موزه آستان قدس رضوی مشهد

موزه مرکزی آستان قدس رضوی یکی از بزرگترین موزه های ایران است که سالانه بیش از یک میلیون بازدید کننده دارد. انواع مختلفی از مجموعه های جذاب آثار تاریخی و هنری را در قلب حرم مطهر امام رضا (ع) مشاهده می کنید.

موزه مرکزی آستان قدس رضوی یکی از مهمترین و پرطرفدارترین موزه های مشهد در حرم امام رضا (ع) است که در صحن کوثر واقع شده است. هنگامی که وارد ساختمان موزه می شوید ، چندین ورودی وجود دارد. سمت راست ، ورودی اصلی ساختمان موزه است. موزه مرکزی آستان قدس رضوی دارای چهار طبقه است که شامل یک طبقه پایین ، طبقه همکف ، طبقه اول و دوم است. درمجموع ، می توانید در این موزه از هنر اسلامی ، آثار باستانی و گنجینه هایی مانند اسکناس ، سکه ، تمبر و اقلام پستی ، حیوانات آبزی و غیره بازدید کنید. ساخت موزه مرکزی آستان قدس رضوی از سال 1316 در زمینی به مساحت 1034 متر در نزدیکی مسجد گوهرشاد و مقبره شیخ بهایی آغاز شد.

معماری این موزه توسط آندره گدار ، معمار فرانسوی و باستان شناس طراحی شده است. سرانجام ، اولین موزه حرم امام رضا (ع) در سال 1324 افتتاح شد. اما ساخت این موزه در آن سال متوقف نشد. با گذشت سال ها و افزایش موقوفات مردمی ، تصمیم به ساخت و گسترش این موزه گرفته شد. به این ترتیب ، ساخت ساختمان دوم در سال 1354 در جنوب حرم امام رضا به پایان رسید. گسترش این موزه همچنان ادامه داشت و با کمک مردم و اهدای هدایای ارزشمند ، اکنون موزه مرکزی آستان قدس رضوی به چهار ساختمان جداگانه گشترش یافته است. در این مقاله با موزه مرکزی آستان قدس رضوی که دارای یک موزه و 16 گنجینه ارزشمند است آشنا می شوید.

بخش های مختلف موزه مرکزی آستان قدس رضوی

گنجینه قرآن و نفایس

اهمیت این گنجینه به صحف و قرآن‌های نفیس آن از جمله قرآن‌های منسوب به امام علی (ع)، امام حسن (ع)، امـام حسین (ع)، امـام سجاد (ع) و امـام رضا (ع) می‌باشد. قرآن‌های این گنجینه به خط خطاطان مشهور جهان اسلام، با تذهیب و طرح‌های زیبا و ظریف و روی پوست آهو یا ورق‌های کم نظیر و ارزشمند نوشته شده اســت.

موزه تاریخ حرم مطهر

این بخش از این موزه یک مجموعه نادر و با ارزش را نشان می دهد که در طی ده قرن گذشته گردآوری شده است. از جمله آثار باستانی که این موزه به نمایش گذاشته است می توان به : دو زریخ قدیمی (سازه فلزی شبیه به مشبک ساخته شده از طلا ، نقره ، مس ، چوب و غیره) ، کاشی های بیرونی ، صفحات طلا و تزئینات بی نظیر تاریخی و انواع آینه ها ، شمعدان ها اشاره نمود.

موزه هدایا رهبری

این موزه شامل آثاری است که علاقه مندان به جمهوری اسلامی ایران اعم از سران کشورهای خارجی، شخصیت های برجسته ایرانی و خارجی، هنرمندان و ارادتمندان به رهبر معظم انقلاب اسلامی از سراسر جهان، هنر و اشیای قیمتی خود را به رهبر اهدا نموده اند. با توجه به ارزشمند بودن این اشیا در 22 بهمن 1373 موزه ای با نام موزه هدایای مقام معظم رهبری در طبقه همکف ساختمان موزه قرآن و نفایس افتتاح شد.

گنجینه سکه

در این قسمت سکه های ارزشمندی از دوره ها و سلسله های مختلف پیدا خواهید کرد. قدیمی ترین آن ها مربوط به دوره قبل از میلاد مسیح است ، در حالی که جدیدترین آثار مربوط به جمهوری اسلامی است. بخش گنجینه های سکه در طبقه -1 واقع شده است.

موزه استاد فرشچیان

تا قبل از سال 1389 هجری شمسی آثار استاد فرشچیان در گنجینه هنرهای تجسمی قرار داشت. ولی با اهدای تابلو های نفیس دیگر استاد ، ضرورت ایجاد موزه جداگانه برای ایشان دو چندان شد. بنابراین در سال 1389 موزه آثار استاد فرشچیان در طبقه همکف، با 13 اثر از ایشان افتتاح گردید.

