یکی از دیدنی‌های معروف و پرطرفدار در شهر تهران، کاخ نیاوران تهران است که در باغ نیاوران و در منطقه شمیرانات قرار دارد. این کاخ ویژه و دیدنی در قسمت شمال شرقی باغ نیاوران واقع شده و از آن به عنوان آخرین اقامتگاه‌هایی که پادشاه ایران دوره سلطنت خود را در آن گذرانده است، نام می‌برند. در بین سه مجموعه کاخ تاریخی موجود در شهر تهران، کاخ نیاوران به عنوان یکی از آن‌ها تلقی می‌شود.
این کاخ در یکی از منطقه‌های فوق العاده خوش آب و هوا در داخل یک باغ که دارای مساحت بسیار زیادی یعنی نزدیک به ۱۱ هکتار قرار دارد واقع شده است. در گذشته این کاخ به عنوان محل ییلاق خانواده محمدرضا شاه پهلوی تلقی می‌شد. پس از انقلاب ۱۳۵۷ کاربرد این باغ به طور کلی تغییر کرد و آن را به یک موزه تاریخی تبدیل کردند و امروزه نیز مردم می‌توانند برای دیدن از آن به این مکان مراجعه کنند.
فهرست مطالب
تاریخچه کاخ نیاوران تهران
قدمت و ساخت کاخ نیاوران تهران به دوره پهلوی برمی‌گردد و قبل از آنکه خاندان پهلوی در این کاخ سکونت کنند، در زمان قاجار پادشاهان این باغ را به عنوان منطقه ییلاق خود در فصل تابستان در نظر گرفته بودند. در آن زمان منطقه نیاوران در شمیرانات تهران فوق العاده کوچکتر از زمان حال بود و بافت شهری خاصی نیز به همراه نداشت. این کاخ را در زمان حکومت فتحعلی شاه بنا کردند. این ملک در یک روستا به نام گرده وی قرار داشت.
محمد شاه قاجار نیز پس از فتحعلی شاه در همین باغ نیاوران یک ساختمان کوچک بنا کرد و پس از آن نیز کاخ صاحب قرانیه را با دستور ناصرالدین شاه ساختند که هر یک از آن‌ها دارای یک سری ویژگی‌های خاص و منحصر به فرد خود هستند. تا سال ۱۳۷۸ این مجموعه تاریخی و معروف را با موزه ملی سعدآباد به طور مشترک اداره می‌کردند، اما در سال ۱۳۷۹ این کاخ به طور کامل مستقل شد.
آدرس کاخ نیاوران تهران
کاخ نیاوران تهران از باغ موزه های تهران بوده که در قسمت شمالی شهر تهران و در منطقه نیاوران قرار گرفته است. در واقع یک قسمت خاص از این کاخ فوق العاده جذاب و دیدنی سلطنتی نیاوران درست به پارک نیاوران متصل شده است. برای بازدید از این کاخ باید به خیابان باهنر تهران که میدان نوبنیاد را به میدان تجریش وصل می‌کند، مراجعه کنید. شما می توانید با پرداخت قیمت بلیط کاخ نیاوران از آن بازدید کنید.
ساعت بازدید از کاخ نیاوران تهران
افرادی که قصد دارند برای بازدید از کاخ نیاوران تهران به آنجا بروند، در وهله اول باید از ساعت بازدید آن مطلع باشند. شما می‌توانید در تمام روزهای مختلف سال به غیر از ۱۴ خرداد، ۲۱ رمضان، تاسوعا و عاشورای حسینی، ۲۸ صفر و ۲۵ شوال برای بازدید از کاخ مراجعه کنید.
ساعت بازدید کاخ نیاوران تهران در ۶ ماه اول و دوم سال متفاوت از یکدیگر است. به همین منظور می‌توانید در شش ماه اول سال از ساعت ۹ صبح الی ۷ عصر برای بازدید از آن به کاخ بروید، اما در ۶ ماهه دوم باید از ۸ صبح تا ۵ عصر به آنجا مراجعه کنید.
