آشنایی با ۵ حمام تاریخی شیراز

یکی از اماکن پربازدید استان فارس که به بخشی از جاذبه‌های تفریحی گردشی این استان تبدیل شده است، مربوط به حمام تاریخی شیراز است. ازآنجاکه در قدیم اکثر منازل بدون حمام بوده، وجود این حمام‌های عمومی به مکانی برای اجتماع مردم تبدیل شده بود. به‌عکس تصور افراد از حمام برای محلی برای نظافت و استحمام، در قدیم از این مکان به‌عنوان محلی برای تبادل نظر، هم‌فکری و گفتگوهای مشترک استفاده می‌کردند.

مراسم‌های پرده‌خوانی یکی از گزینه‌هایی بود که در ایام مختلف، هم‌زمان با مناسبت‌های فرهنگی در این مکان برگزار می‌شد. همین امر باعث شده بود که معماری و فضای داخل حمام‌های قدیم بسیار متمایز چشمگیر باشد. در حال حاضر کمتر کسی از این حمام‌ها برای استحمام استفاده می‌کند. به همین دلیل این مکان‌ها به جاذبه‌های تاریخی برای بازدید گردشگران و مسافران تبدیل شده است. در ادامه به بررسی 5 تا از حمام های تاریخی شیراز نیز می پردازیم.

حمام وکیل شیراز؛ معروف ترین حمام تاریخی شیراز

اوج شکوفایی بناهای شهر شیراز مربوط به دوره کریم‌خان زند است. حمام تاریخی وکیل با ۱۱ هزار مترمربع و زیر بنای ۸۶۶۰ مترمربع نیز یکی از این بناهای تاریخی است که در آن دوران به دستور مستقیم شخص کریم‌خان در سال ۱۱۸۷ ساخته شد.

کاربری حمام‌های عمومی در قدیم فقط معطوف به استحمام نبود؛ بلکه به مکانی برای برگزاری مراسمات مختلف مثل حنابندان، چله نوزاد، معاشرت‌کردن و همسریابی توسط مادرشوهرها اختصاص داشت. این حمام تاریخی شیراز نیز به تبعیت از این اصل، دارای قسمت‌های مختلفی مثل اتاق مخصوص حمام عروسی و حنابندان است.

حمام وکیل در گذر زمان و تغییر در اداره حکومت تا دوران پهلوی نیز به روی مراجعه‌کنندگان باز بود، اما به‌مرورزمان سقف و دیواره‌های این حمام دچار آسیب و شکاف‌هایی شد که همین امر باعث تعطیلی این مکان شد. در سال ۱۳۵۱ این حمام تاریخی به دست سازمان باستان‌شناسی مرمت شد، اما به دلیل استفاده این مکان در سال‌های بعد از انقلاب به‌عنوان سفره‌خانه، باعث آسیب مجدد بنای تاریخی شد. در نهایت بعد از یک دوره مرمت کامل، این حمام تاریخی برای بازدید عموم آماده شد.

پس از گذشت 260 سال هنوز اصول معماری خاص در این حمام به چشم می‌خورد. آجرکاری زیبای ورودی با سردر منحصربه‌فرد، انتخاب سطح شیب‌دار برای میاندر، 8 ستون سنگی برای بخش اصلی، نقوش ثبت شده بر روی دیوارها و… از خلاقیت‌هایی است که در معماری این حمام جلب توجه می‌کنند.

جاهای دیدنی شیراز نزدیک حمام وکیل

از جاهای دیدنی شیراز به حمام وکیل می‌توان به ارگ کریم خان زند، موزه پارس، آب انبار وکیل و… اشاره کرد. برای میل کردن غذا می‌توانید به رستوران سنتی شرزه، بابا طاهر، کته ماس، استانبول و… که در نزدیکی این حمام هستند، مراجعه کنید. نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این حمام تاریخی شیراز، ایستگاه زندیه با ۱۰ دقیقه پیاده‌روی با این بنای تاریخی است.

