مسجد جامع یزد در اصل از جمله شکیلترین و زیباترین سازههای تاریخی و جاهای دیدنی یزد بهشمار میرود که در موقعیت مکانی محله فهادان نیز بنا شده است که قدمتی ۹۰۰ ساله دارد. شما میتوانید منارههای مرتفع آن را در مرکز شهر مشاهده کنید. زیربنای مسجد وسعتی در حدود ۹۸۰۰ مترمربع داشته که ۵۰۰ مترمربع از آن، کاشیها و کتیبهها را در برمیگیرد.
این مسجد به ترتیب طول و عرضی در حدود ۱۰۴ متر و ۹۹ متر داشته و دارای هفت ورودی است. این هفت ورودی به تعدادی کوچه و راههای خروجی اتصال دارند. براساس گفتههای اهالی یزد، در ساخت خاک کاشیها و مصالح این مسجد، خاک کربلا و گلاب مورد استفاده قرار گرفته است. شما میتوانید نام این اثر تاریخی را در فهرست آثار ملی ایران مشاهده کنید؛ چراکه این اثر تاریخی، در زمان ۳۱ تیر ۱۳۱۳ به ثبت رسید.
فهرست مطالب
آدرس مسجد جامع یزد
یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان
ساعت بازدید مسجد جامع یزد
در تمامی روزها امکان بازدید از مسجد جامع یزد از ساعت ۸ صبح تا 19:30 عصر وجود داشته و شما میتوانید به بازدید از آن بپردازید.
تاریخچه مسجد جامع یزد
در واقع یک قرن طول کشید تا مسجد جامع یزد ساخته و تکمیل شود. این کار در دورههای متفاوتی از تاریخ صورت گرفت که اصلیترین آنها شامل سلطنت ایلخانی، صفویان، حکومت تیموریان، فرمانروایی آل مظفر و قاجاریان میشود. در اصل میتوان گفت هر بخش از این سازه تاریخی با گذشت زمان و به کمک افراد مختلفی تحت ساخت و مرمت قرار گرفته است. بنای پایه اصلی مسجد جامع یزد روی یک آتشکده بوده که به دوران ساسانی تعلق دارد و بنای امروزی آن یادگاری از دوره قاجار در زمان فتحعلی شاه بهحساب میآید.
معماری مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد معماری بسیار کهنی داشته که به قرن نهم هجری تعلق دارد و رد معماری منطقه مذهبی یزد در آن دیده میشود. طرح مسجد جامع در واقع طرحی مرکب به حساب میآید که شامل یک مقصوری گنبددار به همراه شبستان مستطیلی طولانی میشود. طراحی اصلی این سازه در واقع چهارگوش بوده که گفته میشود از طراحی کعبه تقلید شده است. روش معماری مسجد جامع بر اساس گفتههای مرحوم پیرنیا به روش آذری انجام گرفته شده است. از این روش، بهعنوان سبک مغولی یا ایرانی-مغول نیز یاد میشود که از جمله آنها میتوان به بناهای هرات و بخارا اشاره کرد.
اگر نگاهی به معماری مسجد جامع یزد بیندازید، متوجه میشوید زمانی که نور از گچ سفید گنبد و دیوارها منعکس میشود، این مسجد بهشکل غیرمستقیم روشن میگردد. در طول مسجد جامع میتوانید نمادهای شیعی زیادی را مشاهده کنید و تزیینات زیادی هستند که سازه را شکل میدهند. یکی از این نقوش را میتوان ستاره پنجپر دانست. شمسه ۷۲ پر و شمسههای ۱۲ پر از دیگر نقوشی بوده که در قسمتهای بسیاری از بنا میتوانید آن را مشاهده کنید.
بخش های مختلف مسجد جامع یزد
مسجد جامع یزد از قسمتهای متعددی تشکیل شده و یکی از آنها را میتوان جلوخان سردر شرقی دانست که دارای حوضی هشت گوشه است. در این فضا شما میتوانید دو ستون مرمری را نیز مشاهده کنید که سقف مقطع آنها تا حدودی گود بهنظر میرسد و ظاهراً در گذشته بهعنوان شمعدان کاربرد داشته است. شما میتوانید روی بدنه ستونها نقوش حیوانی و گیاهی را مشاهده کنید. همچنین روی آنها شاهد حکاکی دو بیت شعر با استفاده از خط نسخ هستیم که متاسفانه به علت نابود شدن نمیتوان آن را خواند.
