در آفرینش هنر معماری ایران، مدارس تاریخی اصفهان به عنوان یکی از نمادهای زیبایی و فرهنگ ایرانی در طول دوره‌های مختلف تاریخی برجسته شده‌اند. این مدارس نه تنها نمونه‌هایی از دستاوردهای هنری و معماری ایرانی هستند، بلکه نشان‌دهنده توجه بی‌وقفه به آموزش و پرورش در فرهنگ ایرانی بوده‌اند.
با آغاز دوران حکومت صفویان، شهر اصفهان به‌عنوان پایتخت این سلسله از اهمیت بیشتری برخوردار شد و میزبان بسیاری از مدارس بزرگ و معتبر این دوره شد. مدارس تاریخی اصفهان به‌عنوان مراکز آموزشی و تربیتی، نقش بارزی در تاریخ آموزش و پرورش ایران داشته‌اند. مدارس تاریخی یکی از بهترین جاهای دیدنی اصفهان هستند؛ از شما دعوت می‌کنیم که همراه با ما این سفر را آغاز کنید و در کنار سایر بافت‌های تاریخی اصفهان، از زیبایی و ارزش تاریخی مدارس این شهر نیز لذت ببرید.
فهرست مطالب
مدرسه ابن سینا اصفهان
مدرسه ابن سینا، بنایی کوچک با گنبد آجری و مربوط به دوره سلجوقیان است. و این بنا به دلیل اینکه زمانی محل تدریس ابوعلی سینا به هنگام اقامت او در اصفهان بوده، دارای ارزش بسیاری می باشد که با وجود تمام ارزش های تاریخی و فرهنگی، این مدرسه در گوشه ای از شهر اصفهان به فراموشی سپرده شده است. این مدرسه در تاریخ ۲۴ اسفند ۱۳۸۳ با شماره ی ثبت ۱۱۵۵۵ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت.
آدرس مدرسه ابن سینا اصفهان: این مدرسه در محله نو اصفهان و درخیابان مسجد سید، خیابان طیب قرار گرفته است.
مدرسه اسماعیلیه اصفهان
مدرسه اسماعیلیه بنایی مربوط به دوره ی صفویان است که توسط میر محمداسماعیل خاتون‌آبادی بنا گردیده است. این بنای تاریخی در در تاریخ ۱۱ دی ۱۳۸۰ با شماره ی ثبت ۴۶۹۸ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس مدرسه اسماعیلیه اصفهان: محله لاله اصفهان؛ خیابان پروین اعتصامی،شیخ طوسی غربی،خیابان حکیم اسدی و مرکز حضرت علی( پایگاه شماره ۱ و ۲ و ۳)
مدرسه جده کوچک اصفهان
مدرسه جده کوچک یکی از مدارس تاریخی اصفهان است که در زمان صفویه و مقارن با سلطنت شاه عباس دوم به دستور جده ی بزرگ ایشان به نام دلارام خانم در سال ۱۰۵۶ هجری قمری ساخته شد. نقشه ی بنای مدرسه به صورت دو ایوانی می باشد و دو قسمت شمالی و جنوبی و حجره هایی در قسمت شرقی و غربی را شامل می شود. نام این اثر تاریخی از تاریخ ۲۱ آبان ۱۳۱۷ با شماره ی ثبت ۳۱۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
آدرس مدرسه جده کوچک: محله گلبهار اصفهان، خیابان هاتف،خیابان مشیر،خیابان گلبهار
مدرسه جده بزرگ اصفهان
جده بزرگ نام یکی از مدارس تاریخی اصفهان است که به دوره ی صفویه تعلق دارد. صفت بزرگ در نام این مدرسه به کار رفته است تا وسعت بیشتر آن را نسبت به مدرسه جده کوچک نشان دهد که در سال ۱۰۵۸ هجری قمری تأسیس شده است. این مدرسه تاریخی در تاریخ ۱ دی ۱۳۴۸ با شماره ی ثبت ۸۹۲ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس مدرسه جده بزرگ اصفهان: محله گلبهار اصفهان، چهارباغ پایین، خیابان بازارچه نو
مدرسه جلالیه اصفهان
مدرسه جلالیه در دوره سلطنت شاه سلطان حسین توسط جلال الدین محمد حکیم در اصفهان در سال ۱۱۱۴ هجری قمری تاسیس شده است . سردر مدرسه مزین به هنر کاشی کاری است و کتیبه هایی با خط ثلث و کوفی نیز در آن به چشم می خورند. آرامگاه بانی ساختمان مدرسه نیز در یکی از حجره های بنا قرار دارد. نام این اثر در تاریخ ۱۸ مهر ۱۳۷۵ با شماره ی ثبت ۱۷۵۴ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته است.
