میدان ساعت یزد + آدرس و مکان های دیدنی اطراف

یزد، شهری با بناهایی شگفت‌انگیز بوده که یکی زیباترین جاهای دیدنی یزد با قدمت 800 ساله، میدان ساعت یزد است که بازدید از آن هر کسی را به وجد می‌آورد. این میدان دارای بناهایی با سبک معماری قاجاریه با بهره‌گیری از مقرنس‌کاری، کاشی‌کاری، طاق‌ها و بادگیرهای بلند است. میدان ساعت یزد را با عنوان مجموعه میدان وقت الساعت می‌شناسند که دارای آب انبار، رصدخانه، بقعه، محراب و مدرسه است و نام آن در فهرست آثار ملی دیده می‌شود. این بنا، قدیمی‌ترین میدان ساعت ایران محسوب می‌شود و قدمت آن از میدان سایت لندن یا همان بیگ بنگ، بسیار بیشتر است.

آدرس میدان ساعت یزد

• یزد، بلوار امام خمینی، خیابان دادرس، روبرو مسجد جامع یزد(نمایش روی نقشه)

میدان ساعت یزد مرکز ایران

ممکن است شما هم ساعت‌های قدیمی را برفراز شهرهای بزرگ مشاهده کرده باشید. جالب است بدانید که دلیل ساخت این ساعت‌ها این بود که همه افراد یک شهر بتوانند از زمان اطلاع داشته باشند. میدان ساعت یزد نیز با همین هدف در سال 752 هجری قمری ساخته شد و می‌توان آن را یکی از میادین اصلی و نماد شهر یزد دانست. مهم است بدانید که داشتن معماری اصیل سنتی، ایرانی و مذهبی در این برج باعث شد که در سال ۱۳۷۸ جز لیست آثار ملی ایران قرار بگیرد.

تاریخچه میدان ساعت یزد

در ورای هر اثر تاریخی، افسانه یا حقیقتی پنهان است که شنیدن آن، بسیار جالب خواهد بود. در زمان‌های گذشته به‌دلیل نبود آپارتمان‌های بلند و آلودگی شهری، دیدن ساعت و اطلاع از زمان کار سختی نبود. شخصی به نام مرتضی اعظم سید رکن الدین محمد بن نظام الدین حسینی الریاضی، دستور ساخت بنای چهارگوش میدان ساعت را داده است. ساعت این برج را ابوبکر ساعت‌ساز یزدی ساخت که ابتدا در مدرسه رکینه و سپس در میدان اصلی شهر یزد نصب شد.

بنای این میدان در زمان قاجار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت؛ اما قدمت آن پیش از حکومت قاجار است. اکنون این میدان با داشتن چهار ساعت در چهار طرف آن و یک برج ساعتی در نزدیکی مسجد جامع یزد خودنمایی می‌کند.

معماری میدان ساعت یزد

نقش و نگار معماری قاجاریه به‌خوبی در قوس‌ها، طاق‌ها، کاشی‌کاری‌های فیروزه‌ای و بنای آجری این برج، موج می‌زند. زیباترین قسمت این برج، وجود آیات قرآنی است که در تار و پود برج ساعت وجود داشته و زیبایی بصری فراوانی دارد. این آیات بر روی کاشی‌های آبی رنگی با خط نسخ نوشته شده‌اند. در قسمت زیر ساعت، یک طاق عمودی قرار گرفته است و باعث شده که این برج ظاهری افراشته‌تر داشته باشد. یکی از نکات حیرت‌انگیز این برج این است که هر چهار قسمت آن کاملاً مشابه یکدیگرند.

اگر به بالای برج ساعت دقت کنید، در هر طرف آن ۳ طاق توخالی وجود دارد که در گذشته برای تهویه و تعدیل هوا در بناهای خشتی یزد به‌کار برده می‌شدند. در زیر این برج، ورودی قرار گرفته که امروز بسته شده و امکان ورود به داخل برج وجود ندارد.

