میل رادکان ، شاهکاری تاریخی – معماری می باشد که اثری به جا مانده از حکیم بزرگ، خواجه نصیرالدین توسی، دانشمند بزرگ، ریاضی دان برجسته و ستاره شناس ماهر می باشد؛
این برج همتای دیگری نیز دارد که آن دیگری در شهر کردکوی قرار دارد که به نام رادکان غربی مشهور است.
محل قرارگیری میل رادکان
برای دیدن و تماشای این برج جذاب ابتدا باید از سمت مشهد به چناران حرکت کنید و از آنجا به سمت جاده قوچان بروید؛
میل رادکان در 74 کیلومتری شمال مشهد و 36 کیلومتری چناران واقع شده است.
حال که به سمت جاده قوچان در حرکتید، پیش از رسیدن به روستای بیگ نظر مسیر خود را به سمت روستای رادکان عوض کنید؛
سپس در جاده فرعی هم چنان به مسیر خود تا رسیدن به دوراهی ادامه دهید، در مسیر یکی از جاده های دوراهی به سمت رادکان امتداد دارد که این مسیر، مسیر فرعی و دوم می باشد؛
اما اگر بخواهید از سمت جاده اصلی بروید باید از روستای زینگر عبور کنید.
آشنایی با ویژگی های این شاهکار معماری – تاریخی
- ارتفاع : حدود 25 متر
- بدنه : استوانه ای شکل
- گنبد : مخروطی
- دوره تاریخی : دوره ایلخانان
- قرن : هفتم هجری
- ثبت ملی : در تاریخ 15 دی 1310
- نمای بیرونی : تا ارتفاع 3 متری به صورت 12 ضلعی، تا زیر گنبد دارای 36 نیم استوانه، داخل آن 8 ضلعی
- بنا کننده : خواجه نصیرالدین توسی
- تاریخ احداث : سال 680 هجری قمری
اگر از بیرون به این برج تاریخی زیبا نگاهی بیندازید متوجه این موضوع می شوید که دارای بدنه ای آجرچینی شده به صورت ساده می باشد و هم چنین دارای تزئینات گچ بری است.
با نگاهی ژرف به این نکته پی خواهید برد که حد فاصل بندهای آجرها با فشار انگشت دست به داخل فشرده شده است.
زیباترین قسمت این بنای تاریخی :
حال برویم به سراغ زیباترین قسمت که مربوط می شود به بخش فوقانی میل رادکان که دارای دو کتیبه کوفی و پهلوی می باشد.
طرح داخلی بنا، طرحی مدور و دارای اندود گچ و آهک و ساده می باشد؛ اینملات گچ و آهک و آجر در تمام قسمت های بنا به کار رفته است.
این برج تاریخی دارای 12 روزنه است که در عصر خود برای تعیین چهارفصل، سال کبیسه و نوروز به کار می رفته است.
با توجه به اسناد تاریخی موجود می توان چنین نتیجه گرفت که میل رادکان در زمان خود یکی از ابزارهای نجومی مورد استفاده بوده است.
اولین فردی که با نگاهی موشکافانه و عمیق به این آثار معماری زیبا توجه نمود فردی است به نام منوچهر آرین ؛
او با استناد به شعر حافظ به این نتیجه رسید که برج را به صورت دقیق و با نگاهی عمیق تر بررسی کند.
شعر حافظ ابرو که اشاره کرده بود نور ماه در موقع حلول خود، هر دفعه از یکی از دوازده دریچه این برج نمایان می شود؛
او با توجه به شعر حافظ عقیده داشت که درب های برج زیبا در ابتدای زمستان و غروب آغاز تابستان در پهنه برج ساخته شده اند؛
منوچهر آرین تحقیقات، بررسی ها و مشاهدات خود را کتابی ارزشمند با نام نگاهی دیگر به برج ها در اختیار عموم قرار داد.
