حرم شاه عبدالعظیم حسنی

حرم شاه عبدالعظیم حسنی از اماکن مذهبی و زیارتی شهر ری است که مردم این شهر و شهرهای اطراف در مناسبت‌های مختلف چون تاسوعا و عاشورا در این حرم به نذری دادن و عزاداری می‌پردازند. در حرم عبدالعظیم بسیاری از شخصیت‌های مهم چون امامزاده طاهر و امامزاده حمزه به خاک سپرده شده‌اند. گروهی از مردم ری اعتقاد دارند که ایشان از زمره اصحاب امام حسن بوده و در عصر امام‌هایی چون امام رضا (ع) و امام جواد (ع) زندگی کرده است. در ضلع جنوب شرقی این حرم، موزه‌ای وجود دارد که در آن می‌توانید انواع اشیا چون درب‌های آستان قدس، آثار سفالی و انواع نقره و فلوس دوره اشکانی را مشاهده نمایید.

حرم عبدالعظیم حسنی کجاست؟

حرم عبدالعظیم حسنی در شهر ری، خیابان مدرس، میدان مدرس واقع شده است، بنابراین شما از سه طریق مترو، بی‌آرتی یا خودروی شخصی می‌توانید به حرم شاه عبدالعظیم حسنی بروید:

• دسترسی به حرم عبدالعظیم حسنی با مترو: برای رفتن به حرم عبدالعظیم می‌توانید از مترو استفاده کنید. برای این‌ منظور از ایستگاه خط یک مترو خود را به شهر ری برسانید و در آن‌جا از قطار پیاده شده و مسیری در حدود 20 دقیقه‌ای را پیاده‌روی کنید. البته برای طی کردن این مسیر می‌توانید سوار تاکسی‌های خطی شهر شوید و خود را به حرم برسانید. نزدیک ترین ایستگاه مترو به حرم عبدالعظیم حسنی دو ایستگاه شهر ری و جوانمرد قصاب هستند.
• دسترسی به حرم عبدالعظیم حسنی با بی‌آرتی: برای دسترسی به حرم عبدالعظیم با بی‌آرتی، باید در ایستگاه خط 9 از اتوبوس پیاده شوید. ایستگاه اتوبوس چشمه علی را که در ابتدای خیابان غیوری قرار دارد پیدا کرده و از طریق آن به میدان شهر ری بروید و از آن‌جا خود را به حرم عبدالعظیم برسانید‌.
• دسترسی به حرم عبدالعظیم حسنی با خودروی شخصی: اگر با خودروی شخصی خود قصد رفتن به حرم عبدالعظیم را دارید، باید خود را به یکی از بزرگراه‌های تندگویان، رجایی و امام علی برسانید. از طریق این سه بزرگراه می‌توانید وارد بزرگراه آوینی شوید و سپس از طریق خیابان زهره‌وند خود را به حرم برسانید. در حرم عبدالعظیم دو پارکینگ با نام‌های پارکینگ جنوبی و پارکینگ شرقی برای نگهداری خودروها وجود دارند.

ساعت بازدید از حرم شاه عبدالعظیم حسنی

ساعت بازدید از این مکان زیارتی از اذان صبح تا 12 شب است. پس از ساعت 24 تمامی درب‌های حرم بسته شده و تمامی نقاط حرم توسط خدام‌ حرم خالی می‌شوند.

تاریخچه ساخت حرم عبدالعظیم حسنی در ری

زمانی که شاه عبدالعظیم حسنی به شهر ری سفر می‌کند، یکی از شیعیان در خواب، پیامبر را می‌بیند. در آن خواب، پیامبر سیبی را از روی درختی برداشته و درون دستان وی می‌گذارد. پیامبر به او می‌گوید که به‌زودی یکی از نوادگان وی در شهر ری حضور می‌یابد و ایشان باید در این شهر و در زیر این درخت به خاک سپرده شوند. صاحب باغ بعد از شنیدن این خبر و روایت خواب، باغ خود را به شیعیان می‌بخشد و این باغ به آرامگاه عبدالعظیم حسنی تبدیل می‌شود.