موزه تخصصی فرش

در سال 1324 هجری شمسی همزمان با افتتتاح موزه آستان قدس رضوی ، علاوه بر سایر اشیای تاریخی، سه تخته فرش مربوط به دوران صفوی نیز به نمایش گذاشته شد. در سال 1356، با ساخت و راه اندازی موزه مرکزی آستان قدس رضوی تعداد بیشتری از قالی‌های موجود به نمایش درآمد. افزایش روز افزون نذورات و اهدای قالی به آستان قدس رضوی موجب شد تا در سال 1377 اولین گنجینه فرش در محل ساختمان گنجینه قرآن و نفایس راه اندازی شود. در انتخاب و چیدمان فرش‌ های موزه سعی شده است برای هریک از مراکز مهم قالی بافی کشور، فضایی اختصاصی در نظر گرفته شود تا ضمن ملموس بودن ویژگی‌های فرش بافی این مناطق، به معرفی سابقه فرش بافی آن ها نیز پرداخته شود.

موزه مردم شناسی

موزه مردم شناسی بنایی ارزشمند با قدمت بیش از چهارقرن است، بنای اولیه‌اش که دارای کاربری حمام بوده به دستور مهدی‌ قلی بیک میرآخور (مسئول اصطبل شاهی) ساخته و وقف حرم علی بن موسی الرضا علیه‌ السلام شده است. این حمام در گذشته به نام «حمام شاه» و پس از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی به «حمام رضوی» شهرت داشت  و تا سال 1367 دایر بوده است. در سال 1378 عملیات بازسازی آن آغاز گردید. 

گنجینه های تمبر و اسکناس

در این بخش از این موزه مجموعه ای از تمبرها و اسکناس های دوره های مختلف تاریخ قرار دارد. تمبرهای ایرانی در این موزه دارای تصاویر دوره قاجار و تصاویر پادشاهان می باشد. این موزه از تمبرهای مختلف دوره پهلوی اول و دوم و همچنین جمهوری اسلامی برخوردار است. درمجموع ، در موزه مرکزی آستان قدس حدود 3000 تمبر و اقلام پستی وجود دارد. مجموعه ای کامل از اسکناس های قاجار ، پهلوی و جمهوری اسلامی نیز در اینجا به نمایش گذاشته شده است. در کنار اسکناس های ایرانی ، در این آثار حدود 500 برگ ارز خارجی نیز به نمایش گذاشته شده است.

گنجینه آبزیان

این گنجینه مجموعه ای جذاب از موجودات دریایی تاکسیدرمی و نرم تنان است.
– در بخش نرمتنان تعدادی از گونه‌های مختلف صدف و حلزون و نمونه‌های دیگری به نمایش درآمده است.
– در بخش موجودات دریائی تاکسیدرمی نیز نمونه‌های با ارزشی از موجودات دریایی به خصوص خلیج فارس به نمایش گذاشته شده است.

گنجینه هنرهای تجسمی

در این بخش نقاشی های ارزشمندی از نقاشان ایرانی و خارجی از جمله چهار اثر کمال الملک ارائه شده است.هم چنین این موزه نقاشی هایی به سبک ناتورالیسم ، رئالیسم آگوستا ، مدرن و… را به نمایش گذاشته است.

گنجینه های سفال و ظروف شیشه ای

در این بخش از این موزه مجموعه های سفال و ظروف شیشه ای وجود دارد که قدمت آن به 3200 سال پیش باز می گردد. این مجموعه ها متعلق به دوره های مختلف تاریخ، از جمله دوره های جمهوری اسلامی ، غزنویان ، سلجوقی ، صفویه و قاجار است. این بخش در طبقه دوم موزه قرار دارد.

گنجینه مدال

یکی از گنجینه های منحصر به فرد موزه مرکزی آستان قدس رضوی ، مجموعه مدال هایی است که توسط ورزشکاران سرشناس ایرانی همچون غلامرضا تختی ، کشتی گیر مدال آور طلای المپیک ایران اهدا شده است.

موزه اسلحه

در موزه اسلحه ، مجموعه ای از سلاح های سرد و سلاح های گرم به نمایش گذاشته شده است. برخی از آن ها مربوط به امپراتوری صفوی است. مواردی مانند چاقو ، شمشیر ، تیراندازی با کمان ، سپر ، کلاه ایمنی ، تبر ، تپانچه تک و دوتایی ، اسلحه تک تپانچه و غیره را پیدا خواهید کرد.

موزه های نجوم و ساعت

در این بخش از موزه مرکزی آستان قدس مجموعه ای از تلسکوپ ها ، کره ها ، مدل های حرکت زمین ، دستگاه های نجومی ، قطب نما و قبله یاب در عصر پادشاهان مختلف جمع آوری شده است. آخرین گنجی که می توانید در طبقه دوم این موزه بیابید گنج ساعت ها است. در این بخش مجموعه ای از ساعت های دستی و مکانیکی را مشاهده می کنید که هر یک از آن ها انواع مختلفی دارند و به دوره مختلفی باز می گردند.

ساعت بازدید: موزه مرکزی آستان قدس رضوی همه روزه از ساعت 9 صبح تا 8:45 دقیقه دایر است. (به جز جمعه ها ، که تا 12:00 باز است.)