مسیرهای دسترسی به کاخ نیاوران تهران
برای آنکه بتوانید از این کاخ، این مجموعه بی‌نظیر و منحصر به فرد دیدن کنید، می‌توانید به کمک وسایل نقلیه عمومی به مقصد خود برسید.
- اگر قصد دارید از طریق مترو به کاخ در نیاوران بروید بهتر است در وهله اول به دنبال ایستگاه تجریش باشید و پس از پیاده شدن از این ایستگاه با استفاده از اتوبوس یا تاکسی به سمت میدان نیاوران بروید.
- رفتن به کاخ نیاوران با مترو می‌تواند بهترین و مناسب‌ترین گزینه برای بازدید کنندگان باشد.
نحوه خرید بلیط کاخ نیاوران تهران
برای دیدن این کاخ باید بلیط ورودی نیز تهیه کنید و می‌توانید یک ساعت قبل از آنکه برای بازدید به داخل کاخ بروید، جهت خرید بلیط اقدام کنید. توجه داشته باشید که پرداخت هزینه بلیط ورودی برای هر یک از رده‌های سنی از الزامات این مجموعه است.
البته برای یک سری از افراد تخفیف‌های خاص در نظر گرفته می‌شود که می‌توانند به غیر از روزهای پنجشنبه و جمعه و دیگر تعطیلات رسمی از آن برخوردار شوند. این بلیط‌های نیم بها شامل دانش آموزان از طرف مدرسه، آزادگان، جانبازان، خانواده شهدا و غیره می‌شود.
- هزینه بلیط برای بازدیدکنندگان ایرانی(برای ورودی به محوطه): 5 هزار تومان
- هزینه بلیط برای توریست‌های خارجی(برای ورودی به محوطه) : 10 هزار تومان
- هزینه بلیط ورود به موزه جهان نما، موزه کوشک احمد شاهی، موزه کتابخانه اختصاصی و موزه خودروهای اختصاصی : برای ایرانی‌ها هر کدام 4 هزار تومان و برای خارجی‌ها 5 هزار تومان
خرید اینترنتی بلیط کاخ نیاوران
اگر قصد دارید از این بنای تاریخی و منحصربه‌فرد در تهران دیدن کنید، می‌توانید بلیط این مجموعه را به‌صورت اینترنتی تهیه کرده و در زمان مورد نظر به این کاخ مراجعه کنید. برخی از سایت‌ها این امکان را برای گردشگران فراهم آورده‌اند تا تنها با چند کلیک بلیط کاخ نیاوران را تهیه کنند.
هتل های نزدیک به کاخ نیاوران تهران
افرادی که از شهرهای مختلف برای دیدن این کاخ به تهران تشریف می‌آورند، می‌توانند با رفتن به هتل‌های مختلفی که نزدیک کاخ نیاوران تهران وجود دارد، اقامت خود را پشت سر بگذارند. در ادامه به معرفی برخی از هتل های تهران که در نزدیکی کاخ نیاوران واقع شده اند، بپردازیم:
- فاصله کاخ تا هتل جاده ابریشم ۱.۳ کیلومتر
- فاصله کاخ تا هتل طوبی ۱۱ کیلومتر
- فاصله کاخ تا هتل استقلال ۱۲.۴ کیلومتر
- فاصله کاخ تا هتل دیاموند ۹.۴ کیلومتر
بخش‌های داخلی کاخ نیاوران در تهران
هنگامی که به قسمت داخلی بنای کاخ نیاوران بروید، قطعاً با قسمت‌های مختلف و گوناگونی روبرو می‌شوید که هر یک از آن‌ها جذابیت خاص خود را دارد و در نگاه اول می‌توانید شاهد عظمت این کاخ ویژه و منحصر به فرد باشید. در ادامه سعی می‌کنیم به بررسی قسمت‌های مختلف آن بپردازیم.
طبقه اول کاخ نیاوران تهران
زمانی که وارد طبقه اول این کاخ شوید با اتاق پذیرایی اصلی و سالن سینمایی اختصاصی آن روبرو خواهید شد. در دوره پهلوی محمدرضا شاه در سالن پذیرایی مخصوص از مهمان‌های ویژه و خارجی خود پذیرایی می‌کرد.
