ابیانه، که به عنوان “روستای سرخ” نیز شناخته می‌شود، از جمله روستاهای زیبا و توریستی نطنز واقع در استان اصفهان بوده که معمولاً به‌عنوان سوژه عکاسان شناخته می‌شود. در روستای ابیانه کاشان، شاهد حفظ پوشش سنتی توسط مردمان محلی هستیم و اگر نگاهی به ساختمان‌های کهن روستا بیندازید، متوجه سرخی رنگ آن می‌شوید. این روستا به دلیل معماری و بافت تاریخی منحصر به فرد، از دسته جاهای دیدنی کاشان و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و به عنوان یکی از ده روستای برتر گردشگری جهان انتخاب شده است.
فهرست مطالب
- 1 آدرس روستای ابیانه کاشان
- 2 روستای ابیانه کاشان کجاست؟
- 3 معرفی روستای ابیانه کاشان
- 4 شغل مردم روستای ابیانه کاشان
- 5 معماری خانه های روستای ابیانه کاشان
- 6 سوغات روستای ابیانه کاشان
- 7 جاذبه های روستای ابیانه
- 8 چشمه ابیانه
- 9 بهترین زمان سفر به روستای ابیانه کاشان
- 10 رستوران های ابیانه کاشان
- 11 جاهای دیدنی نزدیک به روستای ابیانه کاشان
- 12 هتل های روستای ابیانه کاشان
- 13 سؤالات متداول
آدرس روستای ابیانه کاشان
شهرستان نطنز، بخش مرکزی، روستای ابیانه
روستای ابیانه کاشان کجاست؟
در دامنه کوه کرکس، روستایی به نام ابیانه دیده می‌شود. این روستا در فاصله چهل‌کیلومتری شمال غرب نطنز و هفتادکیلومتری جنوب کاشان در استان اصفهان قرار گرفته است؛ بنابراین فاصله روستای ابیانه تا کاشان کم است. زمانی که اتوبان کاشان – نطنز – اصفهان راه‌اندازی گردید، میزان گردشگران این روستا دوچندان برابر شد؛ چراکه افراد ساده‌تر می‌توانستند به ابیانه دسترسی پیدا کنند. از جمله بهترین راه‌های دسترسی به ابیانه میتوان به سفر از طریق اتوبان خلیج‌فارس اشاره کرد که قم را به اصفهان متصل می‌سازد.
بعد از اینکه کاشان به پایان رسید، به خروجی ابیانه ورود پیدا خواهید کرد. در این مسیر، از روستاهای هنجن، یارند، کمجان، برزه و طرح گذر خواهید کرد. پیش از سفر به این روستا، بهتر است نقشه روستای ابیانه کاشان را مشاهده نمایید.
معرفی روستای ابیانه کاشان
قدمت روستای ابیانه به دوران قبل از اسلام می‌رسد. برخی از منابع قدمت آن را به دوره ساسانیان نسبت می‌دهند، در حالی که برخی دیگر معتقدند که این روستا در دوره قاجار بنا شده است. نام اصلی این روستا “ویونا” به معنای “بیدستان” بوده است که بعدها به “ابیانه” تغییر یافته است. مردم ابیانه به زبان فارسی با لهجه‌ای خاص صحبت می‌کنند و آداب و رسوم و فرهنگ منحصر به فرد خود را دارند. دین اکثریت مردم این روستا اسلام و مذهب آنها شیعه است.
روستای ابیانه دارای بافت سنتی و منحصر به فردی است که در آن خانه‌ها به صورت پلکانی و با خشت خام ساخته شده‌اند. این خانه‌ها دارای درهای چوبی و پنجره‌های مشبک هستند و با رنگ قرمز اخرایی که از خاک رس منطقه به دست می‌آید، رنگ‌آمیزی شده‌اند. کوچه‌های باریک و پرپیچ و خم این روستا، منظره‌ای زیبا و دلنشین را به وجود آورده‌اند. در این روستا هیچ خودرویی تردد نمی‌کند و رفت و آمد فقط به صورت پیاده یا با استفاده از حیوانات اهلی انجام می‌شود.
شغل مردم روستای ابیانه کاشان
در روستا ابیانه، مردم در حیطه‌های مختلف کشاورزی، باغداری و دامداری فعالیت دارند و مدیریت آنها به شیوه‌های سنتی صورت می‌گیرد. اغلب زنان در حیطه اقتصادی با مردان مشغول به کار هستند. در این روستا، جهت مزارع و باغ‌ها، شاهد استفاده از هفت رشته قنات هستیم. از جمله محصولات تولیدی این روستا میتوان به گندم، جو، سیب‌زمینی، مدل‌های مختلف میوه به‌ویژه سیب، آلو، گلابی، زردآلو، بادام، گردو و… اشاره کرد.
