استان فارس و شهر شیراز در دوره قبل و بعد از اسلام جایگاه مهمی داشتند و آثار تاریخی و فرهنگی زیادی در دل خود جا دادند. حرم شاهچراغ از جاهای دیدنی شیراز و مهمترین بنای فرهنگی، مذهبی، تاریخی بعد از اسلام در شیراز است.
مکان‌های فرهنگی، مذهبی تاریخی در کنار حرم شاهچراغ وجود دارند یا بهتر بگوییم به دلیل وجود حرم مطهر شاهچراغ ایجاد شده‌اند. این مجموعه یعنی حرم شاهچراغ و اماکن تاریخی فرهنگی آن امروزه بافت تاریخی شهر شیراز را تشکیل داد‌ه‌اند. اطلاعاتی درباره تاریخچه و معماری حرم شاهچراغ و معرفی برخی هتل‌های نزدیک حرم شاهچراغ شیراز نیز در اختیار شما مهمانان و مسافران عزیز قرار می دهیم.
فهرست مطالب
- 1 آدرس حرم شاهچراغ شیراز
- 2 شاهچراغ کیست؟
- 3 تاریخچه حرم شاهچراغ شیراز
- 4 معماری حرم شاه چراغ شیراز
- 5 شبستان های حرم شاه چراغ شیراز
- 6 علت نام گذاری حرم شاهچراغ شیراز
- 7 مراسم مذهبی حرم شاه چراغ شیراز
- 8 چه کسانی در حرم شاهچراغ شیراز دفن هستند؟
- 9 هتل های نزدیک حرم شاهچراغ شیراز
- 10 جاهای دیدنی اطرف حرم شاهچراغ شیراز
- 11 سوالات متداول
آدرس حرم شاهچراغ شیراز
خیابان لطفعلی خان زند، خیابان خیابان احمدی (نمایش روی نقشه)
شاهچراغ کیست؟
احمد ابن موسی الکاظم پسر ارشد امام هفتم شیعیان است. مرقد ایشان در ایران، استان فارس شهر شیراز قرار دارد و معروف به حرم شاهچراغ است.
تاریخچه حرم شاهچراغ شیراز
حرم شاهچراغ شیراز سومین مکان مذهبی مهم و محترم شیعیان بعد از حرم امام رضا در مشهد و حرم حضرت معصومه در قم است. حرم شاهچراغ، مرقد مطهر احمد ابن موسی الرضا، برادر امام هشتم شیعیان است. با دعوت امام رضا به طوس یا مشهد کنونی به وسیله مامون خلیفه عباسی، دیگر اعضای خاندان بنی هاشم و اقوام، طرفدارن ایشان به ایران آمدند. از آنجا که در آن زمان پیروان ایشان مخالف حکومت بنی عباس بودند، این حضور در پایتخت بنی عباس برای آن حکومت یک خطر بود بسیاری از اقوام و پیروان امام رضا در راه بوسیله ماموران بنی عباس شهید شدند. حضرت معصومه خواهر امام رضا و احمد ابن موسی الکاظم خواهر و برادر ایشان به وسیله مأموران مأمون به شهادت رسیدند. آنچه امروزه حرم می‌نامیم در یک بازه زمانی ساخته نشده است. بعدها با روی کار آمدن حکومت‌های شیعه بنابر دلایل مذهبی و سیاسی مورد توجه قرار گرفتند و بازسازی شدند.
حرم در عصر صفوی
در سال 912 هجری قمری شاه اسماعیل صفوری حرم را بهسازی کرد. در سا 997 نیمی از گنبد حرم بر اثر زلزله آسیب دید و دوباره بازسازی شد.
حرم در عصر نادری
نادر شاه در زمان باز پس گیری شیراز از افغان‌ها نذر کرد در صورت موفقیت حرم را بازسازی کند. هزینه بازسازی گسترده حرم در زمان نادر شاه 1500 تومان شد. قندیل بزرگی بر سر مزار نصب شد که 720 مثقال از وزن آن طلا و مابقی زنجیر نقره بود.
بازساری حرم در زمان قاجار
در زمان سلسله قاجار فتحعلی شاه قبر مطهر با استفاده از سنگ یک متر بالا آمد و ضریح نقره بر روی آرامگاه قرار گرفت. در سال 1269 هجری قمری در شیراز زلزله‌ای دیگر آمد و ضریح باز تخریب شد و بوسیله ظهیرالدوله بازسازی شد. سپس در نقره‌ای برای ورودی حرم نصب شد و اولین ساعت زنگ دار در برج جنوبی حرم استفاده شد. در زمان سلسله پهلوی مقبره نقره‌ای با مقبره‌ای استیل جایگزین شد و داخل حرم شیشه کاری گشت.
احداث حرم شاهچراغ شیراز و گسترش آن
اولین بنا بر مرقد ایشان در زمان سلسله شیعه شاه عضد الدوله دیلمی بنا شد. بعد از آن در قرن ششم بوسیله اتابکان فارس، بقعه، گنبد و رواق ایجاد شد. در اواخر دوره ایلخانی مرقد ایشان شبیه یک حرم شد. گنبد بسیاری بزرگی ساخته شد سپس مدرسه، کاروانسرا، مسجد به حرم افزوده شد. بوسیله حاکم وقت ملک‌های بازار و ملک میمند فارس برای هزینه‌های حرم وقف شد. در حرم شاهچراغ دیگر برادر امام رضا و احمد ابن موسی اکاظم، محمد ابن موسی نیز دفن شده است.