در داخل این سالن ویژه و منحصر به فرد شاهد مبلمان‌های خاص و مدرن هستید که توسط کشورهای آلمان و فرانسه تولید شده‌اند. می‌توانید در قسمت‌های مختلف سالن هماهنگی بین رنگ و طرح تزیینات موجود را به وضوح مشاهده کنید.
سینمایی که در این سالن وجود دارد دارای یک طراحی فوق العاده ویژه و جالب توجه است. سالن سینمای آن دارای ۴۰۰ متر مربع و امکانات فوق العاده خاص و کاملی برای پخش فیلم در آن وجود دارد. از سال ۱۳۹۵ که بازسازی‌های لازم روی آن انجام شد، امکان بازدید از این قسمت نیز فراهم شده است.
تمام ظروف تزیینی که در اتاق پذیرای وجود دارد، دارای ارزش تاریخی هستند و در میان بازدید خود می‌توانید سفالینه‌های باستان‌شناسی مارلیک و املش را که به شدت خودنمایی می‌کنند و چشم بیننده را به خود جذب می‌کند، مشاهده کنید.
برخی از ظروف‌های ویژه و اشیای قیمتی و با ارزشی که در داخل این سالن وجود دارد، اکثراً هدایایی است که دولت‌های خارجی به ایران تقدیم کرده‌اند و در میان آن‌ها نیز ظروف زیبایی که از جنس نقره هستند به چشم می‌خورد که توسط پادشاه رومانی به پادشاه ایران هدیه داده شده است.
در گوشه پذیرایی یک پیانوی ویژه و با ارزش وجود دارد که از طرف سفارت آلمان به محمدرضا شاه پهلوی اهدا شده است.
یک سری تابلوی ارزشمند دیگر نیز در این طبقه وجود دارد که شامل چهره دو زن اثر جی گلدرن، تصویری از محمدرضا پهلوی اثر وی اف دراپر، تابلوی جنگل اثر مارویک کرلامینگل و… می‌شود.
نیم طبقه دوم
این قسمت از کاخ نیاوران تهران به اتاق لیلا پهلوی که یکی از کوچکترین اعضای خانواده پهلوی بوده است، تعلق دارد. اتاق کار فرح و برخی از لباس‌های نظامی محمدرضا شاه نیز در داخل این طبقه قرار گرفته است و می‌توانید در زمان مراجعه و بازدید از این کاخ آن‌ها را مشاهده کنید.
آثار فوق العاده ارزشمند و تاریخی خاصی از کشور هند مانند مجسمه بودا و آثار عاج هندی در این کاخ وجود دارد. زمانی که در حال گذشتن از پله‌های طبقه دوم کاخ نیاوران هستید، حتماً یک تصویر نقاشی شده خاص را مشاهده می‌کنید که نشان دهنده دربار کریم خان زند است و به سال ۱۱۹۲ هجری قمری برمی‌گردد.
طبقه دوم کاخ نیاوران
در طبقه دوم می‌توانید شاهد اتاق خواب‌ها، اتاق‌های شخصی و اتاق استراحت نیمروزی باشید. اتاق خوابی که شاه و فرح درون آن حضور داشتند به برخی اتاق‌های دیگر که شامل اتاق آرایش فرح و اتاق لباس‌های شخصی وی می‌شود راه داشت. در این اتاق‌ها می‌توانید لباس‌های محلی و سوزن دوزی بلوچستان را نیز ببینید.
در طبقه دوم علاوه بر اتاق خواب شاه و فرح می‌توانید شاهد اتاق مطالعه و استراحت فرحناز پهلوی و علیرضا پهلوی نیز باشید. برای هر یک از اتاق‌های موجود در این کاخ سرویس بهداشتی کاملاً جداگانه قرار داده شده است. اگر سری به اتاق علیرضا پهلوی بزنید می‌توانید مجموعه خاصی از نشانه‌های ناوگان دریایی را درون آن ببینید.