معماری خانه های روستای ابیانه کاشان
ساخت تمامی خانه‌های روستا روی دامنه کوه کرکس در شمال رودخانه برزرود صورت‌گرفته و دارای معماری متفاوتی است. در روستای ابیانه کاشان، دقیقاً همچون ماسوله، شما خانه‌های پلکانی را مشاهده می‌کنید که دارای پشت‌بام‌های مسطح هستند، بدون اینکه هیچ دیواری در اطراف آن دیده شود. این پشت‌بام‌ها، در نقش حیاط خانه بالایی عملکرد مؤثری دارند؛ ازاین‌رو، این روستا ظاهری چندطبقه به خود گرفته است.
سوغات روستای ابیانه کاشان
سوغات ابیانه در جلوی خانه‌های سرخ‌رنگ روستا با پنجره‌های چوبی به فروش می‌رسند. این در حالی بوده که بسیاری از اهالی روستا روی پله خانه قرار داشته و شما آنها را مشاهده می‌کنید. از جمله سوغات محبوب این روستا میتوان به لواشک اشاره کرد. همچنین شما در این روستا میتوانید لبنیات، گردو، بادام، سیب و آلو را نیز خریداری کنید. انواع زیورآلات دست‌ساز همچون گردن‌بند و دستبند نیز از محبوبیت ویژه‌ای برخوردار بوده و شما در میان سوغات این روستا، قالی، آویزهای تزیینی دیواری و گیوه را نیز مشاهده خواهید کرد.
جاذبه های روستای ابیانه
باتوجه‌به قدمت بالای روستای ابیانه و موقعیت قرارگیری آن، جاذبه‌های دیدنی بسیاری در این روستا پیدا می‌شود که از جمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد.
آتشکده ابیانه
آتشکده ابیانه از جمله کهن‌ترین آثار تاریخی این روستا و نمونه‌ای از معابد زرتشتی به‌حساب می‌آید و شما میتوانید یک تالار کوچک از طبقه زیرین آن را مشاهده کنید. این آتشکده تحت عنوان هرپک شناخته می‌شود و در گویش ابیانه، هر تحت عنوان زیر و پک به شکل پله معنا می‌گردد؛ بااین‌وجود، بعضی از اشخاص به اسم هرپک باوری نداشته و نام درست از نظر آنها، هارپاک است که اشاره به یک چهره برجسته در تاریخ هخامنشی و ماد دارد.
ساخت این آتشکده به زمان هخامنشیان بازمی‌گردد؛ اما اوج معماری آن به زمان ساسانیان در ۱۵۰۰ سال گذشته تعلق دارد. ساخت این سازه در سه‌طبقه و به‌صورت چهارطاقی بوده و میتوان از هر طرف آن را مشاهده کرد. در مرکز آتشکده، شعله‌ای روشن از آتش دیده می‌شود که جدای از اینکه به آتش احترام گذاشته می‌شد، نقش مؤثری در روشن‌سازی مسیر کاروانیان داشت. برای اینکه آتش روشن نگه داشته شود، شاهد استفاده از زغال‌سنگ هستیم. طبقه‌ای از آن، به آداب مذهبی اختصاص دارد.
زیارتگاه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی (ع)
در محله هرده و در گوشه شرقی روستا، شما زیارتگاهی را مشاهده می‌کنید که به شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی (ع) از فرزندان امام موسی بن جعفر (ع) مربوط می‌شود و در مقایسه با دیگر سازه‌های روستا، معماری متفاوتی دارد. این زیارتگاه در سال ۱۳۸۶ تحت مرمت و بازسازی قرار گرفته است؛ اما هرگز اصالت خود را از دست نداده است. شما در حیاط مرکزی این زیارتگاه، میتوانید آب‌نمای زیبایی را مشاهده کنید که آب آن، از طریق نهر روستا فراهم می‌گردد. جدای از گنبد هشت‌ضلعی زیبای تزیین شده با کاشی‌کاری‌های فیروزی، کتیبه‌هایی در رواق حرم به چشم می‌خورد که تحت بازسازی و مرمت قرار گرفته است. روی ضریح این زیارتگاه، شما هیچ نوشته‌ای را مشاهد نمی‌کنید.