بخش های مختلف میدان وقت و ساعت یزد

بخشی از میدان ساعت یزد را برج ساعت به‌ خود اختصاص داده است. این در حالی است که مانند اکثر بناهای یزد، این میدان دارای آب انبار، بادگیر و حسینه و ساباط است. از جمله بخش‌های مختلف این میدان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

بادگیر

در مجموعه وقت الساعت یزد، ۴ بادگیر بر فراز آب انبار قرار گرفته‌اند. این بادگیرها دقیقاً بر روی مخزن آب انبار قرار دارند و نقش مهمی در خنک کردن آب ایفا می‌کنند. عبور باد از داخل این بادگیرها، باعث ایجاد یک سیستم تهویه طبیعی و خنک شدن محیط درونی آب انبار می‌شود.

حسینیه

این حسینیه نیز بخشی از میدان ساعت یزد است که در دوره قاجار بنا شده است. این حسینیه که اکنون، حسینه علی‌ اصغر نام دارد، دارای بنایی خشتی است و دیوارهای آن با طاق‌ها و پنجره‌های قدیمی مزین شده‌اند. بازدید از این حسینیه برای همه افراد محدودیتی ندارد. متاسفانه محوطه بیرونی حسینیه و آب انبار اکنون به پارکینگی برای خودروها مبدل شده است.

ساباط

این بناها در برخی شهرهای ایران نظیر یزد، کاشان و خراسان جنوبی وجود دارند. این بناها در واقع راهروهایی خشتی هستند که به‌منظور عبور و مرور استفاده می‌شد. در نزدیکی بقعه رکن الدین محمد یزد، ۲ ساباط نسبتاً عریضی وجود دارد. این ساباط‌ها در گذشته علاوه بر جلوگیری از تابش آفتاب، در تقسیم‌بندی معابر نقش مهمی داشتند. هم‌اکنون عبور از ساباط‌های میدان وقت‌الساعه نیز آزاد است و می‌توان ضمن بازدید از معماری زیبای یزد، از این مکان‌ها برای ورود و خروج به میدان استفاده کرد.

آب انبار وقت الساعت

بنای آب انبار وقت الساعت در سال 1088 هجری شمسی در اواخر حکومت صفویان ساخته شد. این آب انبار در سال 1357 جز آثار ملی ارزشمند این میدان قرار گرفت. آب انبار وقت الساعت به وسیله خواجه شاه امیر استرآبادی، تاسیس شد. این مکان دارای 49 پله و 4 بادگیر است که مانند دیگر بناهای یزد، بسیار تماشایی است. در قسمت ورودی این آب انبار آیاتی قرآنی با خط کوفی به‌صورت حکاکی شده وجود دارد.

بنای آب انبار میدان ساعت یزد مانند دیگر بناهای یزد از خشت و آجر ساخته شده است. جالب است بدانید که در نزدیکی این آب انبار، رصد خانه وقت الساعت یزد با دو مناره مسی و عَلَمی قرار داشت که امروزه اثری از آن باقی نمانده است.

مدرسه رکنیه یزد

در قسمت بقعه رکن الدین محمد یزد، بقایای کمی از مدرسه رکنیه یزد وجود دارد. این مدرسه یکی از مهم‌ترین مدارس یزد در قرن‌های پیشین بوده و دارای بخش‌هایی نظیر کتابخانه، بیت الادویه (عطاری)، دارالشفا (بیمارستان)، ساعت آبی، رصدخانه، خانقاه و مسجد بوده است. مساحت این مدرسه حدود ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ متر مربع پیش‌بینی شده است. ساخت این مدرسه را به قرن هشتم هجری نسبت می‌دهند. به‌دلیل معماری بی‌نظیر و بخش‌های متعدد این مدرسه، آن را با نام ام البقاء مدارس یزد می‌شناسند.

بقعه سید رکن الدین محمد یزد

این بقعه به شکل مربعی است که محل دفن موسس مدرسه رکنیه است. این بنا به دیوارهای اصلی مدرسه رکنیه اتصال دارد و بخش‌هایی از آن از بین رفته‌اند. مشخصه اصلی این بقعه، گنبدی فیروزه‌ای رنگ بوده که دارای تعدادی نورگیر در قسمت بالایی آن است. این گنبد بر روی یک استوانه بلند قرار گرفته و قدمت آن به سال 704 هجری شمسی بازمی‌گردد. در این بقعه، محرابی وجود دارد که با رنگ سبز، قهوه‌ای و طلایی مقرنس‌کاری‌های بسیار زیبایی دارد.

