تاریخچه حمام نوبر تبریز: از یک حمام تاریخی تا جاذبه گردشگری

حمام نوبر تبریز یکی از آثار تاریخی ارزشمند دوران قاجار است که در دل شهر تبریز جای گرفته و به عنوان یکی از جاذبه‌های دیدنی این شهر شناخته می‌شود. این حمام، که به نام حمام وزیر نیز شناخته می‌شود، پس از بازسازی به عنوان نخستین سفره‌خانه سنتی تبریز مورد استفاده قرار گرفت. معماری منحصربه‌فرد این بنا، فضای گرم و دلنشین آن، و پذیرایی با غذاهای اصیل ایرانی و تبریزی، تجربه‌ای متفاوت برای بازدیدکنندگان رقم می‌زند. اگر به تبریز سفر می‌کنید، بازدید از حمام نوبر فرصتی مناسب برای آشنایی با تاریخ، فرهنگ، و طعم‌های ناب این شهر است.

حمام نوبر تبریز کجاست؟

حمام نوبر تبریز در تقاطع خیابان‌های امام خمینی و تربیت واقع شده است.این حمام تاریخی که به دوره قاجار بازمی‌گردد، پس از مرمت به‌عنوان سفره‌خانه سنتی شهریار فعالیت می‌کرد.

• آدرس حمام نوبر تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، خیابان تربیت، روبه‌روی کاخ شهرداری تبریز
• ساعات بازدید: صبح‌ها از 9 تا 12 و عصرها از 16 تا 20
• هزینه ورودی: رایگان

معرفی حمام تاریخی نوبر تبریز

حمام نوبر تبریز یکی از بناهای تاریخی ارزشمند این شهر است که قدمتش به دوران قاجاریه بازمی‌گردد. این حمام در ابتدا در نزدیکی دروازه نوبر ساخته شد؛ اما با توسعه شهر تبریز و تخریب دروازه‌ها، امروزه در مرکز شهر قرار گرفته است. طبق نقشه‌های قدیمی، این حمام در حدود ۱۴۰ سال پیش ساخته شده و در برخی اسناد با نام «حمام وزیر» نیز شناخته می‌شود.

حمام‌های تاریخی تبریز در دوره ایلخانی بیشتر در کنار کاروانسراها و دروازه‌های اصلی شهر ساخته می‌شدند. با وقوع زلزله‌های شدید و حوادث مختلف، بسیاری از این بناها از بین رفتند. اما پس از بازسازی تبریز و ساخت دیوارهای جدید در اطراف شهر، حمام‌ها دوباره نزدیک دروازه‌های تازه ساخته‌شده احداث شدند. حمام نوبر به مساحت ۷۰۰ مترمربع، نمونه‌ای از معماری دوره قاجار است. این بنا توسط معماری به نام بالاکاظم طراحی و اجرا شده و همچنان به‌عنوان یکی از نمادهای تاریخی تبریز شناخته می‌شود.

معماری حمام نوبر تبریز

حمام تاریخی نوبر در تبریز از دو بخش اصلی سربینه و گرم‌خانه تشکیل شده است. سربینه فضایی هشت‌ضلعی دارد که گنبد آن روی هشت ستون سنگی قرار گرفته و در مرکز آن یک حوض هشت‌گوش دیده می‌شود. اطراف حوض، سکوهایی برای استراحت تعبیه شده است. گرم‌خانه نیز فضایی مربع‌شکل با چهار ستون هشت‌وجهی دارد و بخش‌های مختلفی در اطراف آن طراحی شده‌اند.

این حمام دارای دو ورودی است که یکی به‌صورت پلکانی و دیگری به دالانی طویل متصل می‌شود. این دالان‌ها به سربینه و در ادامه به گرم‌خانه ختم می‌شوند. در طراحی داخلی حمام، از آجر، گچ و سنگ تراش‌خورده در ستون‌ها، کف و دیوارها استفاده شده است. همچنین، کتیبه‌های تزئینی و مقرنس‌کاری ستون‌ها و گنبدها جلوه خاصی به بنا بخشیده‌اند.

در سال ۱۳۷۸، این حمام پس از ثبت در فهرست آثار ملی ایران به یک سفره‌خانه سنتی با نام «سفره‌خانه شهریار» تبدیل شد. امروزه فضاهای سربینه و گرم‌خانه برای پذیرایی از مهمانان استفاده می‌شوند و پشت‌بام آن نیز به چایخانه و محل اجرای مراسم نقالی اختصاص یافته است. حمام نوبر تبریز به‌عنوان نمونه‌ای برجسته از معماری دوره قاجار، مورد توجه گردشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و هنر قرار دارد.

