چاه های تلا لافت قشم یکی از جاهای دیدنی قشم به حساب می آید که در بندر لافت واقع شده است. معماری خاص و قدمت تاریخی این چاه ها باعث شده هر ساله بسیاری از گردشگران فقط برای بازدید از این چاه ها به بندر لافت سفر کنند. این شاهکار مهندسی بندر لافت با وجود ارزش های تاریخی و فرهنگی خود، هنوز برای بسیاری از افراد ناشناخته باقی مانده است.
در گذشته امکان حفر قنات برای دسترسی به آب شیرین و آشامیدنی در جزیره قشم وجود نداشته پس از این رو، مردم به دنبال راه حلی برای ذخیره آب شیرین بوده اند. چاه های تلا قشم که به چاه های طلا قشم نیز شناخته می شوند، ابتکار مردم جزیره قشم برای ذخیره آب شیرین بوده است.
در این مطلب به معرفی چاه های تل آو لافت و نحوه ساخت و دلایل منحصر به فرد بودن این چاه ها پرداخته شده است.
فهرست مطالب
معرفی چاه های تلا لافت قشم
چاه های تلا لافت قشم در جنوب ایران و در جزیره قشم واقع شده اند. آب قنات در جزیره قشم بسیار شور و غیر قابل شرب است، از این رو چاه های تلا لافت برای جمع آوری و ذخیره آب شیرین باران و تأمین آب گوارا برای استفاده روزانه مردم لافت ساخته شده اند. این چاه ها درون یک گودال نسبتاً بزرگ و پایین تر از سطح زمین حفر شده اند، که به هدایت آب باران به داخل آن ها کمک می کند.
پس از پر شدن این چاه ها از آب باران، درب آن ها بسته می شود تا آب درون آن ها خنک و گوارا باقی بماند. دیواره های این چاه‌ها بسیار مقاوم هستند و کف آن ها از گچ ساخته شده است که به حفظ خنکی و سالم ماندن آب کمک می کند.
در گذشته، تعداد این چاه‌ها به ۳۶۶ حلقه می رسید، اما با گذشت زمان، بسیاری از آن ها پر شده‌اند و اکنون تعدادشان به کمتر از صد چاه کاهش یافته است. نکته جالب این است که تعداد اولیه این چاه ها بر اساس تعداد روز های سال کبیسه انتخاب کرده اند و هر چاه در واقع آب مورد نیاز یک روز مردم لافت را تامین می کرده است.
- آدرس چاه‌های تلا لافت قشم : شمال غرب جزیره قشم، دهستان سلخ، روستای لافت
مسیر های دسترسی به چاه های تلا لافت قشم
اگر با خودرو شخصی به جنوب سفر می کنید، برای رسیدن به چاه های تلا لافت قشم باید به بندر لافت بروید که از قشم تا بندر لافت با ماشین حدود یک ساعت راه دارید.
اما چنانچه با هواپیما به قشم سفر می کنید، پس از رسیدن به قشم، از فرودگاه می توانید با تاکسی خود را به بندر لافت برسانید. از فرودگاه تا چاه های تلا لافت قشم فقط 23 کیلومتر یعنی حدود 15 دقیقه با ماشین فاصله است.
تاریخچه چاه های تلا لافت قشم
تلا در واقع مخفف “تل آو” به معنای تپه آب است. این نام به دلیل موقعیت مکانی چاه ها، که در کنار تپه ای شیبدار قرار گرفته و آب را به داخل چاه ها هدایت می کرد، انتخاب شده است. در ابتدای دوران تاریخی پس از اسلام، در سال ۹۷۷ هجری خورشیدی، هنگامی که شهر لافت با خشکسالی و کمبود آب شدید مواجه شد، تصمیمی اساسی اتخاذ شد. حاکم وقت لافت ، خواجه کریم، به غلامان خود دستور داد تا در کنار تپه ای ۳۶۶ چاه با عمق های متفاوت حفر کنند.
این تعداد چاه به تعداد روزهای سال کبیسه انتخاب شد. چاه ها در منطقه ای شیبدار و پایین تر از سطح زمین با عمق های مختلف از ۳ تا ۱۰ متر حفر شدند.دهانه چاه های تلا لافت کمی بالاتر از سطح زمین قرار دارد تا از ورود گل و لای به آب جلوگیری کند. هدف از حفر چاه های لافت قشم، جمع آوری آب باران برای تامین آب شرب مردم بود. جالب اینجاست که این چاه ها نگهبانانی داشتند که به آن ها “میراب” می‌گفتند.