تاکنون چندین مرتبه بنای حرم مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته که اولین بازسازی آن به دوران حکومت آل بویه بازمی‌گردد. معماری این حرم شباهت بسیاری به معماری دوران سلجوقیان دارد و به همین دلیل، احتمال داده می‌شود که حرم عبدالعظیم در زمان سلجوقیان نیز مورد بازسازی قرار گرفته است. در آستانه حرم، آینه‌کاری‌های بسیاری به‌چشم می‌خورند که مشابه آینه‌کاری‌های دوران صفوی هستند. همچنین ناصرالدین ‌شاه از افرادی بوده که همواره به مرمت و بازسازی حرم شاه عبدالعظیم پرداخته است. در زمان وی، پوشش زرینی روی گنبد حرم ایجاد شد.

صحن های حرم شاه عبدالعظیم حسنی ری

اکثر صحن‌های حرم شاه عبدالعظیم حسنی در دوران صفویه و قاجاریه بنا شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به صحن بزرگ آستانه اشاره کرد. این صحن بزرگ در ضلع شمالی حرم قرار دارد که در زمان گذشته به دستور ناصرالدین شاه بنا گردید. البته برخی دیگر از صحن‌های درون حرم، به دستور شاه طهماسب صفوی ساخته شده‌اند که از کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های بسیار زیبایی برخوردار هستند. از نمونه صحن‌های درون حرم شاه عبدالعظیم حسنی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• صحن باغچه علی جان: این صحن در بخش شرقی حرم شاه عبدالعظیم حسنی بنا شده است.
• صحن جنوبی: این صحن به نام امامزاده حمزه شهرت دارد.
• صحن ناصری: این صحن که به آن صحن ولیعهد نیز گفته می‌شود، در بخش غربی حرم ساخته شده است.
• صحن باغ طوطی: صحن طوطی که به صحن امام حسین نیز شهرت دارد، در ضلع شمال غربی حرم عبدالعظیم حسنی قرار گرفته است.
• صحن عتیق: صحن عتیق که آن را با نام صحن امام حسن مجتبی نیز می‌شناسند، در ضلع شمالی حرم بنا شده است.

گنبد و مناره های حرم شاه عبدالعظیم

گنبد و مناره‌های این حرم از تزئیناتی به سبک ایرانی تشکیل شده‌اند که روی آن‌ها می‌توانید آینه‌کاری‌هایی مشابه با آینه‌کاری دوران صفوی را مشاهده نمایید. هنگام اولین بازسازی حرم شاه عبدالعظیم حسنی، گنبد آن به ساختار گنبد زمان شاه طهماسب صفوی بازسازی شده و در زمان ناصرالدین شاه، پوششی از طلا روی آن قرار داده شده است. روی این گنبد می‌توانید آیات و نوشته‌هایی با خطوط مختلف را مشاهده نمایید. در یکی از کتیبه‌های روی سر درب ورودی آیه “انا فتحنا لک فتحا مبینا” درج شده است. گلدسته‌هایی که در اطراف و فضای درون حرم نیز قابل مشاهده هستند، به هنر معماران دوران قاجار بازمی‌گردند. بسیاری از کاشی‌کاری‌های روی دیوارها حاوی رنگ فیروزه‌ای، آبی و طلایی هستند.

موزه حرم شاه عبدالعظیم حسنی

قدمت بسیار این حرم مطرح سبب گردیده تا در طی زمان، امکانات رفاهی زیادی به آن افزوده شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به موزه حرم عبدالعظیم حسنی اشاره کرد. در این موزه انواع آثار باستانی متعلق به پادشاهان مختلف نگهداری می‌شوند و درون آن نیز می‌توانید کتیبه‌های متعددی را مشاهده نمایید. مردمان و اشرف‌زادگان تهران و شهرهای اطراف، در زمان‌های مختلف آثار تاریخی خود را به این موزه اهداء کرده‌اند. در ابتدا این آثار نفیس و اشیای تاریخی، در خزانه حرم نگهداری می‌شدند؛ اما در سال 1381 موزه‌ای در ضلع جنوب غربی این حرم بنا گردید. از جمله آثاری که در این موزه نگهداری می‌شوند می‌توان موارد زیر را نام برد.