یک میز تحریر فوق العاده خاص و منحصر به فرد به سبک لویی شانزدهم در اتاق نشیمن وجود دارد که از ارزش تاریخی فوق العاده خاصی برخوردار است. در داخل اتاق استراحت نیمروزی نیز می‌توانید شاهد یک سری تابلو فرش‌های خاص و با ارزش از چهره تاج الملوک و رضاخان باشید.
اتاق پذیرایی
در این اتاق ویژه و خاص خانواده پهلوی از مهمانانی که به آنجا می‌آمدند، پذیرایی می‌کردند. با ورود به این اتاق می‌توانید به خوبی دکوراسیون بی‌نظیر و خاص آن را مشاهده کنید. یک سری پنجره‌های بزرگ نیز در داخل اتاق پذیرایی وجود دارند که میزان بسیار زیادی نور را به داخل آن راه می‌دهد و زیبایی اتاق را دوچندان می‌کند. در این اتاق نیز از اشیای مختلف گران قیمتی جهت تزیین استفاده شده است که برخی از آن ها شامل پیانو اهدایی از طرف وزارت خارجه آلمان و یک سری فرش‌های گرانبها و… میشوند.
اتاق غذاخوری
در قسمت شرقی کاخ نیاوران تهران یک اتاق قرار دارد که در آن زمان برای اتاق غذاخوری از آن استفاده می‌کردند. در این اتاق نیز می‌توانید اشیا و هدایای گران قیمتی که از سوی کشورهای آلمان، فرانسه و انگلیس به ایران اهدا شده است را مشاهده کنید.
سینمای اختصاصی
در داخل کاخ نیاوران و در ضلع شرقی آن یک سینمای اختصاصی وجود دارد که مساحت آن به ۴۰۰ متر مربع می‌رسد. این سینما تمام امکانات مهم که شامل اتاق آپارات و یک فضای کافی برای تنظیم نور، صدا، پخش و… میشوند را در خود دارد.
برای جلوه بیشتر سینمای اختصاصی داخل کاخ نیاوران از یک لوستر منحصر به فرد و ویژه که با استفاده از میله‌های آلومینیومی و پرده‌های ریلی موزیکال ساخته شده است، استفاده می‌کردند. تمام تزیینات و دکوراسیون مهم سینمای اختصاصی را چارلز سویگنی انجام داده است.
اتاق انتظار
در قسمت جنوب غربی کاخ نیاوران تهران یک اتاق خاص و کوچک قرار دارد که آن را به عنوان اتاق انتظار می‌شناسند. تزیینات در نظر گرفته شده برای این اتاق کاملاً ساده و دارای پنجره‌های بزرگ به همراه پرده‌های کرم رنگ است. در داخل اتاق دو نقاشی خاص با طرح منظره وجود دارد که نقاشی منظره نارنجی آثار ایران درودی و منظره بندر آنتور اثر وان ودت است.
کاخ موزه صاحب قرانیه
کاخ موزه صاحب قرانیه دارای دو طبقه است و قدمت بسیار زیادی دارد و می‌توان گفت گذر تاریخ شامل دوره قاجار تا جمهوری اسلامی است. کاخ موزه صاحب قرانیه با فرارسیدن حکومت رضا شاه برای یک بازه زمانی فراموش شد. اما در سال ۱۳۱۸ زمانی که محمدرضا شاه پهلوی با همسر اول خود ازدواج کرد، قصد داشتند که برای پذیرایی از مهمانان از این کاخ استفاده کنند، به همین دلیل نیز تصمیم گرفتند که یک سری تغییرات برای آن به وجود آورند که شامل موارد زیر می‌شود.
- قسمتی از دیواری که مابین دیوانخانه و حرمسرا وجود داشت را تخریب کردند.
- مبلمانی که در کاخ وجود داشت را به طور کامل تغییر دادند.
- برخی از فرش‌های ارزشمند کاخ گلستان را به کاخ نیاوران انتقال دادند.
- برای ایجاد یک سری تغییرات روی دیوارهای کاخ کاغذهای مخصوص از اروپا سفارش دادند.