آدرس مدرسه جلالیه اصفهان: محله یزد آباد اصفهان، خیابان ولی عصر، خیابان خواجه نظام الملک
مدرسه صدر بازار اصفهان
مدرسه صدر یکی از آثار تاریخی و نفیس اصفهان می باشد که در دوره ی قاجار توسط مرحوم حاج محمد حسين خان صدر اصفهاني بنا گردید. علما و دانشمندان طراز اول اسلام توسط استادان بزرگي همچون مرحوم جهانگيرخان قشقايي و آيت اله دهكردي و آيت اله شمس آبادي و ديگر روحانيون برجسته در آن آموزش دیده اند. نام این اثر در تاریخ ۱۷ خرداد ۱۳۷۹ با شماره ی ثبت ۲۶۹۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس مدرسه صدر بازار اصفهان: محله بازار اصفهان، خیابان چهارباغ پایین،خیابان بازارچه نو
مدرسه فرانسوی های اصفهان
مدرسه فرانسوی ها که با نام مدرسه کاتولیک ها نیز شناخته می شود که توسط مسیحیان مذهبی کاتولیک فرانسه با ریاست پردوموت در سال ۱۲۸۱ هجری شمسی تاسیس گردید. ساختار نیمه اروپایی ـ نیمه ایرانی در جای جای این بنا ی سه طبقه به چشم می خورد و در آن تمام امکانات برای تحصیلات شبانه روزی دانش آموزان وجود دارد. نام این بنای قاجاریه در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۸۴ با شماره ی ۱۲۳۰۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس مدرسه فرانسوی های اصفهان: خیابان حکیم نظامی، کوچه سنگتراشها
مدرسه نیماورد اصفهان
مدرسه نیماور یا نیم آورد یکی از مدارس دوره ی صفویه می باشد که توسط یکی از زنان نیکوکار زمان شاه سلطان حسین صفوی به نام زینب بیگم در سال ۱۱۱۷ بنا شده است. از تاریخ ۱۱ آذر ۱۳۳۰ با شماره ی ۳۷۸ در فهرست آثار ملی ایران قرار دارد.
آدرس مدرسه نیماورد اصفهان: محله گلبهار اصفهان، خیابان عبدالرزاق، خیابان مصطفی وزنه، خیابان مسجد نو
مدرسه چهارباغ اصفهان
از جاذبه های گردشگری شهر اصفهان مدرسه چهار باغ است که نام این کاروانسرا «کاروانسرای مادر شاه» بود اما امروزه آن را به مهمان‌سرایی به اسم مهمان‌سرای عباسی تبدیل کرده‌اند و می‌توان آن را یکی از بهترین و منحصر به فردترین اقامتگاه‌های اصفهان نامید مدرسه ی چهارباغ اصفهان آخرین بنای تاریخی و دیدنی عهد صفویه در اصفهان می باشد و ساخت این مدرسه ۱۰ طول کشید که در ضلع شرقی خیابان چهارباغ قرار دارد. مدرسه چهارباغ که برای تدریس و تعلیم طلاب علوم دینی در دوره آخرین پادشاه صفویه ، شاه سلطان حسین از سال ۱۱۱۶ تا ۱۱۲۶ هجری و در زمینی به مساحت ۸۵۰ متر مربع ساخته شده است.این بنا در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۱۰ به شماره‌ی ۱۱۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آدرس مدرسه چهارباغ اصفهان: نقش جهان، خیابان شیخ بهایی، خیابان چهارباغ عباسی
مدرسه کاسه گران اصفهان
مدرسه کاسه گران از مکان های قدیمی اصفهان مربوط به دوره صفوی است و در سبزه میدان، بازار ریسمان واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۵۸ با شمارهٔ ثبت ۳۸۶ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. مدرسه کاسه گران از جهای دیدنی اصفهان از بناهائی است که در آخرین سال سلطنت شاه سلیمان و آغاز حکومت شاه سلطان حسین صفوی در نزدیک مسجد جامع اصفهان در بازار ساخته شد. بانی مدرسه امیرمحمد مهدی حکیم اردستانی است.
آدرس مدرسه کاسه گران اصفهان: سبزه میدان، بازار ریسمان
مدرسه ملا عبدالله اصفهان
به انتهای بازار عطار‌ها که می‌رسیم با چهارسوی شاه روبرو می‌شویم و روی آن نوشته شده، مدرسه ملا عبـدالله، این مدرسه در همجواری حمام شاه است. این مدرسه در دوره‌های اخیر به شمارهٔ ۲۲۴ به ثبت تـاریخی رسیده است.
آدرس مدرسه ملا عبدالله اصفهان: بازار، خیابان چاه حاج میرزا
مدرسه امامی اصفهان
مدرسه امامي یکی از مدارس تاریخی اصفهان زيباست که بسیار معروف است و از جاهای دیدنی اصفهان است كه در مجاورت مقبره بابا قاسم واقع شده است. ساختمان بنا دو طبقه است كه با نقشه چهار ايواني براي سكونت و درس طلاب علوم ديني ساخته شده است. مدرسه امامي داراي تزئينات كاشيكاري بسيار زيبا است و قسمت هائي از ايوان و طاق هاي آن با كاشي هاي معرّق و ۷ رنگ پوشانده شده است.
آدرس مدرسه امامی اصفهان: یابان ابن سینا، چهار راه ابن سینا، کوچه بابا قاسم