رستوران سنتی حمام نوبر تبریز

حمام نوبر تبریز که پیش‌تر به‌عنوان یک حمام عمومی مورد استفاده قرار می‌گرفت، در سال ۱۳۷۸ پس از ثبت در فهرست آثار ملی ایران، تغییر کاربری داده و به رستوران سنتی تبدیل شد. این بنا که به‌عنوان یکی از آثار تاریخی برجسته تبریز شناخته می‌شود، با حفظ ساختار اصلی و بدون تغییرات عمده، به فضایی برای پذیرایی و صرف غذا تبدیل شد.

فضای سربینه و گرم‌خانه حمام برای ایجاد رستوران مورد استفاده قرار گرفت و پشت‌بام آن به محلی برای چایخانه و اجرای مراسم فرهنگی مانند پرده‌خوانی و نقالی اختصاص یافت. این رستوران که با نام «سفره‌خانه شهریار» فعالیت می‌کرد، به‌عنوان نخستین و بزرگ‌ترین رستوران سنتی تبریز شناخته می‌شد. با وجود مرمت‌های متعدد، به‌دلیل آسیب‌های ناشی از رطوبت و گذر زمان، فعالیت این رستوران متوقف شد و امروز حمام نوبر تبریز بدون استفاده باقی مانده است.

مسیرهای دسترسی به حمام نوبر تبریز

برای دسترسی به حمام نوبر تبریز سه گزینه پیش روی شماست:

• مسیر دسترسی با خودروی شخصی: برای رسیدن به حمام نوبر با خودروی شخصی، به مرکز شهر تبریز و خیابان امام خمینی بروید. با توجه به محدودیت‌های ترافیکی و کمبود پارکینگ در این منطقه، توصیه می‌شود از پارکینگ‌های عمومی اطراف استفاده کنید یا خودروی خود را در محل‌های مجاز پارک کنید.
• مسیر دسترسی با اتوبوس: می‌توانید از خط یک اتوبوس‌های تندرو (BRT) استفاده کرده و در ایستگاه میدان ساعت پیاده شوید. از آنجا با چند دقیقه پیاده‌روی به سمت خیابان تربیت، به حمام نوبر خواهید رسید.
• مسیر دسترسی با مترو: نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به حمام نوبر، ایستگاه میدان ساعت است. پس از خروج از ایستگاه، با پیاده‌روی کوتاهی در خیابان تربیت، به محل مورد نظر می‌رسید.

جاهای دیدنی نزدیک به حمام نوبر تبریز

حمام نوبر تبریز علاوه بر جذابیت خود، به دلیل قرار گرفتن در مرکز تبریز، به بسیاری از جاهای دیدنی اطراف دسترسی آسانی دارد. این موقعیت ویژه باعث شده است بازدیدکنندگان بتوانند در کنار تجربه تاریخ و فرهنگ در حمام نوبر، از دیگر مکان‌های جذاب نزدیک آن نیز دیدن کنند. اگر قصد دارید برنامه‌ای کامل برای گشت‌وگذار در تبریز داشته باشید، آشنایی با جاهای دیدنی نزدیک به حمام نوبر می‌تواند سفرتان را پربارتر کند. در ادامه لیستی از اسامی جاهای دیدنی تبریز نزدیک حمام نوبر ارائه خواهیم داد.

• خانه بهنام تبریز: تبریز، میدان ساعت، محله مقصودیه
  • فاصله تا حمام: ۶۵۰ متر
• خانه حیدرزاده تبریز: تبریز، خیابان ارتش جنوبی، خیابان حیدرزاده
  • فاصله تا حمام: ۷۰۰ متر
• موزه سنجش تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، خيابان مقصودیه، بن بست سلماسی
  • فاصله تا حمام: ۷۰۰ متر
• ارگ علیشاه تبریز: تبریز، تقاطع جنوبی خیابان امام خمینی و فردوسی
  • فاصله تا حمام: ۴۵۰ متر
• کاخ موزه شهرداری تبریز: میدان ساعت، تقاطع خیابان ارتش جنوبی و امام خمینی
  • فاصله تا حمام: ۱.۷ کیلومتر
• خانه استاد شهریار تبریز: تبریز، خیابان ارتش، محله مقصودیه، خانه استاد شهریار پلاک 21 
  • فاصله تا حمام: ۱ کیلومتر
• خانه نیکدل تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، خیابان مقصودیه، پلاک ۷
  • فاصله تا حمام: ۸۵۰ متر