در قسمتی از این محراب آیات کریمه سوره انسان و عبارت الملک لله به کرات دیده می‌شود. آیات دیگری از سوره تین، فتح و کلماتی که حسن و سنای پروردگار را به‌یاد می‌آورد با خط کوفی بسیار زیبا نوشته شده‌اند.

میدان ساعت چه فرقی با ساعت مارکار یزد دارد؟

در شهر زیبای یزد، ۳ میدان ساعت وجود دارد که شامل میدان ساعت مارکار، میدان ساعت مسجد جامع و میدان وقت الساعت هستند. قدمت میدان وقت الساعت یزد از همه بیشتر است. میدان مارکار به ‌وسیله یک بازرگان پارسی ساکن هند به نام پشوتن‌جی دوسابایی مارکار ساخته شد که بخشی از مال خود را برای زرتشتیان یزد، کرمان و تهران وقف کرده بود. این بنا در سال 1313 هجری شمسی تاسیس شد.

میدان مارکار یزد را با نام گاه‌نمای فردوسی نیز می‌شناسند و از نظر مختصات جغرافیایی دقیقاً در وسط فلات ایران واقع است. این موقعیت جغرافیایی باعث منحصربه‌فرد شدن میدان مارکار می‌شود. از نظر معماری، بنای میدان مارکار به‌صورت استوانه‌ای با ارتفاع ۴ متر و کلاهکی در قسمت بالای آن است. در چهار طرف این بنا، ساعت وجود دارد و از این نظر مشابه میدان وقت الساعت است. در قسمت پایینی این بنا، ورودی‌هایی وجود دارد.

همچنین قسمت‌های بالای آن، بادگیرهای سنتی دیده می‌شوند. بر روی بدنه این بنا، اشعاری از شاهنامه فردوسی مطابق با چرخش عقربه‌های ساعت قابل مشاهده است. درون مایه این اشعار به تمجید زرتشتیان و عبارت کردار نیک اشاره دارد. جالب است بدانید برخی حروف بر روی این بنا نشان‌دهنده این هستند که ساعت اتمام ساخت میدان مارکار 13:20 بوده است. در این مکان، بخش‌های دیگری مانند دبیرستان مارکار، بهزیستی و پرورشگاه نیز وجود داشته است.

بهترین زمان بازدید از میدان ساعت یزد

همان طور که می‌دانید، یزد دارای آب و هوایی گرم و خشک است. بنابراین دیدن جاذبه‌های یزد که اغلب در فضای آزاد هستند، در روزهای گرم تابستان کمی طاقت‌فرسا خواهد بود. به ‌همین دلیل توصیه می‌شود برای بازدید از میدان ساعت یزد، فصل بهار، پاییز و زمستان را انتخاب کنید. البته بازدید از این بنا در زمستان با وجود سرمای هوا، بهتر است در زمان ظهر یا بعد از ظهر باشد. 

میدان ساعت کجاست؟

موقعیت مکانی میدان ساعت یزد در نزدیکی مسجد جامع یزد است و همین موضوع باعث شده که دسترسی به این میدان از طریق تاکسی، اتوبوس و خودرو شخصی بسیار آسان باشد. شما باید به سمت خیابان امام خمینی رفته تا در این خیابان مجموعه تاریخی میدان ساعت را تماشا کنید. بازدید از میدان ساعت یزد در شب، به‌دلیل نورپردازی طاق و ساعت آن نیز بسیار تماشایی است.

جاهای دیدنی نزدیک میدان وقت الساعت یزد

هتل های نزدیک میدان ساعت یزد

برخی از بهترین هتل های یزد که در نزدیکی میدان ساعت بنا شده اند، عبارت اند از:

 سوالات متداول