- برای آنکه شیک‌ترین مبل‌ها و پرده‌ها را در داخل کاخ قرار دهند، از یک طراح خارجی کمک گرفتند.
- در سال‌های ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ عمارت ویژه صاحب قرانیه به عنوان دفتر کار محمدرضا شاه پهلوی در نظر گرفته شد که از تالار آینه، اتاق اسناد، یک اتاق برای مذاکرات خصوصی، اتاق انتظار سفرا و استراحتگاه نیمروزی تشکیل شده است.
در قسمت زیرین این کاخ یک حوضخانه وجود دارد که بخش‌های متعدد و گوناگونی مانند چایخانه، کرسی خانه، تالار حوضخانه در آن وجود دارد.
اگر به کاخ نیاوران رفتید، پیشنهاد می‌دهیم که هرگز دیدن حوضخانه کاخ صاحب قرانیه را فراموش نکنید. معماری بی‌نظیر درون کاخ و تزیینات ویژه‌ای برای آن در نظر گرفته شده است که شامل گچبری و ارسی و آثار خاص درون آن می‌شود.
موزه کوشک احمدشاهی
موزه کوشک احمد شاهی در آن زمان برای استراحت ییلاقی شاه ساخته شد و زمانی که رضا شاه پهلوی به سلطنت رسید، کار بازسازی آن شروع شد و رضا شاه از آن برای دفتر کار خود استفاده می‌کرد.
در طبقه دوم این عمارت می‌توانید سالن مرکزی که با ایوان سراسری آن در چهار گوشه وجود دارد را مشاهده کنید. این عمارت ویژه ۸۰۰ متر مربع مساحت دارد و آن را در اواخر دوره قاجار بنا کرده اند.
این کاخ دارای دو طبقه است و سقف آن را با استفاده از شیروانی ساختند و برای نمای آن نیز از آجر استفاده شده است که رنگ نخودی دارد. زمانی که به داخل کوشک احمد شاهی وارد می‌شوید، یک سری پله‌ها در کنار حوض کاشی طراحی شده است که از آن طریق می‌توانید به کوشک برسید و در قسمت جنوب عمارت این ورودی طراحی شده است.
موزه جهان نما
در ضلع غربی کاخ صاحب قرانیه یک موزه خاص و ویژه قرار دارد که آن را به نام موزه جهان نما می‌شناسد. با رسیدن سال ۱۳۵۵ برای نگه داشتن یک سری آثار هنری ارزشمند و دیگر هدایایی که به فرح دیبا اهدا شده است، این موزه شکل گرفت.
قسمت‌های تشکیل دهنده موزه جهان نما شامل ۴ سالن خاص در طبقه همکف و یک سالن دیگر نیز در قسمت زیرزمین می‌شود. زمانی که به موزه جهان نما وارد شوید، می‌توانید آثار مختلف و گوناگون که نشان دهنده گستردگی فرهنگ و تمدن است را مشاهده کنید.
در میان آثار مختلف و گوناگونی که در موزه جهان نما وجود دارد می‌توان به آثار یک سری از هنرمندان خاص و برجسته ایرانی مانند پرویز تناولی، حسین زنده رودی، سهراب سپهری و بهمن محصص اشاره کرد. علاوه بر این هنرمندان شناخته شده یک سری آثار فرهنگی مهم دیگر از پیکاسو، دالی، گوگن و براک نیز در این موزه وجود دارد. اشیای تاریخی بسیار گران بهایی همچون ظرف‌های سفالین و پیکره‌های مفرغی هزاره‌های قبل از میلاد نیز در آن وجود دارد.
موزه کتابخانه اختصاصی
کتابخانه اختصاصی در کاخ نیاوران تهران در سال ۱۳۵۵ و در قسمت شمال شرقی کاخ نیاوران راه اندازی شده است. وسعت این کتابخانه به ۷۷۰ متر می‌رسد که دارای دو طبقه در داخل ساختمان و یک زیرزمین است. هدف از روی کار آوردن کتابخانه اختصاصی در کاخ نیاوران صرفاً برای استفاده‌های شخصی بود و برای معماری داخلی کتابخانه نیز از تزیینات خاص آینه‌ای و شیشه استفاده شده است.
