زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

مدرسه ضیائیه یزد که به‌عنوان زندان اسکندر یزد نیز شناخته می‌شود، یکی از آثار و جاذبه‌های دیدنی یزد به‌حساب می‌آید. این بنا، 8 قرن قدمت داشته و یادگاری از دوران اسکندر مقدونی است. در ساخت این سازه تنها از خشت استفاده شده و معماری آن به شیوه آذری یا مغولی انجام شده که یادگاری از دوران ایلخانیان به‌حساب می‌آید. زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد در محله فهادان قرار گرفته و در این منطقه، جاذبه‌های گردشگری دیگری نیز به‌ چشم می‌خورند که بازدید از آن‌ها خالی از لطف نیست.

آدرس زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

ایران، استان یزد، محله فهادان، کوچه رختشویخانه، کوچه حمام نو، مجاور بقیه دوازه امام، زندان اسکندر

ساعت بازدید و بهترین زمان بازدید از زندان اسکندر یزد

در شش ماه نخست سال امکان بازدید از ساعت ۸ صبح تا ۷ شب وجود داشته و در نیمه دوم سال نیز می‌توانید از ساعت ۸ صبح تا ۵ عصر از این جاذبه تاریخی بازدید کنید. البته به این نکته نیز توجه داشته باشید که در ایام اربعین ساعات بازدید از این مجموعه تاریخی متفاوت خواهد بود. بهترین زمان برای بازدید از زندان اسکندر را می‌توان فصول بهار، پاییز ‌و زمستان دانست.

بررسی زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

از جمله جاذبه‌های تاریخی شهر یزد می‌توان به زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه اشاره کرد که به علت تاریخ مبهم آن، شهرت بسیاری پیدا کرده است. در ورودی این سازه اندازه کوتاهی داشته؛ اما بعد از اینکه به صحن مدرسه راه یافتید، متوجه عظمت و بزرگی این سازه تاریخی با معماری اسلامی دوره ایلخانی آن خواهید شد. از جمله نکات موردتوجه در زمینه مدرسه ضیائیه می‌توان به مشابهت بسیار گنبد این عمارت تاریخی با گنبد بقعه دوازده امام یزد اشاره کرد. در تاریخ ۲۳ اسفند ۱۳۴۶ شاهد به ثبت رسیدن این سازه به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران با شماره ثبت ۷۷۰ بودیم. هم‌اکنون نیز فروشگاه‌های صنایع دستی بسیاری در این مکان مشغول به فعالیت هستند.

تاریخچه زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد که در فهادان قرار گرفته، یادگاری از دوران اسکندر مقدونی بوده و اسناد و نشانه‌هایی در آن به‌ چشم می‌خورند که به سال ۶۳۱ هجری قمری بازمی‌گردند. از نکات شگفت‌انگیز در مورد این بنا می‌توان به قدمت ده قرن این بنا اشاره کرد که همچنان محکم و استوار در قلب کویر قرار گرفته است. همین مسئله را می‌توان یکی از علل معروفیت زندان اسکندر در میان باستان‌شناسان کل دنیا دانست. ساخت این سازه توسط ضیا‌ءالدین حسین رضی صورت گرفته و پس از گذشت ۷۴ سال، افراد به ‌واسطه پسران این شخص توانستند به این سازه به‌ صورت کامل دسترسی پیدا کنند.

این بنا در سال‌های اولیه، به‌ منظور زندانی کردن تبعیدیان اسکندر مقدونی مورداستفاده قرار می‌گرفته است؛ اما با گذشت زمان، این بنا به مدرسه تغییر کاربردی داده و به مدت هشت قرن اشخاص سرشناس به تحصیل و تدریس در آن پرداخته‌اند. طبق شواهد تاریخی از خاندان رضی، در محدوده این سازه شاهد ساخت خانه‌های منحصربه‌فرد و بادگیرهای بلند بوده‌ایم. در آن زمان، این بنا درگاه بلند، دومناره مرتفع و باغچه‌ای سراسر از درخت، کتابخانه و حمامی مقابل بنا داشته است‌.