• مجموعه آثار فلزی که قدمت برخی از آن‌ها به پیش از میلاد بازمی‌گردد.
• مجموع نسخه‌های خطی همچون کتب و کتیبه
• نقاشی‌های مربوط به دوران کربلا، قیامت و…
• مجموع آثار سفالی مربوط به هزاره چهارم میلاد تا پایان قرن سیزدهم هجری قمری
• بخش مسکوکات، انواع نقره و فلوس‌های که مربوط به دوران اشکانی هستند.
• مهره و مدال‌های اهدایی توسط قهرمانان
• هجاری‌هایی چون سردر مرمری کتیبه‌دار، سنگ یادبود مدرسه برهان
• انواع سنگ مزار برای مقامات حکومت قاجار
• مجموع درب‌های آستان مقدس مربوط به دوران تیموریان

آرامگاه اشخاص مختلف در حرم عبدالعظیم حسنی ری

حرم عبدالعظیم حسنی محل دفن افراد مطرح و بسیاری از سران حکومتی است که رضاشاه نیز در کنار این حرم، مکانی را برای دفن خود در نظر گرفته بود که پس از پیروزی انقلاب، این بنا تخریب شد. برخی از پادشاهان دوران صفوی و… نیز برای محل دفن خود، اقدام به ساخت بنایی درون این حرم کرده ‌بودند. بسیاری از اشخاص نظامی مشهور، شخصیت‌های سیاسی و اشراف حکومتی در اطراف صحن طوطی دفن شده‌اند. از دیگر اشخاص مطرح که در نقاط مختلف این حرم و در کنار صحن‌های مختلف آن به خاک سپرده شده‌اند، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• علامه محمد قزوینی
• آیت‌الله مجتبی تهرانی
• سید ضیاءالدین طباطبایی
• آیت‌الله احمد آشتیانی
• ستارخان
• دکتر بدیع‌الزمان فروزان‌فر
• آیت‌الله حاج شیخ جواد فومنی
• اسمائیل آشتیانی
• شهید شیخ محمد خیابانی
• قائم مقام فراهانی
• امیر فیروزکوهی
• آیت‌الله کاشانی
• آیت‌الله اثنی عشری

بازار حرم شاه عبدالعظیم حسنی

در بین حرم عبدالعظیم حسنی و امامزاده، بازارهای سنتی مشترکی وجود دارند که زائران می‌توانند در این بازارها انواع سوغاتی را خریداری نمایند. قدمت بازار سنتی حرم عبدالعظیم به دوران صفویه بازمی‌گردد و این بازار حدوداً 500 سال قبل بنا شده است. البته در دوران قاجار به بازسازی این بازار و افزودن امکانات رفاهی به آن پرداخته‌اند. اکنون بازار حرم عبدالعظیم دارای سقف گنبدی بوده که این بازار از سمت شرق به میدان کوچک و از غرب به کاروانسرای دوقلو منتهی می‌گردد. امروزه در این بازار وسایلی چون ادویه، پوشاک، زیورآلات، گیاهان دارویی و… به فروش می‌رسند.

هتل های نزدیک حرم عبدالعظیم حسنی

بسیاری از مسافران از شهرهای دیگر ایران برای زیارت این حرم مطرح به تهران سفر می‌کنند. حرم عبدالعظیم حسنی در ری و در نزدیکی تهران قرار دارد که شما می‌توانید هنگام سفر در یکی از هتل‌های خوب پایتخت اقامت داشته باشید. در جدول زیر می‌توانید با هتل‌ های تهران نزدیک به حرم شاه عبدالعظیم حسنی آشنا شوید:

سوالات متداول