سردر شرقی مسجد جامع یزد
از جمله جذابترین قسمتهای مسجد یزد میتوان به سردر شرقی آن اشاره کرد که دارای ارتفاع ۲۴ متری است. دو طرف سردر یک سری طاق نما و دو مناره دیده میشود؛ اگر نگاهی به روی سردر آن بیندازید، میتوانید القاب شاهرخ تیموری و میرزا جهانشاه را ببینید. در هشتی ورودی شرقی نیز یک عدد کتیبه به همراه درج متن وقفنامه مسجد مشاهده میکنید. قدمت این کتیبه به ۷۶۵ هجری قمری بازمیگردد و در واقع کهنترین کتیبه به ثبت رسیده موجود در سازه بهحساب میآید.
دهلیز مسجد جامع یزد
بعد از سردر به یک محیط چهارگوش راه پیدا میکنید که از آن با اسامی دهلیز و کریاس یاد میشود. روی دیوارهای این قسمت شما میتوانید کتیبههایی را مشاهده کنید که اشاره به دستورات حکما در دوران متفاوت تاریخی دارد سقف دهلیز به شکل گنبدی بوده که تزیین آن، به کمک اشکال هندسی و رنگهای جذاب انجام گرفته است.
صحن داخلی مسجد جامع یزد
صحنه داخلی جهت اقامه نماز کاربرد داشته و محراب دیگری در این مجموعه دیده میشود که با کاشیهایی به اسامی الله، محمد، علی، حسن و حسین تزیین گردیدهاند.
ایوان اصلی مسجد جامع یزد
ایوان اصلی این مسجد به صورت مستطیل بوده و زمانی که شما به آن راه پیدا میکنید دو ستون بزرگ در دو طرف آن مشاهده خواهید کرد. این ستونها در واقع با خطاطیهایی از خطوط نسخ و کوفی تزیین شدهاند.
گنبدخانه مسجد جامع یزد
گنبد مسجد متشکل از دو پوسته بوده و تزیین فضای درونی سقف آن به کمک نقوش هندسی انجام گرفته شده است.
شبستان شرقی مسجد جامع یزد
در سال ۷۵۴ خورشیدی، شبستان شرقی پابه عرصه وجود گذاشته است و ساخت آن به فرمان شاه یحیی مظفری صورت گرفت. محل اصلی قرارگیری محراب اصلی مسجد در واقع شبستان است.
محراب مسجد جامع یزد
اگر نگاهی به محراب مسجد جامع یزد بیندازید، متوجه کاشیهای معرقکاری آن خواهید شد که در ساخت آنها از طرحهایی همچون گلوبوته استفاده شده است. در بخش بالای محراب نیز گچکاری و مقرنس بهچشم میخورد. در دو طرف محراب نیز زمان اتمام کار و اسم معمار به ثبت رسیده است.
شبستان غربی مسجد جامع یزد
شبستان غربی به شکل مستطیل بوده و در ابعاد ۳۸ متر در ۹ متر دیده میشود. تزیین شبستان غربی به کمک پنجرههای مشبک و کاشیکاری شده انجام گرفته است. ساخت این بنا به دوران حکومت امیر غیاث بازمیگردد؛ از این رو، از آن به عنوان غیاثیه نیز یاد میشود.
شبستان شاهزاده مسجد جامع یزد
این قسمت از مسجد جامع در اصل در غرب صحن شمالی واقع شده است و اسم آن در واقع اشاره به اسم سازنده آن یعنی شاهزاده محمد ولی میرزا دارد. در این شبستان، ۴۸ ستون دیده میشود که با کاشیهای فیروزهای مزین گردیدهاند.
مناره های مسجد جامع یزد
از مجللترین قسمتهای مسجد میتوان به منارههای آن اشاره کرد که دارای ارتفاعی ۵۲ متری هستند و قطر آنها به ۸ متر میرسد. این منارهها دارای کاشیکاریهایی بوده که با اسامی خدا و معصومین تزیین شدهاند. یکی از این منارهها دارای یک راه پله است و دیگری دو راه پله دارد.
بازار مسجد جامع یزد
بازار چهارسوق در واقع در مرکز بافت قدیمی قرار گرفته و به مسجد جامع یزد و همچنین مدرسه علمیه امام خمینی اتصال پیدا کرده است. از جمله سه آثاری که به بازار مسجد جامع یزد خاتمه پیدا میکنند، میتوان به بازارچه متصل به خیابان مسجد جامع، بازارچه ختم شده به محله دارالشفا و یک آبانبار واقع در شمال غربی چهارسوق اشاره کرد. بازار سوق یا بازار شاهی در اصل به سده هشتم هجری قمری تعلق داشته و ساخت آن به فرمان شاه یحیی مظفری انجام گرفته است. مواد مورد استفاده در ساخت چهار سوخت شامل خشت و اندود کاگل و گچ و خاک میشود.
