای باستانی صورت می‌گیرند. محور اصلی تورهای فرهنگی بازدید از مکان یا مراسمی خاص است و طبعاً ارائه اطلاعات و توضیحات بیشتر از تورهای همگانی و حتی تخصصی‌تر خواهد بود. مثلا ممکن است سفر فقط به قصد بازدید از یک یا چند کاروانسرا صورت بگیرد و در محل فقط به تشریح معماری، تاریخ یا حکایت‌های مربوط به آن کاروانسرا پرداخته شود اما چیزی که این سفرها را از سفرهای همگانی متفاوت می‌کند این است که در این نوع از سفرها اولویت با توضیحات و بازدید از محل است.
ویژگی روحی و شخصیتی راهنمای موفق
- راهنما باید بسیار صبور باشد. باید بپذیریم مسافران ما تعدادی انسان با سنین و علایق مختلف هستند که این مسئله باعث می‌شود با ناهماهنگی‌هایی در سفر روبه‌رو شویم. در چنین شرایطی علاوه بر اینکه لازم است راهنما صبور باشد، دیگر مسافران را هم باید به صبر بیشتر دعوت کند.
- یکی دیگر از ویژگی‌های مهم راهنما، اشتیاق است؛ هر چقدر مسافران، راهنما را مشتاق‌تر ببینند، علاقه بیشتری به ادامه سفر پیدا میکنند. این اشتیاق راهنما هم باید در توضیحاتش نمود داشته باشد و هم در رفتارش با مسافران.
- اعتماد به نفس از ویژگی‌های بسیار مهم در یک راهنما است. یک تورلیدر با اعتماد به نفس می‌تواند مفاهیم را به راحتی به مسافران خود انتقال دهد. امّا مهم است که دانش و اطلاعات او به روز باشد و اطلاعات صحیحی را به دیگران انتقال دهد.
- ابتکار عمل یعنی بهترین استفاده از بدترین شرایط است. راهنمای گردشگری با ابتکار عمل، حل مسئله می‌کند و در برابر مشکلات موضع نمی‌گیرد. مطالعه و بالا رفتن تجربه، مشورت با همکاران می‌تواند در کسب این ویژگی به راهنما کمک کند.
- راهنما باید بسیار هوشمندانه شوخی کند که باعث رنجش هیچ یک از مسافران نشود.
- آگاهی و دانش یک راهنمای گردشگری، گنجینه اوست که هر چقدر پربارتر و غنی‌تر باشد، سفر ارزشمندتری برای مسافران می‌سازد.
- سازماندهی و مدیریت تور از جمله ویژگی‌هایی است که نبود آن، سفر را با بحران‌های جدی روبه‌رو می‌کند، بنابراین راهنمای تور باید بتواند به خوبی زمان را ساماندهی کند و برنامه‌ریزی دقیقی در تور خود داشته باشد.
