شهر مشهد، یکی از مقاصد مهم زیارتی و گردشگری در ایران است که از تاریخی غنی و تنوع فرهنگی بالایی برخوردار است. جدا از این که حرم مطهر امام رضا (ع) باعث جذب مسافران و گردشگران می شود، این شهر خانه‌های تاریخی بسیار زیادی دارد که از ارزش بالای فرهنگی برخوردارند.
خانه های تاریخی از آن دست جاهای دیدنی مشهد است که با زمان و تلاشی که صرف بازسازی و احیای آنها شده، تبدیل به مکانی زیبا برای گشت و گذار بازدیدکنندگان و گردشگران شده است. خانه‌های تاریخی مشهد، نه فقط به عنوان نمونه‌هایی از معماری سنتی منطقه، بلکه به عنوان یک یادگار از سبک زندگی انسان‌هایی که سال های پیش آنجا ساکن بوده‌اند، ارزشمند است.
فهرست مطالب
بهترین خانه های تاریخی مشهد در کجا قرار دارند؟
بهترین خانه های تاریخی مشهد در دل محله های اصیل و قدیمی این شهر واقع شده‌اند. مشهد در گذشته یک شهر کوچک تر بوده و به همین دلیل بسیاری از خانه های تاریخی مشهد در خیابان‌ها و کوچه‌های منتهی به حرم واقع شده‌اند. در این منطقه، مجموعه‌ای از خانه های تاریخی با معماری سنتی و زیبا قرار دارند که ما در ادامه به معرفی زیباترین و بهترین آنها می پردازیم.
خانه داروغه مشهد
خانه داروغه مشهد، یکی از زیباترین و با ارزش ترین خانه های تاریخی مشهد شناخته می‌شود. این بنای تاریخی به دستور آخرین داروغه مشهد که یوسف خان هراتی بود، در زمان قاجاریه ساخته شد. یکی از ویژگی‌های جالب خانه داروغه، بازسازی دقیقی است که در آن اعمال شده است. این بازسازی با حفظ جزئیات اصلی و ساختار معماری قدیمی خانه انجام شده و به بازدیدکنندگان امکان یک سفر بی نظیر در زمان را می دهد.
این خانه دارای یک موزه بسیار زیبا است که مجموعه‌ای از اشیاء تاریخی و هنری را به نمایش می‌گذارد. یکی دیگر از مواردی که در این خانه تاریخی جلب توجه می‌کند، سرداب آن است. سرداب‌ها اغلب داستان‌های جالبی دارند و معمولاً به عنوان مکانهای مخفی در تاریخ شناخته می‌شوند. علاوه بر این، حوض بزرگی نیز در خانه تاریخی داروغه وجود دارد که یک عنصر زینتی و مرسوم در معماری خانه های ایرانی بوده است.
خانه تاریخی داروغه دسترسی خوبی به حرم مطهر و هتل های مشهد نزدیک حرم دارد؛ به همین دلیل بازدید از آن به راحتی در برنامه سفر شما جای می‌گیرد و شما تنها با کمتر از ۱۰ دقیقه پیاده روی می توانید از این خانه تاریخی زیبا دیدن کنید.
| آدرس خانه داروغه مشهد | خیابان نواب صفوی _ شارستان رضوی _ راسته حوض مسگران _ کوچه داروغه |
| تلفن خانه داروغه | ۳۶۹۱۶۱۰ ۰۵۱۳ |
| ساعت بازدید | ۸ الی ۱۴ و ۱۶ الی ۱۹ (به جز روزهای تعطیل) |
| فاصله خانه داروغه تا حرم | حدود 800 متر |
خانه غفوری مشهد
یکی دیگر از خانه های تاریخی مشهد که از لحاظ معماری و فرهنگی برای ما ارزشمند است، خانه غفوری مشهد می‌باشد. این خانه بیش از 150 سال پیش توسط معماران ایرانی ساخته شده و تا دهه شصت مسکونی بود. خانه تاریخی غفوری جزو آثار ملی ایران قرار گرفته است و اکنون پس از مرمت و بازسازی، تبدیل به کتابخانه تخصصی معماری شده است. علاوه بر مطالعه، این کتابخانه تاریخی یکی از بهترین لوکیشن های عکاسی در مشهد است و در محدوده جغرافیایی نزدیک به حرم مطهر قرار دارد.
| آدرس خانه غفوری مشهد | خیابان نواب صفوی _ بلوار شهید حاج حسنی کارگر ۳ |
| ساعت بازدید | ۸ الی ۱۷ |
| فاصله تا حرم | حدود ۸۰۰ متر |
خانه توکلی مشهد
خانه توکلی مشهد یکی از خانه های تاریخی مشهد متعلق به دوران قاجار است. این خانه که اکنون به عنوان یک میراث تاریخی و ملی در فهرست آثار فرهنگی و تاریخی کشور ثبت شده، ابتدا محل سکونت تاجر بزرگی به نام کشمشیان بوده که در تجارت خشکبار مشهور بوده است. این خانه تاریخی تا دوران پهلوی اول، در اختیار خانواده کشمشیان قرار داشت و آنها تمام عمر خود را در این خانه سپری کردند.