موزه گنجینه مسجد جامع یزد
آغاز فعالیت موزه مسجد جامع یزد به سال ۱۳۹۳ خورشیدی بازمیگردد که بهمنظور به نمایش گذاشتن آثار تاریخی در حیطه آیین و فرهنگ روزگار گذشته به ویژه دوره اسلامی انجام گرفت. در مجموعه موزه در حدود ۳۵۰ قطعه وجود داشته که به زمان ایلخانی تا دوره معاصر بازمیگردد. موارد زیر اشاره به بعضی از برترین آثار این موزه دارد:
- عکسهایی از مسجد جامع در سال ۱۳۱۲ خورشیدی و پس از آن
- بعضی از قطعات ماندگار از بازسازیها
- کاشیهایی طلایی متعلق به زمان ایلخانی یعنی قرن هشتم خورشیدی
- کاشیهای زمان دوره تیموری با قدمت قرن نهم خورشیدی
- کاشیهای هفترنگ از دوره قاجار
- کاشیهای معرق از زمان پهلوی اول
- منبر سنگی مرمری با قدمت دوره قاجار
- ساعت چوبی مسجد که حاج محمد علی وزیری در سال ۱۳۲۴ خورشیدی اهدا نمود
- مجموعهای از زیلوها
- بخشی از پرده کعبه که توسط پادشاه عربستان در سال ۱۳۴۵ خورشیدی اهدا گردید.
- درب چوب گردو با تزیینات منبتکاری متعلق به زمان افشاریه
جاهای دیدنی نزدیک مسجد جامع یزد
شما با بازدید از مسجد جامع یزد میتوانید با یک تیر، چند نشان بزنید و از دیگر جاهای دیدنی بافت تاریخی یزد نیز استفاده کنید. از جمله جاذبههای دیدنی در محدوده مسجد جامع میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- زندان اسکندر یزد (۶۰۰ متر)
- میدان ساعت یزد(۵۰۰ متر)
- مقبره سید رکن الدین یزد(۱۷۰ متر)
- موزه آب یزد(۱.۱ کیلومتر)
- میدان امیر چخماق یزد (۱.۱ کیلومتر)
- خانه لاری ها یزد(۱.۱ کیلومتر)
- باغ دولت آباد یزد(۲.۷ کیلومتر)
هتل های نزدیک مسجد جامع یزد
به منظور رفاه هرچه بیشتر گردشگران ایرانی و خارجی، شاهد ساخت هتلهای بسیاری در محدوده مسجد هستیم که میتواند رفاه و آسایش بازدیدکنندگان را مهیا سازد. هتل های یزد در نزدیکی مسجد جامع یزد عبارتند از:
نام هتل | فاصله هتل تا مسجد جامع یزد |
هتل فاضلی یزد | ۲۰۰ متر |
هتل جاده ابریشم یزد | 300 متر |
هتل لب خندق یزد | 700 متر |
اقامتگاه سنتی عمارت سه دری یزد | 700 متر |
هتل هومن یزد | ۱ کیلومتر |
رزرو هتل های یزد از های هتل
اگر قصد رزرو هتل های یزد را در سر دارید، می توانید به دو روش تلفنی و آنلاین از طریق وب سایت های هتل اقدام به رزرو کنید. این رزرواسیون علاوه بر پشتیبانی 24 ساعته با کارشناسان از لحظه اقدام به رزرو تا لحظه اقامت در هتل، تخفیفات ویژه در مناسبت های خاص را در اختیار کاربران خود نیز قرار می دهد.
سوالات متداول
مسجد جامع یزد در کجا واقع شده است؟
یزد، ضلع غربی خیابان امام خمینی، محله فهادان
کدام هتل ها نزدیک مسجد جامع یزد بنا شده است؟
هتل فاضلی یزد، بوتیک هتل هومان یزد، هتل علی بابا یزد و…
در چه ساعاتی می توان از مسجد جامع یزد بازدید کرد؟
امکان بازدید از این مسجد در ساعات ۸ الی 19:30 وجود دارد. همچنین شما میتوانید از موزه این مسجد در تابستانها از ساعت ۹ تا ۱۴ و به هنگام زمستان از ساعت ۹ تا ۱۸ بازدید کنید.
برای تهیه بلیط مسجد جامع یزد چقدر باید پرداخت؟
گردشگران ایرانی با پرداخت مبلغ 3000 تومان و گردشگران خارجی با مبلغ 20000 تومان در سال 1402 میتوانند از این جاذبه دیدن کنند.