• آدرس حمام وکیل شیراز: شیراز، بلوار کریم‌خان زند، بعد از میدان شهدا، خیابان طالقانی
• ساعات بازدید: نیمه اول سال از ساعت ۸:۳۰ تا ۲۰:۳۰ و نیمه دوم سال از ساعت ۷:۳۰ تا ۱۹:۳۰

هتل‌های نزدیک به حمام وکیل

• هتل سنتی درباری شیراز با ۲.۳ کیلومتر فاصله
• هتل ستارگان شیراز با ۳.۵ کیلومتر فاصله
• هتل هما شیراز با ۲ کیلومتر فاصله
• هتل پارسیان شیراز با ۲.۱ کیلومتر فاصله

حمام ارگ، از حمام های تاریخی شیراز

یکی دیگر از حمام‌های تاریخی شهر شیراز، حمام ارگ کریم‌خان است. این حمام اولین حمام خصوصی ایران است که به دستور کریم‌خان زند، در اواخر قرن هجدهم میلادی ساخته شد. این حمام تاریخیکه در واقع بخشی از عمارت ارگ کریم‌خان است، در دوره حاکمیت کریم‌خان و در محل زندگی او ساخته شد.

این حمام تاریخی که مورداستفاده خاندان سلطنتی بود، دارای دیوارهایی با گچ‌بری ساده است که در سراسر آن صندلی‌های مرمری برای نشستن ایجاد شده بود. استفاده از سنگ مرمر برای کف حمام و ساخت استخرهای عایق شده آب سردوگرم، باعث ایجاد فضایی زیبا و چشم‌نواز شده است. ساختمان این حمام تاریخی شیراز در مقایسه با سایر قسمت‌های ارگ در سطح پایین‌تری ساخته شده که این امر یک کار مرسوم در ساخت حمام‌های آن دوره بود. چرا که کار عایق‌بندی اجزای مختلف آبرسانی و حفظ گرما در آن بهتر انجام شود.

با ورود به این حمام به قسمت سربینه یا همان رختکن می‌رسید که چهار سکو برای نشستن و بیرون آوردن لباس در آن تعبیه شده که در قسمت پایین آن محفظه‌ای برای گذاشتن لباس و کفش‌ها ایجاد شده بود. وجود یک حوض هشت‌گوشی با فواره‌ای در میان آن، باعث زیبایی بیشتری این فضا شده است.

بخش گرم‌خانه این حمام که در فضای بزرگی ایجاد شده، دارای دو حوزه مستطیل‌شکل با فواره است که با آب سرد پر می‌شد. خزینه و نورخانه از دیگر بخش‌های حمام تاریخی ارگ است. سقف گنبدی‌شکل این حمام با چهارستون سنگی و سقفی با نقوش اسلیمی به‌وسیله آهک‌بری تزیین شده است.

جاهای دیدنی شیراز نزدیک حمام ارگ

از جاذبه‌های تفریحی نزدیک به حمام ارگ شیراز می‌توان به موزه پارس، سرای مشیر، بازار وکیل و… اشاره داشت. شما گردشگر عزیز می‌توانید برای صرف نوشیدنی و غذا به کافه رستوران‌های چهره نگار، دوسی، باباطاهر و شریف بروید.

شما می‌توانید از نقاط مختلف شهر شیراز خود را به ایستگاه مترو وکیل‌الرعایا که نزدیک‌ترین ایستگاه به این حمام تاریخی شیراز است برسانید و با یک پیاده‌روی کوتاه از این حمام و ارگ کریم‌خان بازدید نمایید.