در موزه کتابخانه اختصاصی می‌توانید آثار بسیار خاص و ارزشمند تاریخی را مشاهده کنید که برخی از آن ها به هنرمندان داخلی و برخی دیگر نیز به هنرمندان خارجی تعلق دارد که شامل مجسمه‌ها و نقاشی‌های گوناگونی می‌شود. علاوه بر کتاب، آلات موسیقی خاصی نیز در کتابخانه است که هر یک نشان می‌دهد که کاربرد متفاوتی در زمان خود داشته‌اند.
در موزه کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران حدود ۲۳ هزار نسخه چاپی و ۱۶ هزار عنوان وجود دارد و بسیاری از کتاب‌های چاپ اولی دانشنامه‌های معتبر و… را می‌توانید در آن مشاهده کنید. حجم بسیار زیادی از کتاب‌های موجود به کتب تاریخ ایران، ادبیات فرانسه و هنر نقاشی اختصاص داده شده است. در سال ۱۳۸۱ نیز یک تیم متخصص تمام کتاب‌های موجود را به صورت تخصصی طبقه‌بندی کرد.
موزه خودروهای اختصاصی
اگر به شمال غربی کاخ نیاوران بروید، می‌توانید موزه خودروهای اختصاصی را مشاهده کنید که در فاصله ۵۰۰ متری از کاخ قرار گرفته است. مساحت این قسمت از مجموعه کاخ نیاوران ۲۰۰ متر مربع و از سال ۱۳۹۱ آن را در داخل گاراژ قدیمی این کاخ افتتاح کردند. در این موزه خاص می‌توانید تمام ماشین‌هایی که به خانواده پهلوی تعلق داشت مشاهده کنید و علاوه بر این مورد موتور سیکلت‌های فرزندهای پهلوی نیز در آن وجود دارد.
کافی شاپ کاخ نیاوران
از جمله امکانات کاخ نیاوران تهران می‌توان به کافی شاپ داخل این مجموعه اشاره کرد که با نام کافه کارزین شناخته می‌شود. این کافه دارای دو بخش سرپوشیده و سرباز است که فضای سرپوشیده شامل دو کلبه قدیمی بازسازی شده و در فضای باز محوطه سازی خوبی انجام گرفته است.
در طراحی کافه کارزین از آثار تاریخی معاصر استفاده شده که حس متفاوتی را به مراجعه‌کنندگان القا می‌کند. این کافه همه روزه از ساعت 9 صبح تا 21 شب برای رفاه بیشتر گردشگران فعالیت می‌کند. کیفیت فست فود این کافه، خیلی خوب و از نظر قیمت در حد متوسط است.
جمع‌بندی
کاخ نیاوران تهران به عنوان یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی تهران به حساب می‌آید. در این کاخ می‌توانید شاهد قسمت‌های مختلفی شامل اتاق پذیرایی، اتاق خواب و باغ موزه کتیبه‌ها، موزه اختصاصی خودروهای کاخ نیاوران و… باشید. اگر قصد دارید به تهران سفر کنید، پیشنهاد می‌دهیم که حتماً از این کاخ زیبا و منحصر به فرد دیدن کنید؛ چرا که در بخش‌های مختلف و جذاب آن بیانگر قسمتی از تاریخ هستند و قطعاً شما را به وجد می‌آورند و بزرگی و عظمت این کاخ زیبا نظر شما را به خود جلب می‌کند.
سوالات متداول
آیا می‌توانم در کاخ نیاوران عکاسی کنم؟
بله. اما برای این کار قوانین خاصی وجود دارد و شما باید آن‌ها را رعایت کنید.
کاخ نیاوران تداعی کننده دوران حکومت کدام شاهان است؟
قدمت این کاخ زیبا به دوران حکومت پهلوی و قاجار باز می‌گردد.
در کاخ نیاوران چه چیزهایی را می‌توانم مشاهده کنم؟
شما می‌توانید آثار هنری، آثار تاریخی و… را در این کاخ باشکوه مشاهده کنید