رستوران های اطراف حمام نوبر تبریز

حمام نوبر تبریز نه‌تنها یک بنای تاریخی ارزشمند است، بلکه به دلیل موقعیت مکانی خود، دسترسی آسانی به بسیاری از رستوران‌ های تبریز دارد. اگر پس از بازدید از این حمام به دنبال مکانی برای صرف غذا هستید، گزینه‌های متعددی در اطراف آن وجود دارند که می‌توانند تجربه‌ای خوشایند از غذاهای محلی و ایرانی برای شما رقم بزنند. این رستوران ها عبارتند از:

• رستوران مجلسی تبریز: شمس تبریزی، دارایی 3 – شهید مدنی، کمپانی
  • فاصله تا حمام: ۳ کیلومتر
• رستوران گلستان تبریز: تبریز، دروازه تهران، سه راهی ولیعصر، روبروی پمپ بنزین
  • فاصله تا حمام: ۱.۴ کیلومتر
• رستوران آراز پاشا تبریز: تبریز، بلوار منظریه، قائم غربی
  • فاصله تا حمام: ۸۰۰ متر
• رستوران حاج مجید چلوپز تبریز: تبریز، خیابان تربیت تبریز، طبقه دوم پاساژ نور ودر محدوده بازار تبریز
  • فاصله تا حمام: ۱.۱ کیلومتر
• رستوران بین المللی ایپک یولی تبریز: تبریز، خیابان دارایی، خیابان مدنی دوم
  • فاصله تا حمام: ۲.۶ کیلومتر
• رستوران شازده تبریز: بازار قدیمی تبریز، راسته صادقیه
  • فاصله تا حمام: ۲.۸ کیلومتر

هتل های نزدیک به حمام نوبر تبریز

اگر به دنبال هتل‌هایی هستید که فاصله کمی با حمام نوبر داشته باشند و دسترسی آسان به دیگر جاذبه‌های شهر را فراهم کنند، گزینه‌های متعددی در این منطقه وجود دارند. حمام نوبر به دلیل موقعیت مکانی مناسب خود در مرکز شهر تبریز، به بازدیدکنندگان این امکان را می‌دهد که اقامت راحتی در نزدیکی این بنای تاریخی داشته باشند. در ادامه به معرفی هتل‌ های تبریز نزدیک به حمام نوبر می‌پردازیم.

• هتل سهند تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، خیابان فردوسی
  • فاصله تا حمام: ۳۵۰ متر
• هتل کاسپین تبریز: تبریز، بازار، دکتر آیت الله بهشتی، پل منصور
• هتل سینا تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، میدان باغ گلستان
  • فاصله تا حمام: ۱.۲ کیلومتر
• هتل ژاله تبریز: تبریز، خیابان ارتش جنوبی، بالاتر از چهارراه باغ شمال، نبش درمانگاه شهید بهشتی کوچه شعار، پلاک 9
  • فاصله تا حمام: ۵۰۰ متر
• هتل مروارید تبریز: تبریز، خیابان امام خمینی، خیابان فلسطین جنوبی
  • فاصله تا حمام: ۱.۲ کیلومتر
• هتل آپارتمان صدف تبریز: کوچه باغ تبریز، خیابان قره آغاج، بلوار نیروی هوایی
  • فاصله تا حمام: ۱.۷ کیلومتر

سخن آخر

در این مقاله، متوجه شدیم که حمام نوبر تبریز نه تنها از نظر معماری و تاریخ، بلکه از نظر موقعیت مکانی نیز یکی از جاذبه‌های اصلی گردشگری در تبریز به شمار می‌آید. این بنای تاریخی با طراحی خاص خود و موقعیت در مرکز شهر، امکان بازدید از جاذبه‌های دیدنی اطراف، رستوران‌ها و هتل‌ها را برای گردشگران فراهم می‌آورد. برای افرادی که قصد اقامت در نزدیکی حمام نوبر را دارند، رزرو هتل‌های تبریز از های هتل گزینه‌ای مناسب است.

سوالات متداول