• آدرس حمام ارگ شیراز: شیراز، ابتدایی خیابان کریم‌خان، نبش میدان شهرداری
• ساعات بازدید حمام ارگ شیراز: از ساعت ۹ تا ۱۸

هتل‌های نزدیک به حمام تاریخی ارگ

• هتل زندیه شیراز با ۱.۳ کیلومتر فاصله
• هتل پارسه شیراز با ۱.۸ کیلومتر فاصله
• هتل حافظ شیراز با ۱.۵ کیلومتر فاصله
• هتل ارگ شیراز با ۲.۱ کیلومتر فاصله

حمام خانی شیراز

از دیگر حمام‌های تاریخی در شیراز، حمام خانی است که مربوط به دوره قاجار می‌باشد. این حمام مانند دیگر ابنیه تاریخی این شهر با معماری خاص و بی‌نظیر، زیبایی و اصالت را رخ می‌کشد. با ورود به حمام در بخش سربینه به چهار شاه‌نشین آن که دوبه‌دو روبروی هم قرار گرفته می‌رسید.

با روشنایی که از طریق نورگیرهای تعبیه شده بر روی سقف حمام ایجاد شده، این بخش به فضایی پرنور تبدیل شده که محیطی دنج و خاص برای گفتگو و معاشرت در آن دوران بود. این بنا که در دوره قاجار ساخته شده در گذر زمان همچنان سلامت آن  حفظ شده،  به‌طوری‌که با اضافه‌کردن ۶ عدد دوش آب به طور مجزا از این حمام تاریخی شیراز همچنان به‌عنوان یک حمام نمره عمومی استفاده می‌شود.

ایستگاه مترو زندیه نزدیک‌ترین دسترسی مترو به این حمام تاریخی شیراز دارد. از جاهای دیدنی نزدیک به حمام خانی می‌توان مسجد نصیرالملک شیراز، حرم شاهچراغ، خانه فروغ الملک و… را نام برد. کافه وکیل، کافه ایوون، رستوران سنتی سرای مهر و… نیز از رستوران‌های نزدیک به این حمام هستند.

• آدرس حمام خانی: شیراز، خیابان دستغیب، جنب مسجد مشیرالملک

هتل‌های نزدیک حمام خانی شیراز

• هتل سنتی طاها با ۱.۳ کیلومتر فاصله
• هتل سنتی درباری با ۱ کیلومتر فاصله
• هتل نیایش شیراز با ۱ کیلومتر فاصله
• هتل سنتی تابش با ۹۹۶ متر فاصله

حمام صدرآباد شیراز

این حمام تاریخی در شهر شیراز که قدمت آن به دوره قاجار باز می‌گردد، جزو حمام‌های خصوصی آن دوران به شمار می‌رود. این بنای تاریخی مانند دیگر حمام‌های تاریخی این شهر با سقف‌های گنبدی‌شکل و نورگیر دارای بخش‌های مختلفی است. سربینه، شاه‌نشین‌ها، خزینه،  گرم‌خانه و… همه‌وهمه تداعی‌کننده روزگار کم دغدغه قدیم است.

ساختار مستطیل‌شکل این حمام دارای سه پله در ورودی است. با ورود به این حمام وارد یک دالان کوچک شده که با عبور از آن به فضای رختکن یا سربینه می‌رسید. خزینه یا همان گرم‌خانه حمام صدرآباد در قسمت شمالی این بنا واقع شده. استفاده از مصالحی مثل سنگ، آجر و آهک نیز که جزو جدانشدنی در ساخت حمام‌های آن دوره بوده در این حمام تاریخی نیز مشهود است.

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این حمام تاریخی شیراز ایستگاه زندیه است. از جاذبه‌های تفریحی نزدیک به این حمام می‌توان به خانه نصیرالملک، باغ موزه نارنجستان، سرای مشیر و… اشاره کرد. رستوران‌های تیمچه، قجریه، نارنجستان و کافه رویال نیز در جوار این حمام از گردشگران پذیرایی می‌کنند.