معماری حرم شاه چراغ شیراز
سبک اصلی معماری حرم آذری است که این سبک در زمان ایلخانیان رواج داشته است. عنصر اصلی این معماری شیشه کاری ریز و با دقت است. در کنار این شیشه کاری‌ها کاشی‌کاری همراه آیات قرآن و اشعار فارسی وجو دارد. این عناصر فضای بسیار زیبا و معنوی خلق کرده‌اند حرم چهار شاهنشین در چهار گوشه بنا دارد. ضریحی استیل بر قبر ایشان قرار گرفته است. حرم دو درب اصلی در شمال و جنوب دارد. حوض آب و فضای سبز حرم بسیار شبیه حرم امام رضا (ع) است. حرم شاهچراغ چهار صحن دارد:
- امام جواد (ع)
- حضرت معصومه (ع)
- صحن اصلی
- صحن عقیق
صحن اصلی حرم شاهچراغ مستطیل شکل است و 14 هزار متر مربع است. در گذشته قبر ایشان و برادرشان محمد ابن موسی از هم جدا بوده است و به مسیری که این دو حرم را به یکدیگر متصل می‌کرد بین الحرمین گفته می‌شد. ارتفاع گلدسته‌ها بیش از 40 متر است. در بالای گلدسته‌ها اتاق اذان وجود دارد. در حرم شاهچراغ مانند حرم مطهر امام رضا (ع) نقاره زنی و نقاره نوازی از این گلدسته‌ها استفاده می‌شود.
شبستان های حرم شاه چراغ شیراز
حرم شاهچراغ دارای سه شبستان است. این شبستان‌ها عبارتند از:
- شبستان حضرت سید میر محمد
- شبستان دارالعباده
- شبستان امام خمینی
علت نام گذاری حرم شاهچراغ شیراز
این نامگذاری ریشه در داستان زیبایی دارد که گفته شده است در زمان عضدالدوله دیلمی پیرزنی نزد او آمد و ادعا کرد، در نزدیکی منزلش تپه‌ای قرار دارد و شب‌ها بر روی آن چراغی روشن است زمانیکه به آن چراغ نزدیک می‌شود چراغ خاموش می‌شود. ابتدا شاه و درباریان داستان پیرزن را دروغی برای دریافت کمک مالی فرض کردند. در نهایت تصمیم گرفتند ادعای آن پیرزن را حضوری بررسی کنند. شاه در منزل آن پیر زن سکونت داشت. پیر زن در شب زمانیکه شاه خواب بود، چراغ را دید. سه بار شاه را صدا کرد، شاه چراغ. شاه بعد از دیدن روشنی و ناپدید شدن آن به شیخ عفیف الدین مراجعه کرد. شیخ خوابی دید و به زیارت احمد ابن موسی الکاظم مشرف شد. این داستان بین مردم گسترش یافت و ایشان معروف به شاهچراغ شدند.
مراسم مذهبی حرم شاه چراغ شیراز
اعیاد و سوگورای‌های مذهبی در سراسر ابقاع متبرکه و محترم، مساجد در سراسر کشور با شکوه برگزار می‌شوند. البته مراسم محرم، تاسوعا، عاشورا و شب‌های قدر بسیار در نزد شیعیان مورد توجه است. شیعیان در این ایام بیشتر به این حرم خود را می‌رسانند تا بهره معنوی ببرند. در خصوص اعیاد و جشن‌های مذهبی نیز این چنین است. از آنجا که دهه کرامت آغاز تولد حضرت معصومه (س) تا تولد حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) است. این دهه بسیار پرشور در حرم شاهچراغ برگزار می‌گردد. ولادت این حضرت مشخص نیست. ششمین روز از دهه کرامت برای بزرگداشت ایشان اختصاص داده شده است.
چه کسانی در حرم شاهچراغ شیراز دفن هستند؟
- میرزا ابوالقاسم سکوت
- فرهنگ شیراز
- وصال شیراز
- سید ماجد بحرانی
- علی بن احمد شیرازی مشهور به سید علی خان
- حاج محمد حسین حسینی شیرازی
- صادق خان زند
- و…..
هتل های نزدیک حرم شاهچراغ شیراز
حرم شاهچراغ شیراز در موقعیت مکانی بافت تاریخی شیراز و مرکز شهر قرار دارد، از همین جهت بسیاری از هتل های شیراز نیز در نزدیکی حرم شاهچراغ بنا شده است، با اقامت در این هتل ها می توانید به راحتی و با کمترین هزینه به حرم نیز دسترسی داشته باشید، از جمله برخی از هتل های 3 ستاره شیراز و هتل های 5 ستاره شیراز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
جاهای دیدنی اطرف حرم شاهچراغ شیراز
برخی از جاهای دیدنی که در بافت تاریخی شیراز و نزدیک حرم شاهچراغ نیز قرار گرفته است، به شرح زیر می باشد:
- بازار حاجی شیراز
- بازار وکیل شیراز
- مسجد جامع عقیق شیراز
- باغ نارنجستان قوام شیراز
- مسجد وکیل شیراز
- حمام وکیل شیراز
- ارگ کریم خان شیراز
- باغ دلگشا شیراز
- و….
سوالات متداول
حضرت شاهچراغ (ع) فرزند کیست؟
حضرت سيد امير احمد (ع)، پسر ارشد امام موسی كاظم (ع) و برادر امام علی بن موسی الرضا (ع) می باشند.
آدرس حرم شاهچراغ شیراز کجا قرار دارد؟
حرم شاهچراغ در خیابان لطفعلی خان زند، خیابان خیابان احمدی واقع شده است. و به صورت شبانه روزی باز می باشد.
چه روزی در تقویم روز حرم شاهچراغ شیراز است؟
روز ششم ذیقعده، پنجمین روز از دهه کرامت در تقویم به نام روز بزرگداشت حضرت شاهچراغ احمدبن‌موسی مصوب شده است.