زیارتگاه هینزا
زیارتگاه هینزا از جمله دیدنی‌های تاریخی این روستا بوده که گفته می‌شود بی‌بی‌زبیده خاتون (س)، دختر امام موسی بن جعفر (ع) در اینجا دفن گردیده است. محل قرارگیری این آرامگاه در قلب صخره‌های یک دره نازک در جنوب شرق روستا بوده و شما میتوانید تورفتگی همچون غاری را در این مکان مشاهده کنید که قسمتی از بنای زیارتگاه را تشکیل می‌دهد. مردم محلی معتقد هستند که این بانوی بزرگوار برای اینکه از دست افرادی فرار کند، اقدام به مخفی‌شدن در این اتاقک کرده است.
مسجد جامع ابیانه
از مسجد ابیانه تحت عنوان مسجد میان ده نیز یاد می‌شود و در مقایسه با دیگر مساجد این روستا از میزان طول عمر و قدمت بالاتری برخوردار است. این مسجد دارای دو شبستان بوده که شبستان قدیمی آن دارای کف چوبی است و به‌واسطه یک در کوتاه به کوچه اصلی اتصال می‌یابد. ساخت محراب چوبی به سال ۴۷۷ هجری قمری بازمی‌گردد. در شبستان جدید مسجد شما سالن بزرگی را مشاهده می‌کنید که سقف محدوده میانی آن، نورگیری خوبی دارد. منبری ساخته شده از چوب در این مسجد دیده می‌شود که قدمت آن به ۴۶۶ هجری قمری در زمان سلجوقی باز می‌گردد.
خانقاه‌ها
خانقاه اشاره به مکانی دارد که صوفیان و درویشان در آن زندگی می‌کنند و دور یکدیگر جمع می‌شوند. خانقاه‌ها به‌منظور استراحت شاهان صفوی در زمان تابستان نیز مورداستفاده قرار می‌گرفتند. یکی از خانقاه‌های ابیانه را میتوان خانقاهی دانست که در محله پس خانقاه قرار گرفته است و به زمان شاه‌عباس صفوی تعلق دارد. این خانقاه همچون بنایی سه‌طبقه بوده که نمای آن به‌صورت آجری دیده می‌شود و سردر طاق ضربی دارد و شما میتوانید نقاشی‌های زمان صفوی را روی آن مشاهده کنید. از دیگر خانقاهی معروف میتوان به خانقاه اشرف نیز اشاره کرد که تزیینات خوشنویسی روی دیوار آن به‌خوبی مشاهده می‌شود.
آب‌انبارها
در زمان‌های قبل، شاهد استفاده مردم مناطق کویری از آب‌انبار به‌منظور ذخیره آب و فراهم‌کردن نیاز خود بودیم. مردم ابیانه نیز همین‌طور بوده و هم اکنون تعداد چهار آب‌انبار در این روستا دیده می‌شود که امکان استفاده از آنها وجود ندارد. آب‌انبار میانده در محله میانده واقع شده است و نزدیک به صدسال قدمت دارد. از دیگر آب‌انبارها میتوان به آب‌انبار پالیزه، پرزله و پس باغچه اشاره کرد.
موزه مردم‌شناسی
آغاز به فعالیت موزه مردم‌شناسی ابیانه به سال ۱۳۸۴ باز می‌گردد. در این موزه، شما میتوانید قرآن‌های خطی و نسخ قدیمی، اشیایی همچون وسایل کشاورزی، ظروف پخت‌وپز، پوشاک سنتی و… را مشاهده نمایید. محل قرارگیری این موزه در بنای قدیمی مهدکودک و آزمایشگاه دبیرستان ابیانه بوده و بعد از اینکه تحت بازسازی و مرمت قرار گرفت، به موزه تغییر کاربری یافت. با وجود این موزه، قسمتی از فرهنگ و آداب‌ورسوم مردم ابیانه به نمایش گذاشته می‌شود و از این طریق، شما میتوانید با اشیای کاربردی مردمان گذشته نیز آشنا شوید.
قلعه‌های ابیانه
روستای ابیانه دارای سه قلعه بوده که درگذشته به‌منظور مراقبت از جان و مال در مقابل یاغی‌های محلی مورداستفاده قرار گرفته است. یکی از آنها، قلعه پال هونه یا تخت هامان نام داشته که در جنوب غرب ابیانه قرار گرفته و قدمت آن به حدود دو قرن می‌رسد. از دیگر قلعه‌ها میتوان به قلعه پاله اشاره کرد که محل قرارگیری آن، محله پل و شمال غربی روستا است. در شمال شرقی ابیانه نیز قلعه‌ای تحت عنوان حرده دیده می‌شود، این قلعه دارای دیوار‌هایی با ضخامت یک‌متری بوده و ارتفاع آنها نزدیک به چهار تا پنج‌متر تخمین زده می‌شود. در ساخت این قلعه‌ها سنگ‌های درشت مورداستفاده قرار گرفته؛ درحالی‌که در ساخت دیگر قلعه‌ها، خاک رس کاربرد داشته است.