• آدرس حمام صدرآباد: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، بازار حاجی

هتل‌های نزدیک حمام صدرآباد

• هتل بوتیک آلان با ۳۱۰ متر فاصله
• هتل راز با ۳۰۹ متر فاصله
• هتل بوتیک سنتی عطاءالدوله ۳۸۷ متر فاصله
• هتل سنتی عمارت فیل با ۲.۶ کیلومتر فاصله

حمام توکلی شیراز

از دیگر ابنیه تاریخی که به‌عنوان اثر ملی در میراث‌فرهنگی کشور به ثبت رسیده، حمام توکلی شیراز است. این حمام تاریخی شیراز که ساخت آن به اواخر دوران قاجار و دوره پهلوی باز می‌گردد، دارای معماری و ساختار مشابه با دیگر حمام‌های عمومی قدیم است.

معرق و کاشی‌کاری‌های هفت‌رنگ و معماری گنبدی‌شکل به‌عنوان مؤلفه‌های معماری قاجار شناخته شده که در این حمام تاریخی اعمال شده است؛ البته باید اذعان کرد در دوره پهلوی حمام توکلی مورد بازسازی قرار گرفت و با گذشت سال‌های زیاد از آن دوران، همچنان به‌عنوان یکی از حمام‌های عمومی شیراز دایر است.

با عبور از ورودی کوچک این حمام وارد رختکن با سقف گنبدی و آن شده که با چهار حوض و شاه‌نشین مزین شده است. نقوش ایجاد شده بر روی سقف آن با  نقاشی انسان،  شیر و طبیعت اولین نشانه‌های ذوق و هنر معماران آن دوره را نشان می‌دهد.

بعد از عبور از داخل رختکن وارد یک دالان کوچک دیگر می‌شوید که در انتها به بخش گرم‌خانه ختم می‌شود. باتوجه‌به چاه آب که در این حمام تاریخی شیراز وجود داشته و به‌عنوان یکی از ویژگی‌های این حمام به شمار می‌رفت، کار تأمین آب  با کمترین چالشی در این حمام روبرو بود.

نزدیک‌ترین ایستگاه مترو به این حمام تاریخی شیراز ایستگاه وکیل‌الرعایا است. از جاهای دیدنی نزدیک به این مکان می‌توان به بازار حاجی، حمام وکیل شیراز و سرای مشیر اشاره کرد. شما برای صرف وعده ناهار یا شام می‌توانید از خدمات رستوران‌های نزدیک به حمام توکلی نظیر رستوران باباطاهر و زرنگار بهره‌مند شوید.

• آدرس حمام توکلی: شیراز، خیابان لطفعلی‌خان زند، روبروی آرامگاه نور، پشت کوچه فاطمیه

هتل‌های نزدیک به حمام توکلی شیراز

• هتل سنتی گلشن با ۲۹۱ متر فاصله
• هتل راز با ۳۳۸ متر فاصله
• هتل بوتیک آنلاین آلان با ۳۲۹ متر فاصله
• هتل بوتیک سنتی عطاءالدوله با ۴۱۶ متر فاصله
• هتل سلطنتی عمارت فیل با ۲.۶ کیلومتر فاصله

رزرو هتل های شیراز از های هتل

لذت سفر به شهر خوش‌آب‌وهوا و تاریخی شیراز را می‌توانید با رزرو مکان مناسب برای اقامت با hihotel.ir تجربه کنید. این سامانه جامع رزرواسیون مطابق با زمان ورود و خروج شما به شهر شیراز و تعداد نفرات، لیست بلندبالایی از هتل‌ های شیراز و اقامتگاه‌های متنوع سنتی این شهر را به شما ارائه خواهد کرد. در ادامه و مطابق باسلیقه شما در انتخاب محل اقامت، قادر به انجام رزرو آنلاین خواهید بود. در اتمام این مرحله و پرداخت هزینه، سامانه رزرو یک رسید برای مشتری صادر می‌کند که می‌بایست آن را در زمان ورود به محل اقامت ارائه نماید.

سوالات متداول