پس از مدتی این خانه تاریخی توسط شخصی به نام توکلی خریداری شد و هم اکنون با نام خانه توکلی مشهد شناخته می‌شود. معماری شاهکار خانه توکلی، هویت ژرف دوران قاجار را نمایش می‌دهد و این جاذبه فرهنگی گردشگران را به سوی خود جلب می‌کند. مسیر خانه توکلی مشهد بسیار سر راست و در چند قدمی حرم امام رضا می‌باشد. این خانه هیچ هزینه ورودی ای ندارد و شما می‌توانید از این خانه تاریخی زیبا و آرامش بخش به صورت رایگان بازدید کنید.
| آدرس خانه توکلی مشهد | خیابان نواب صفوی |
| ساعت بازدید | ۸ الی ۲۱ |
| فاصله خانه توکلی تا حرم مطهر | حدود ۵۵۰ متر |
خانه تاریخی پیشه وران مشهد
خانه تاریخی پیشه وران مشهد یکی دیگر از خانه های تاریخی مشهد با معماری سنتی ایرانی می باشد. قدمت این خانه تاریخی در مشهد چیزی حدود 80 سال است و در خیابان ارگ مشهد واقع شده است. جلوه زیبای درب و پنجره های چوبی، دیواره های آجرچین، تزئینات کاشی کاری شده، دستگاه ریسندگی و حیاط زیبای این خانه قدیمی، ذهن شما را به سال های قبل خواهد برد.
اگر اهل کافه گردی هستید، کافه حوالی خانه تاریخی پیشه وران مشهد یک جای دنج برای گذراندن تایم با دوستان و عزیزانتان است. شما می توانید از این خانه تاریخی بازدید کنید و از زیبایی های قدیمی این مجموعه لذت ببرید.
| آدرس خانه تاریخی پیشه وران مشهد | خیابان خسروی کوچه سه شهید _ پلاک ۴۲ |
| ساعت بازدید | ۷ الی ۱۴ (به جز ایام تعطیل) |
| فاصله خانه پیشه وران تا حرم مطهر | کمتر از ۱.۵ کیلومتر |
| هزینه ورودی خانه تاریخی پیشه وران | ۵۰۰۰ تومان |
خانه موسوی مشهد
خانه موسوی مشهد یکی از برجسته ترین آثار معماری ایرانی می باشد که بیش از یک قرن قدمت دارد. عمارت مستوفی مشهد، در اوایل دوره حکومت پهلوی ساخته شد و در سال 1384 به ثبت آثار ملی ایران رسید.
در میان خانه های تاریخی مشهد، خانه موسوی مشهد ملقب به خانه موسوی پریشانی، با متریالی اصیل و گران ساخته شده و ظریف کاری های معماری زیادی دارد. این خانه تاریخی اکنون به دلیل گذر زمان و عدم رسیدگی کمی تخریب شده است اما هنوز با دیدن آن می‌توان متوجه شکوه و اشرافیتش در روزگاران گذشته شد. شما می توانید از این بنای قدیمی و زیبا همه روزه به صورت رایگان دیدن کنید.
| آدرس خانه موسوی مشهد | تپل محله _ نوغان ۴ _ کوچه سردار |
| ساعت بازدید | ۱۰ الی ۱۷ |
| فاصله خانه موسوی تا حرم | حدود ۱ کیلومتر |
خانه احمدیان مشهد
خانه احمدیان، یادگاری از اواخر دوران قاجار است. این خانه تاریخی و صد وچندساله متعلق به آقای مهدی احمدیان از بنکداران پارچه مشهد بوده و تا یک سال قبل فوت در این خانه می زیسته است. وراث آقای احمدیان به مرمت این خانه و حفظ آن از تخریب پرداخته وسنت سرایی تاریخی با نام احمدیان ایجاده کرده اند. خانه تاریخی احمدیان جزو خانه های تاریخی به ثبت رسیده در آثار ملی ایران است. اگر علاقمند به خانه های تاریخی مشهد و کافه گردی هستید، این بنا از دنج ترین مکان هایی است که می توانید پیدا کنید.