قبرستان قدیمی روستا
بازدید از قبرستان قدیمی ابیانه نیز خالی از لطف نخواهد بود؛ به‌ویژه اینکه سنگ‌های قبر آن به‌صورت مثلثی شکل دیده می‌شوند و شما میتوانید مشخصات متوفی را به شکل حک‌شده مشاهده کنید. در این قبرستان برای اینکه جنسیت شخص متوفی معین شود یک تصویر شانه به کار برده شده که اشاره به مزار یک زن دارد.
حسینیه‌ها
روستای ابیانه دارای دو حسینیه قدیمی و جدید است. حسینیه جدید تحت عنوان حاجتگاه شناخته می‌شود و ساخت آن به سال‌های ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۵ در غرب این روستا بازمی‌گردد. محل قرارگیری حسینیه قدیمی آن در محله بالاده بوده که شاهد نگهداری از نخل مراسم نخل گردانی در این حسینیه هستیم. از دیگر حسینیه‌های موجود میتوان به حسینیه هِرِده در نزدیکی زیارتگاه شاهزاده یحیی و شاهزاده عیسی (ع) اشاره کرد.
حمام‌ها
در محله بالا و پایین این روستا یک حمام دیده می‌شود که درگذشته کاربرد زیادی داشته است. امروزه حمام محله پایین در وضعیت خرابی به سر می‌برد و حمام محله بالا، مورداستفاده قرار می‌گیرد. بخشی از هزینه‌های عمومی روستا صرف مراقبت و تعمیر همین حمام‌ها می‌شود. درگذشته مردمان تنها با پرداخت یک تومان، می‌توانستند به این حمام بروند؛ اما غریبه‌ها می‌بایست هزینه بالاتری پرداخت می‌کردند. در آن زمان، زنان محلی به‌جای پول تنها یک قرص نان را پرداخت می‌کردند و تا پیش از ازدواج، امکان استفاده از حمام به‌صورت رایگان برای پسرهای مجرد وجود داشت.
آسیاب‌ها
در زبان محلی، از آسیاب تحت واژه آره یاد می‌شود و روستای ابیانه دارای سه آسیاب تحت اسامی آره هره، آره میون و آره داریون است. محل قرارگیری این آسیاب‌ها در غرب روستا و در ادامه رودخانه داریون است. در زمان‌های قبل نیز شاهد اجاره‌دادن آسیاب به آسیابان قابل‌اعتماد بودیم.
چشمه ابیانه
چشمه‌های بسیاری در ابیانه دیده می‌شود که از جمله آنها میتوان به چشمه رئیسی اشاره کرد که نسبت به آسیاب روستا در مکان بالاتری واقع شده است و آب آشامیدنی اهالی محله از این طریق فراهم می‌گردد. از دیگر چشمه‌های موجود میتوان به چشمه دو آبی اشاره کرد که در کل سال حاوی آب بوده و اصلی‌ترین منبع آب ابیانه محسوب می‌گردد.
بهترین زمان سفر به روستای ابیانه کاشان
بهترین زمان بازدید کاشان و روستای ابیانه را میتوان بهار و تابستان دانست؛ چراکه در این زمان، آب‌وهوا معتدل بوده و درختان با شکوفه‌های رنگی خود، فضای زیبایی را به وجود می‌آورند، البته فراموش نکنید که در زمان مراسم گلاب‌گیری یعنی در اردیبهشت‌ماه، این روستا از گردشگران بسیاری استقبال می‌کند. تاریخچه روستای ابیانه کاشان بسیار پربار به نظر می‌رسد پس برای بازدید از آن، زمان مناسبی در نظر بگیرید. مناسب‌ترین زمان سفر به کاشان و روستای ابیانه یکسان است.