آداب و رسوم برداشت آب از چاه های تلا لافت قشم
در گذشته، اجداد ما وظیفه آوردن آب را به زنان محول می کردند، زیرا طبق باور های مردم بومی، زنان نگهبان آب ها بودند و رفتن مردان به لب جوی برای آوردن آب را نوعی بی احترامی می دانستند. زنان با استفاده از کوزه هایی به نام جهله، از چاه ها آب می کشیدند و نوبت هر خانواده برای برداشت آب توسط بانوی حافظ آب که به میراب معروف بود، تعیین و مدیریت می شد.
مردان هم با لایروبی مداوم چاه ها، در جمع آوری آب به بانوان خود کمک می کردند. این کار به صورت در روز جمعه هر هفته، برای چاه هایی که طی هفته خالی شده بودند، انجام می شد. همچنین، قبل از بارش باران در اواخر پاییز، یکبار دیگر تمام چاه ها لایروبی می شدند. برای این کار، جارچی مردان روستا را جمع می کرد و علاوه بر لایروبی چاه ها، با حمل وسیله ای به نام کندیل در آوردن آب نیز کمک می کردند. کندیل، چوب بزرگی است که بر روی شانه هایشان قرار می دادند و از هر طرف آن دو سطل آویزان است.
بهترین زمان بازدید از چاه های تلا لافت قشم
به دلیل بالا بودن گرما و رطوبت هوا در جنوب کشور، بهترین زمان سفر به این منطقه اوایل بهار و اواسط پاییز است. در آبان ماه یا اردیبهشت ماه چند روزی را در قشم و اطراف چاه های تلا لافت اقامت کنید تا به عمق آرامش جنوب و دریای خلیج فارس پی ببرید. بازدید از این مکان جذاب نیاز به تهیه بلیط ندارد و هر زمان که خواستید می‌توانید به صورت رایگان از این چاه ها بازدید داشته باشید.
جاذبه های گردشگری نزدیک چاه های تلا لافت قشم
شما می توانید علاوه بر بازدید از چاه های تلا لافت قشم از دیگر جاهای دیدنی قشم نیز دیدن کنید. برخی از جاهای دیدنی قشم که نزدیک این جاذبه باشند عبارتند از:
- روستای لافت
- بادگیرهای لافت
- درخت قدیمی کهور
- قلعه نادری
- قلعه پرتغالی‌ها
- جنگل حرا قشم
هتل های نزدیک چاه های تلا لافت قشم
اگر به اقامت در دل تاریخ و فرهنگ قشم علاقه مند باشید، اقامتگاه های بوم گردی در بندر لافت وجود دارند که می توانید از آن ها رزرو داشته باشید. در ادامه لیستی از اقامتگاه های بوم گردی بندر لافت آمده است.
- اقامتگاه بومگردی خانه موزه ناخدا علی
- اقامتگاه صفاری بندر لافت
- اقامتگاه بومگردی سفار
با توجه به نزدیکی بندر لافت به قشم امکان این را دارید که از بین هتل های درگهان، نزدیک ترین هتل به بندر لافت را برای اقامت خود در نظر بگیرید. از بهترین هتل های درگهان می توان به هتل سینگو قشم، هتل پرشین گلف، هتل ساحل طلایی قشم و هتل آلاله مرکزی درگهان اشاره کرد.
رزرو هتل از های هتل
برای رزرو هتل های قشم یا درگهان، می توانید از طریق رزرواسیون های هتل اقدام کنید. با استفاده از این رزرواسیون، علاوه بر ارائه پشتیبانی ۲۴ ساعته توسط کارشناسان، می توانید از تخفیفات ویژه ای که در مناسبت های خاص به کاربران خود ارائه می دهد، بهره مند شوید.
چاه های تلا لافت کجاست؟
این چاه ها در مرکز بندر لافت با 23 کیلومتر از فرودگاه قشم، پشت قلعه نادری قرار دارند.
چاه های تلا لافت چقدر قدمت دارد؟
برخی چاه های تلا لافت را متعلق به دوران پیش از اسلام و دوران هخامنشیان و ساسانیان می‌دانند اما در اصل قدمت این چاه‌ها به 400 سال قبل و بعد از اسلام می‌رسد.