| آدرس خانه احمدیان مشهد | شیرازی 5 _ انتهای بهجت 3 سمت راست |
| شماره تماس | 09159795905 |
| فاصله از حرم | حدود 1 کیلومتر |
خانه ملک مشهد
اگر اهل موزه و بازدید از خانه های تاریخی مشهد باشید، حتما نام خانه ملک به گوشتان خورده است. خانه تاریخی حاج حسین ملک، از دیدنی ترین خانه های تاریخی در مشهد می باشد و یکی از آثار فرهنگی و تاریخی ملی ایران شناخته می‌شود. این خانه جلوه منحصر به فردی از معماری ایرانی دارد. بازدید از خانه تاریخی ملک مشهد برای علاقه مندان به تاریخ و فرهنگ رایگان است و شما می توانید همه روزه به جز ایام تعطیل از این بنای تاریخی دیدن کنید.
| آدرس خانه ملک مشهد | امام خمینی ۳۲ |
| شماره تماس | 051-38518386 |
| فاصله تا حرم | حدود ۲ کیلومتر |
| ساعت بازدید | ۸ الی ۱۸ |
خانه اردکانی مشهد
خانه اردکانی مشهد که به خانه دولابیان نیز شهرت دارد، یکی از خانه های تاریخی مشهد در نزدیکی حرم امام رضا (ع) است. این بنا متعلق به یکی از معروف ترین تجار مشهد، به نام حسین اردکانی بوده است که پس از فوت ایشان خانواده دولابیان این خانه را خریدند. این خانه تاریخی یادگاری از آثار دوران قاجار می‌باشد که در سال 1384 به ثبت آثار ملی رسید و در سال 1391 از فهرست آثار ملی ثبت شده ایران خارج شد.
معماری بخش اعیان نشین شمالی و جنوبی این بنا تفاوت هایی با هم دارد چرا که یکی از آن ها مربوط به دوران قاجار، و دیگری مربوط به دوران پهلوی است. بخش های مختلف خانه اردکانی مشهد شامل: حیاط تابستانی، حیاط زمستانی، آب انبار، شاه نشین و حوض می‌شود. قسمت قاجاری خانه اردکانی مشهد با هنر کاشی کاری های زیبا تزئین شده است و می توان شکوه هنر ایرانی را در این بنا به راحتی مشاهده کرد.
| آدرس خانه اردکانی مشهد | خیابان وحدت ۲۱ (شهید سالاری مقدم) انتهای یک کوچه بن بست |
| ساعت بازدید از خانه اردکانی | 8 صبح الی 14 ظهر – 16 الی 19 ( به جز روزهای تعطیل) |
| فاصله خانه اردکانی تا حرم | کمتر از ۲ کیلومتر |
خانه امیری مشهد
خانه امیری مشهد یکی دیگر از زیباترین خانه های تاریخی مشهد است که قدمت ساخت آن به زمان قاجار و سال 133 هجری قمری برمی‌گردد. آقای عباس امیری، مالک این بنا، چند سال پس از ساخت این خانه فوت کرد و این ملک به خانواده ایشان رسید. این خانه تاریخی مشهد مزین به آجر کاری ها و کاشی کاری های زیبا و هنرمندانه است و سبک معماری خاص آن نشان دهنده اصالت ایرانی این بناست. خانه تاریخی امیری در سال 1384 در آثار ملی ایران ثبت شد و اکنون در حال مرمت می‌باشد.
| آدرس خانه امیری مشهد | خیابان نواب صفوی _ بلوار شهید حاج حسنی کارگر |
| شماره تماس | 051-33682425 |
| فاصله تا حرم | حدود ۸۰۰ متر |
خانه رجایی مشهد
همه کسانی که علاقمند به خانه های تاریخی مشهد هستند باید سری هم به خانه شهید رجایی بزنند. این خانه متعلق به اواخر دوران قاجار است. خانه رجایی مشهد ورودی دلباز و بزرگی دارد که با حوض فیروزه‌ای، باغچه‌های بزرگ، کتبیه های قدیمی و آجرکاری های زیبا مزین شده اند.