رستوران های ابیانه کاشان
پس از کلی گشت‌وگذار در میان جاذبه‌های طبیعی و تاریخی روستای ابیانه، نوبت به‌صرف غذا می‌رسد. در روستای ابیانه و محدوده آن، رستوران‌ها و سفره‌خانه‌های متعددی دیده می‌شود که انواع غذاهای ایرانی و محلی آن روستا را سرو می‌کنند. از جمله این رستوران و غذاخوری‌ها میتوان به هتل رستوران سنتی ویونه، سفره‌خانه سنتی دو میلون، سفره‌خانه سنتی محمودی، رستوران دیدار، رستوران ویونج و… اشاره کرد.
| نام رستوران | فاصله |
| رستوران سنتی دومیلون ابیانه کاشان | ۱۴۰ متر |
| رستوران سنتی ویونه | ۴۵۰ متر |
| رستوران ویونج | ۵۰۰ متر |
| رستوران سنتی محمودی | ۵۰۰۰ متر |
جاهای دیدنی نزدیک به روستای ابیانه کاشان
جاذبه‌های دیدنی ابیانه تنها در مکان‌های دیدنی آن خلاصه نمی‌شود و شما میتوانید از دیگر جاذبه‌های محدوده آن نیز دیدن کنید. این مکان‌های دیدنی شامل قلعه ابیانه، اردوگاه ابیانه و معبد هینزا می‌شود. سایر چشمه‌های ابیانه شامل چشمه یا قنات تاردر، چشمه کرشک، پال همون هره و هینزا می‌شود. در جنوب ابیانه نیز چشمه‌هایی همچون پی قستان، په کی جا، پاش یووینگا، وشاسیدرا، پاشت لیل و پال هَمُون بالا دیده می‌شود. هریک از این جاذبه‌های دیدنی، فاصله اندکی با روستای سرخ ابیانه کاشان دارند.
| مکان | فاصله |
| قلعه ابیانه | ۱۱۰ متر |
| اردوگاه ابیانه | ۲.۲ کیلومتر |
| معبد هینزا | ۴.۱ کیلومتر |
هتل های روستای ابیانه کاشان
امکان رزرو هتل بسیاری در شهر ابیانه وجود داشته و در کنار آن، خانه‌های محلی و اقامتگاه‌های بوم‌گردی زیادی نیز در روستا و محدوده آن دیده می‌شود؛ اگر وسایل و تجهیزات کمپینگ را دارید نیز امکان کمپینگ در محدوده روستا نیز برای شما وجود دارد. از جمله بهترین هتل های کاشان در ابیان و مکان‌های اقامتی روستای ابیانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد. در صورت تجربه اقامت در هریک از این مکان‌های اقامتی، نظرات خود را در بخش کامنت با ما به اشتراک بگذارید.
| نام | آدرس | فاصله |
| هتل‌آپارتمان یادگار پدری ابیانه | ابیانه، استان اصفهان، ایران | ۷۰۰ متر |
| هتل ویونا ابیانه | ایران، استان اصفهان، ۷۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان، روستای تاریخی ابیانه | ۴.۴ کیلومتر |
| اقامتگاه سنتی یوسمون ابیانه | استان اصفهان، نطنز، روستای ابیانه، روستای تاریخی ابیانه | ۵ کیلومتر |
| هتل ابیانه ابیانه | شهرستان نطنز، روستای تاریخی ابیانه، هتل ابیانه | ۶۰۰ متر |
سؤالات متداول
ابیانه کجاست؟
در پاسخ به پرسش روستای سرخ ابیانه کاشان کجا قرار دارد؟ باید بیان کرد که روستای ابیانه در لیست توابع شهرستان نطنز جای می‌گیرد. این روستا در ۴۰ کیلومتری شمال غرب نطنز قرار گرفته و نسبت به شهر کاشان در ۷۰ کیلومتری آن واقع شده است.
ویژگی روستای تاریخی ابیانه در چیست؟
در روستای ابیانه، شاهد انتقال پوشش سنتی مردم محلی از نسلی به نسل دیگر هستیم. اصلی‌ترین خصوصیات این روستا شامل معماری پلکانی خانه‌های سرخ‌رنگ با پنجره‌های چوبی، درهای منبت و کوچه‌های تودرتو می‌شود.
جاذبه‌های دیدنی ابیانه کدام هستند؟
دیدنی‌های روستای ابیانه شامل چشمه‌ها، قلعه‌ها، حمام، آب‌انبار، آتشکده، زیارتگاه‌ها، مساجد و… می‌شود.
سوغات ابیانه کدام است؟
از جمله سوغات محبوب ابیانه میتوان به لواشک، لبنیات، گردو، بادام، سیب و آلو، مدل‌های مختلف زیورآلات دست‌ساز همچون گردن‌بند و دستبند، قالی، آویزهای تزیینی دیواری و گیوه اشاره کرد.