معماری زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

معماری این سازه به روش آذری یا مغولی انجام گرفته که اشاره به زمان ایلخانیان داشته و در عین سادگی، بسیار زیبا و خاص به ‌نظر می‌رسد. در ساخت سازه‌ای به این عظمت، خشت خام به ‌کار رفته و ماندگاری بالای آن در طول قرون، نشان از تبحر معماران آن زمان دارد‌. البته استفاده کردن از خشت خام در چنین اقلیمی را می‌توان علت اسقامت این سازه در طی این سال‌ها دانست. در تزئین سازه، کاشی‌کاری‌های بسیاری دیده نمی‌شود و از جمله عناصر اصلی زندان اسکندر می‌توان به گنبدخانه و ایوان مرتفع اشاره کرد.

این مدرسه، گنبدی بلند، نمایی ساده و درب ورودی کوتاه داشته؛ اما در زمان ورود به این بنا، متوجه عظمت این سازه خواهید شد؛ اگر نگاهی به گنبد این بنا بیندازید، متوجه تزئینات و آرایش گچبری، نقاشی با آبرنگ طلایی و لاجوردی آن خواهید شد. هم‌اکنون نیز بخش‌هایی از گچ سفید به‌چشم می‌خورد. معماری این سازه همچون مسجد جامع یزد، بی‌شک شما را به وجد خواهد آورد.

هزینه بازدید از مدرسه ضیائیه یزد

براساس آمار سال ۱۴۰۰ برای اینکه از این مجموعه تاریخی بازدید نمایید، باید مبلغی درحدود ۴۰۰۰۰ تومان بپردازید. البته این مبلغ برای گردشگران ایرانی درنظر گرفته شده و گردشگران خارجی باید مبلغ بالاتری را بپردازند.

جاذبه های گردشگری نزدیک زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد

زندان اسکندر یزد موقعیت مکانی ویژه‌ این شهر یعنی منطقه فهادان قرار گرفته و شرایط خوبی جهت رفت‌وآمد آسان تا دیگر دیدنی‌های این شهر مهیا ساخته است.  شما با بازدید از زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه می‌توانید با یک تیر دو نشان بزنید و هم از این جاذبه‌ تاریخی دیدن کنید و هم به ‌سراغ دیگر جاذبه‌های گردشگری موجود در این محدوده بروید. مکان های تفریحی یزد و گردشگری اطراف زندان شامل بقعه ۱۲ امام، خانه هنر یزد، خانه لاری‌ها، آسیاب وزیر و مسجد جامع یزد می‌شود‌.

• خانه لاری های یزد: در میان عمارت‌های کهن و تاریخی یزد، خانه لاری‌ها به علت برخورداری از در و دیوارهای مجلل در دوران حکومت قاجاریان به شهرت رسیده‌ است. این خانه امروزه به موزه اسناد تغییر یافته است.
• موزه سکه و مردم‌شناسی حیدرزاده یزد: برخلاف بیشتر موزه‌های کشور، بهره‌برداری موزه سکه و مردم‌شناسی با هزینه شخصی علاقمندان این حوزه انجام گرفته است. شما در این موزه می‌توانید سکه‌های قدیمی و اشیای عتیقه را مشاهده نمایید.
• خانه عرب‌زاده یزد: یکی از عمارت‌های زمان قاجار را می‌توان خانه عرب‌زاده دانست که معماری و هنر تالارها و اتاق‌های آن، نشان از شکوه و جلال این بنا در آن دوران دارد‌. شما در این ساختمان می‌توانید از موزه حیدرزاده نیز دیدن کنید.
• و….

هتل های نزدیک زندان اسکندر یزد

زندان اسکندر یا مدرسه ضیائیه یزد در محل‌های شلوغ و قدیمی یزد قرار گرفته است؛ از این رو، در این محدوده شرایط مناسبی جهت اقامت مهیا گردیده است. از جمله هتل‌های یزد در این محدوده می‌توان به هتل موزه فهادان یزد، هتل سنتی گیتی یزد، هتل لب خندق یزد و هتل فاضلی یزد اشاره کرد. این هتل‌ها از محبوبیت زیادی در میان گردشگران داخلی و خارجی برخوردار بوده و از نظر فاصله مکانی به زندان اسکندر بسیار نزدیک هستند. هتل سنتی فهادان دقیقاً جلوی زندان اسکندر یزد قرار گرفته و از جمله عمارت‌های قدیمی دوران قاجار به‌حساب می‌آید.

سوالات متداول