این خانه تاریخی، این روزها تغییر کاربری داده و از حالت مسکونی تبدیل به مسافرخانه شده تا زائران امام رضا (ع) در این خانه اسکان کنند. خانه رجایی هم مانند دیگر خانه های تاریخی مشهد، در مسیر حرم مطهر قرار دارد و شما عزیزان می‌توانید پس از زیارت، از این بنا دیدن کنید. هزینه بازدید از این خانه تاریخی رایگان است.
| آدرس خانه تاریخی رجایی مشهد | محله سرشور _ کوچه پرتو |
| ساعت بازدید | 24 ساعته |
| فاصله از حرم | 1 کیلومتر |
خانه مستوفی مشهد
یکی دیگر از خانه های تاریخی مشهد، عمارت مستوفی است که ابتدا یکی از مدارس قدیمی این شهر بوده ، اما امروزه به آن فرهنگسرای بهشت گفته می‌شود . این ساختمان با حدود 100 سال سابقه تاریخی، از دیرباز در دل شهر مشهد جا افتاده و در سال 1384 به عنوان یک آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
ضلع اصلی این عمارت در حال حاضر در مراحل بازسازی قرار دارد و به زودی به عنوان یک جاذبه فرهنگی آماده برای بازدید عموم قرار خواهد گرفت.
| آدرس خانه مستوفی مشهد | خیابان امام خمینی _ خیابان جنت |
| شماره تماس خانه مستوفی | 05132238999 |
| فاصله خانه مستوفی تا حرم | کمتر از ۲ کیلومتر |
خانه وطن چی مشهد
خانه وطن چی یکی از خانه های قدیمی خراسان رضوی است که کمتر کسی آن را می‌شناسد. گفته می‌شود که این خانه تاریخی مرتبط با زمان قاجار است اما بعضی ها اعتقاد دارند که این خانه قدیمی‌تر و مرتبط با زمان و افشاریه است. علی رغم که این خانه در سال ۱۳۸۴ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است اما به دلیل قرار گرفتن در طرح توسعه شهری و بی‌توجهی مسئولان در حال تخریب می‌باشد.
| آدرس خانه وطن چی مشهد | خیابان خسروی، جنب سرای عروس، طبقه دوم |
| فاصله تا حرم | حدود ۶.۵ کیلومتر |
خانه کوزه کنانی مشهد
یکی از قدیمی‌ترین و اصیل‌ترین خانه های تاریخی مشهد خانه کوزه کنانی است که به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. این بنا متعلق به آقای کوزه کنانی یکی از تجار برجسته مشهد بوده است و در سال ۱۲۸۸ قمری در دوران قاجار ساخته شد و مساحتی بیش از ۱۰۰۰ متر مربع دارد.
خانه کوزه کنانی مشهد اکنون به موزه مشروطیت تغییر کاربری داده است و چنانچه شما به چنین فضاهایی علاقه دارید، می‌توانید از این خانه تاریخی و خاطر انگیز بازدید کنید. علی رغم اینکه این بنا در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است، امکانات رفاهی زیادی در این مجموعه موجود نیست. امیدواریم که در آینده پس از مرمت و بازسازی، تبدیل به یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی مشهد شود.
| آدرس خانه کوزه کنانی | خیابان شیرازی _ کوچه چهار باغ _ کوچه پنجه (جنب حسینیه کویتی‌ها) |
| ساعت بازدید | ۹ الی ۱۴ (به جز روزهای تعطیل) |
| فاصله تا حرم | حدود ۵۰۰ متر |
خانه های قدیمی اطراف حرم امام رضا
خانه‌های قدیمی و تاریخی بسیار زیادی در اطراف حرم مطهر قرار دارند، اما ممکن است برخی از آنها به علت عدم رسیدگی یا عدم امکان بازدید در لیست معرفی خانه های تاریخی مشهد قرار نگرفته باشند. اما شما می‌توانید با پیاده‌روی در محله‌های قدیمی مشهد، مانند محله سرشور، شیرازی، ارگ، مصلی، و دیگر محله های بافت قدیمی اطراف حرم، خانه های تاریخی دیگری همچون موارد زیر را مشاهده کنید.
- خانه تاریخی داوودی
- خانه تاریخی اکبرزاده
- خانه تاریخی ناظران
- خانه تاریخی نوریان
- خانه تاریخی محمدی
- خانه تاریخی شهیدان دهنوی
هتل های اطراف خانه های تاریخی مشهد
خانه های تاریخی مشهد دسترسی بسیار خوبی به هتل های مشهد دارند. لیست بهترین هتل های اطراف خانه های تاریخی عبارتند از:
- هتل قصر طلایی مشهد
- هتل درویشی مشهد
- هتل مدینه الرضا مشهد
- هتل آرین مشهد
- هتل جوارالملک مشهد
کلام آخر
در این وبلاگ از مجله گردشگری از سایت های هتل به معرفی 13 مورد از بهترین خانه های تاریخی مشهد پرداختیم. اگر به این خانه های تاریخی مشهد سفر کرده اید و تجربیاتی از بازدید این خانه‌ها دارید، نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
